Główna zawartość
Podstawy informatyki - program rozszerzony
Kurs: Podstawy informatyki - program rozszerzony > Rozdział 2
Lekcja 10: Cyfrowe nierównościNierówny dostęp do cyfrowych narzędzi
Przepaść cyfrowa to coś więcej niż tylko dostęp do Internetu i komputera; to także kwestia tego, jak dobrze potrafisz wykorzystać te narzędzia.
Badacze zauważają duże różnice w efektywności korzystania z technologii cyfrowych przez różne grupy ludzi. Różnice te są często określane jako wykluczenie cyfrowe (ang. digital use divide).
Alfabetyzm cyfrowy
Podstawowe umiejętności cyfrowe obejmują zdolność do korzystania z urządzeń wejścia i wyjścia (takich jak mysz, klawiatura lub ekran dotykowy), zrozumienie struktury środowiska cyfrowego (co oznaczają pliki, foldery, paski przewijania, linki, menu i przyciski) oraz zdolność do interakcji z informacjami cyfrowymi (wiedza, jak zapisać, usunąć, otworzyć lub wybrać).
Oto mini quiz, który sprawdzi Twój poziom alfabetyzacji cyfrowej:
🔍 Chcesz bardziej kompleksowy quiz? Możesz przystąpić do dłuższych testów w języku angielskim, jeśli wyszukasz w internecie hasła „digital literacy assessment.”
W badaniu z 2012 roku oceniano podstawowe umiejętności cyfrowe dorosłych Amerykanów za pomocą podobnego quizu.
Przeanalizujmy wyniki według grup wiekowych:
Badanie wykazało znaczące różnice w zakresie umiejętności cyfrowych w różnych przedziałach wiekowych, a także różnice w poziomie wykształcenia, kraju urodzenia, pochodzenia etnicznego, zatrudnienia i poziomu umiejętności zawodowych.
Podstawowe umiejętności informatyczne to świetny początek, ale mogą one nie wystarczyć do pełnego wykorzystania zasobów cyfrowych. Naukowcy zbadali program, który uczył uczestników podstaw obsługi komputera i doszli do wniosku, że:
". . . przyszłe wdrożenie programu "Komputery dla Rodzin" powinno obejmować nie tylko podstawowe szkolenie komputerowe, ale także ciągłe i progresywne szkolenia, które podniosą umiejętności uczestników. Na przykład, osoby zainteresowane pracą w biurze mogłyby bardzo skorzystać z zajęć z pisania na maszynie, jak również z nauki obsługi programów takich firm jak Microsoft."
Umiejętność posługiwania się technologią cyfrową to spektrum. Jeśli ktoś potrafi poruszać się na komputerze, to czy potrafi również . . .
- poruszać się po sieci?
- wysyłać i odbierać pocztę elektroniczną?
- korzystać z edytora tekstu?
- korzystać z arkusza kalkulacyjnego?
- szukać pracy i ubiegać się o nią?
- bezpiecznie korzystać z mediów społecznościowych?
- wyszukiwać tematy online?
🤔 Czy można być w "100%" biegłym w posługiwaniu się technologią cyfrową? Jak myślisz, co będzie oznaczać "alfabetyzacja cyfrowa" za 100 lat?
Zwiększanie umiejętności cyfrowych
Wiele działań mających na celu niwelowanie różnic w dostępie do technologii cyfrowych obejmuje również szkolenia z zakresu umiejętności cyfrowych i istnieją specjalne inicjatywy poświęcone wyłącznie nauczaniu ludzi, jak efektywnie korzystać z komputerów.
Jednym z przykładów jest SFConnected, finansowany przez rząd program w San Francisco, który zapewnia seniorom bezpłatne zajęcia z zakresu umiejętności cyfrowych w wielu językach, ze szczególnym naciskiem na wykorzystanie narzędzi internetowych w celu zmniejszenia izolacji społecznej.
Oto, co powiedział jeden z mężczyzn po wzięciu udziału w programie:
“Nie uwierzysz, jaką poczułem wolność - zdjęto mi kajdanki! Komputer niweluje odległości: możesz odwiedzać ludzi nie posiadając samochodu.”
