Główna zawartość
Kurs: Makroekonomia - program rozszerzony > Rozdział 1
Lekcja 3: Względna przewaga i zyski z handluPodsumowanie lekcji: Przewaga komparatywna i zyski z handlu
W podsumowaniu lekcji przypomnisz sobie kluczowe terminy, wykresy i wzory używane do analizy przewagi komparatywnej i zysków z handlu. Dowiesz się, w jaki sposób określa się przewagę komparatywną oraz ustala warunki handlu, a także zrozumiesz wpływ przewagi komparatywnej na poziom konsumpcji.
Przewaga absolutna to sytuacja, w której osoba, firma lub państwo może wyprodukować więcej towaru lub zapewnić więcej usług niż jakikolwiek inny producent z taką samą ilością zasobów.
Stany Zjednoczone mają na przykład wykwalifikowaną siłę roboczą, bogate zasoby naturalne i zaawansowaną technologię. Dzięki temu mogą w wydajny sposób wyprodukować więcej towarów niż potencjalni partnerzy handlowi, co daje im przewagę absolutną w produkcji towarów, między innymi kukurydzy, komputerów, syropu klonowego, czy samochodów. Nie oznacza to jednak, że Stany Zjednoczone nie czerpią korzyści z międzynarodowego handlu.
Przewaga komparatywna to sytuacja, w której osoba fizyczna, firma lub państwo może wyprodukować towar lub zapewnić usługę po niższych kosztach alternatywnych niż inny producent.
Na przykład, ze względu na obfitość klonów, Kanada może produkować syrop klonowy przy bardzo niskich kosztach alternatywnych w porównaniu z awokado, dla którego kanadyjski klimat jest nieodpowiedni.
Z drugiej strony Meksyk, dzięki nasłonecznieniu i ciepłemu klimatowi, może uprawiać awokado przy znacznie niższych kosztach alternatywnych w porównaniu do tych, które poniosłaby Kanada.
Wyspecjalizowanie
Wyspecjalizowanie produkcji według przewagi komparatywnej, a nie przewagi absolutnej, skutkuje możliwościami wymiany, które prowadzą do konsumpcji wykraczających poza krzywą możliwości produkcyjnych. Handel między dwoma podmiotami lub państwami umożliwia wyższą całkowitą produkcję i wyższy poziom konsumpcji w porównaniu do stanu, jaki dałoby się osiągnąć w obrębie jednego podmiotu.
Kanada i Meksyk mogą specjalizować się w produkcji dóbr, w których mają przewagę komparatywną, i handlować nimi. Dzięki temu oba państwa mogą spożywać większą ilość syropu klonowego i awokado, niż gdyby nie prowadziły wymiany handlowej. Meksyk eksportuje awokado i importuje syrop klonowy, więc Meksykanie mogą przygotowywać pyszne śniadania, a Kanadyjczycy guacamole!
Przewaga komparatywna i koszty alternatywne określają warunki handlu, zgodnie z którymi wymiana towarów jest korzystna dla obu stron.
Aby Kanadyjczycy mogli czerpać korzyści z handlu z Meksykiem, muszą importować awokado po niższych kosztach alternatywnych, niż po tych, które ponieśliby w kraju. Natomiast Meksyk musi kupić syrop klonowy taniej (wziąwszy pod uwagę rezygnację z awokado), niż mógłby go wyprodukować w kraju. Warunki handlu odnoszą się do ceny uzgodnionej przez dwa podmioty. Jeśli warunki są korzystne, oba państwa czerpią korzyści z handlu.