Efektywne wykorzystanie technologii w klasie
Istnieje również przepaść w korzystaniu z technologii cyfrowych w klasach. Nawet jeśli dwie klasy dysponują takim samym sprzętem komputerowym i szybkim dostępem do Internetu, jedna z nich może twierdzić, że technologia zwiększa efektywność nauki, podczas gdy druga, że wręcz przeciwnie.
Jak technologia cyfrowa może wpłynąć korzystnie na naukę w klasie? Powinna:
- Oferować zróżnicowane nauczanie (różne materiały dla każdego ucznia w oparciu o jego mocne i słabe strony)
- Zapewnienie sposobu śledzenia postępów uczniów dla nauczycieli i rodziców
- Otworzyć portal do szerokiej gamy wiedzy dla projektów badawczych
- Dają uczniom więcej na interakcję z treścią.
W jaki sposób technologia cyfrowa może przeszkadzać w nauce w klasie? Może:
- Zapewnić uczniom łatwy sposób na odwrócenie uwagi (dzięki mediom społecznościowym, rozrywce i aplikacjom do komunikacji)
- Wykorzystanie cennego czasu w klasie na rozwiązywanie problemów z urządzeniami mechanicznymi
- zabierają czas na inne formy nauki, które mogą być bardziej korzystne niż nauczanie wspomagane komputerem
- Zabierać środki finansowe z innych obszarów, które mogą poprawić jakość nauczania w klasie, np. dodatkowa pomoc nauczyciela
Co decyduje o tym, że technologia przynosi korzyści lub szkodzi? Setki badań próbowały to ustalić.
Jedno z badań dotyczyło szkół w Kalifornii, które otrzymały fundusze na poprawę łączności internetowej. Badacze stwierdzili wzrost wskaźników łączności w tych szkołach, ale bez wpływu na wyniki testów lub wyniki nauczania. Inne badanie szkół portugalskich wykazało negatywny wpływ na naukę w szkołach, które znajdowały się bliżej dostawcy szerokopasmowego Internetu (i prawdopodobnie miały szybsze łącza).
Naukowcy są również zainteresowani efektami programów związanych z laptopami, takich jak inicjatywa Maine Laptop, w ramach której każdy uczeń siódmej i ósmej klasy otrzymał laptop. Standaryzowane wyniki testów tych uczniów nie wzrosły, ale wydaje się, że poprawiły się ich wyniki w pisaniu. Podobne badanie programu laptopów w Peru nie wykazało żadnego wpływu na umiejętności matematyczne lub językowe, ale pewną poprawę w umiejętnościach poznawczych.
Komputery podłączone do Internetu mogą być oczywiście wykorzystywane na wiele sposobów. Ostatecznym testem technologii cyfrowej jest to, czy klasa korzystająca z oprogramowania zaprojektowanego specjalnie w celu poprawy jakości nauczania rzeczywiście ją poprawia.
W jednym z badań z 2009 roku oceniono 10 narzędzi do czytania i matematyki w szkołach podstawowych, gimnazjach i liceach i stwierdzono pozytywny efekt tylko w przypadku jednego narzędzia do czytania. Jednak inne badanie z 2009 roku wykazało pozytywne efekty w okręgach miejskich, w których stosowano oprogramowanie do wstępu do algebry i algebry, zwłaszcza w większych klasach.
Badania dotyczące nauczania wspomaganego komputerowo w krajach rozwijających się mają tendencję do odnajdywania większej liczby pozytywnych efektów. Jedno z badań przeprowadzonych w 2010 r. na uczniach korzystających ze spersonalizowanego oprogramowania do nauki w ekwadorskich szkołach wykazało pozytywny wzrost wyników z matematyki, a badanie przeprowadzone w 2014 r. w chińskich szkołach z wykorzystaniem gier komputerowych opartych na matematyce również wykazało, że wyniki uczniów z matematyki wzrosły.
Wciąż dopiero zaczynamy rozumieć, w jaki sposób technologia cyfrowa może usprawnić proces uczenia się w klasie, ale widać, że jest to możliwe. Miejmy nadzieję, że w przyszłości wszystkie klasy będą wiedziały, jak efektywnie korzystać z komputerów i Internetu.
🤔 Jeśli jesteś uczniem w klasie, jakie było Twoje ulubione zastosowanie technologii cyfrowej w klasie? Czy zdarzały się sytuacje, w których technologia w klasie nie sprzyjała nauce?
Luka w uczestnictwie cyfrowym
Komputery podłączone do Internetu to nie tylko urządzenia do konsumpcji treści, ale także do ich tworzenia. W rzeczywistości w sieci można zobaczyć cyfrową kreatywność milionów twórców. Ale kim są ci twórcy?
Kiedy zagłębiamy się w statystyki, odkrywamy przepaść między uczestnictwem: różnice między tym, kto konsumuje treści cyfrowe, a tym, kto je faktycznie tworzy.
OpenStreetMap to inicjatywa mająca na celu stworzenie mapy całego świata, którą każdy może bezpłatnie aktualizować i wykorzystywać. Teoretycznie, jej autorzy mogliby odzwierciedlać różnorodność całej społeczności internetowej.
Po zarejestrowaniu się, możesz edytować mapę za pomocą darmowego interfejsu online, bez konieczności pobierania plików:
Naukowcy odkryli jednak różnice w tym, kto opracowuje mapę i na jakie części świata zwracają uwagę edytorzy.
Badanie z 2019 roku wykazało, że edycje nie są równomiernie rozłożone geograficznie według płci.
Badacze odkryli również, że tylko 5% edytorów było kobietami, co koreluje z innymi badaniami nad OpenStreetMap.
Inne badanie dotyczyło różnic pomiędzy miejskimi i wiejskimi treściami w OpenStreetMap. Zmierzyli oni jakość treści poprzez policzenie liczby dodatkowych tagów na każdej z cech (np. "highway=residental", "maxspeed=50") i stwierdzili, że "miejskie treści tworzone przez współuczestników wydają się być znacząco i znacznie wyższej jakości niż treści wiejskie". Podobną różnicę w jakości odkryli między artykułami Wikipedii opisującymi obszary miejskie i wiejskie.
🤔 Dlaczego istnieją różnice między wkładem ze względu na płeć lub miejsce zamieszkania? Gdybyś był badaczem, jak zbadałbyś czynniki leżące u podstaw tych różnic?
Zmniejszanie różnic w uczestnictwie
W jaki sposób projekt współpracy online, taki jak OSM, może wnieść więcej różnorodności, tak aby każda część świata została odwzorowana według jednolitego, wysokiego standardu?
GeoChicas jest jedną z grup, która aktywnie stara się znajdować bariery, jakie stoją przed kobietami, aby zwiększyć ich udział w projekcie. Jej członkowie organizują szkolenia, uczestniczą w konferencjach i pracują nad specjalnymi projektami, takimi jak Las Calles de Las Mujeres..
Missing Maps to projekt, który skupia się na tworzeniu map najbardziej zagrożonych obszarów na świecie w OpenStreetMap, tak aby organizacje humanitarne mogły wykorzystać mapy do pomocy w sytuacjach kryzysowych.
Organizacja zachęca do organizowania mapatonów, aby duża liczba osób pracowała nad projektem w jednym czasie. Mapatony mogą również przyciągnąć nowych ludzi do społeczności, ponieważ obejmują szkolenia i przyjazne warunki społeczne.
Treści udostępniane w sieci na zasadzie crowd-sourcingu często odzwierciedlają preferencje osób, które się do nich przyczyniły. Tak długo, jak istnieje różnica w tym, kto i w jaki sposób wnosi swój wkład, treści online nie będą odzwierciedlać różnorodności w sieci.
🤔 Czy uczestniczysz w jakichś społecznościach internetowych? Nawet krótki post na mediach społecznościowych popierający ulubionego polityka jest formą cyfrowego uczestnictwa. Czy są jakieś grupy ludzi, które w mniejszym stopniu uczestniczą w tym wirtualnym miejscu? Jak mógłbyś zmniejszyć tę lukę?
🙋🏽🙋🏻♀️🙋🏿♂️Czy masz jakieś pytania na ten temat? Chętnie na nie odpowiemy - wystarczy zadać pytanie w poniższym dziale pytań!
Chcesz dołączyć do dyskusji?
Na razie brak głosów w dyskusji