Kluczowe pojęcia
| Termin | Definicja |
|---|---|
| przewaga absolutna | zdolność do wyprodukowania większej ilości dóbr niż inny podmiot, mający tyle samo zasobów. Na przykład w ciągu jednego dnia Owen może wyhaftować |
| przewaga komparatywna | możliwość wyprodukowania dobra przy niższym koszcie alternatywnym niż inny podmiot. Na przykład, haftując poduszkę, Owen ponosi koszt alternatywny w wysokości |
| specjalizacja | mówimy o niej, kiedy jednostka lub państwo przeznacza większość lub całość swoich zasobów na produkcję określonego dobra lub zapewnianie usługi. Na przykład Sal (osoba fizyczna) specjalizuje się w produkcji filmów edukacyjnych, a Bangladesz (państwo) specjalizuje się w produkcji tekstyliów. |
| handel | wymiana towarów, usług lub zasobów między jednym podmiotem gospodarczym a drugim |
| handel międzynarodowy | wymiana towarów, usług lub zasobów między jednym krajem a drugim |
| zyski z handlu | zdolność dwóch podmiotów do zwiększania swoich możliwości konsumpcyjnych poprzez specjalizację w wytwarzaniu produktów, w których mają przewagę komparatywną i wymianę na produkty, w których nie mają przewagi komparatywnej |
| warunki handlowe (terms of trade, TOT) | stosunek cen dwóch towarów, jakie przyjmują państwa, aby prowadzić handel; korzystne warunki handlu pozwalają państwom na import dobra po niższym koszcie alternatywnym w porównaniu do kosztu produkcji danego dobra w kraju; dzięki temu państwo zyskuje na handlu |
Kluczowy model
Krzywą możliwości produkcyjnych można wykorzystać do określenia kosztów alternatywnych, przewagi komparatywnej oraz najkorzystniejszej specjalizacji (rysunek 1).
Zyski z handlu można zaprezentować na krzywej, rysując linię wychodzącą z punktu na osi, ilustrującej specjalizację danego podmiotu (specjalizację w produkcji dobra, w którym ma przewagę komparatywną) do punktu na przeciwnej osi, ilustrującej potencjalne zyski bez prowadzenia handlu.
Zakładając, że warunki handlu są korzystne (np. zapewniają każdemu podmiotowi niższy koszt alternatywny, niż ten osiągnięty bez wymiany handlowej), poziom konsumpcji osoby lub kraju będzie znajdować się w punkcie wykraczającym poza krzywą, dzięki specjalizacji i handlowi (rysunek 2).
Często popełniane błędy
- Państwo mające przewagę absolutną w produkcji wszystkich towarów nadal może czerpać korzyści z handlu z innymi krajami, ponieważ podstawą zysków w handlu jest przewaga komparatywna, a nie przewaga absolutna.
- Nie jest możliwe, aby podmiot miał przewagę komparatywną w produkcji wszystkich dóbr. Zawsze znajdzie się inny podmiot będący w stanie wyprodukować pewne produkty przy niższych kosztach alternatywnych.
- „Samowystarczalność” niekoniecznie jest cechą, do której należy dążyć w globalnej gospodarce. Państwa chcące wyprodukować wszystko samodzielnie najprawdopodobniej będą biedniejsze niż podmioty specjalizujące się i handlujące z innymi.
Pytania do dyskusji
- W jakich okolicznościach państwo NIE skorzysta na handlu międzynarodowym?
- Ekonomista Russell Roberts napisał kiedyś: „Samowystarczalność prowadzi do ubóstwa”. Omów, w jaki sposób zasada specjalizacji i handlu opartego na przewadze komparatywnej potwierdza jego tezę.
- Poniższa tabela przedstawia dwa państwa (Tonju i Emria) i ich możliwości produkcyjne w przypadku dwóch towarów (smartfonów i jabłek) przy ustalonej ilości zasobów.
| smartfony | jabłka | |
|---|---|---|
| Tonju | ||
| Emria |
- a. Który kraj ma przewagę absolutną w produkcji smartfonów, a który przewagę absolutną w produkcji jabłek?
- b. Oblicz dla Tonju koszt alternatywny produkcji smartfonów wyrażony w jabłkach.
- c. Gdyby oba kraje miały się specjalizować i prowadzić wymianę handlową, który z nich importowałby smartfony?
- d. Załóżmy, że kraje decydują się na specjalizację i handel, ustalając, że wymieniają 2,5 smartfonu za jabłko. Wyjaśnij, dlaczego kraj specjalizujący się w jabłkach odniósłby korzyści z handlu.
Chcesz dołączyć do dyskusji?
Na razie brak głosów w dyskusji