Główna zawartość
Makroekonomia - program rozszerzony
Kurs: Makroekonomia - program rozszerzony > Rozdział 2
Lekcja 4: Price Indices and inflationPodsumowanie lekcji: Wskaźniki cen i inflacja
W podsumowaniu lekcji przypomnisz sobie kluczowe terminy i sposoby używane do wyliczania inflacji. Przeczytasz o wskaźniku cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), metodzie obliczania stopy inflacji, rozróżnieniu między inflacją, deflacją i dezinflacją oraz o wadach CPI jako wskaźnika kosztów utrzymania.
Podsumowanie lekcji
Właśnie dostałeś podwyżkę! Chwilunia: czy to naprawdę była podwyżka? Dzięki trzeciemu z opisanych wskaźników makroekonomicznych, stopie inflacji, uda ci się to ustalić. Inflacja to wzrost ogólnego poziomu cen. Oficjalnie stopę inflacji mierzy się na podstawie zmian we wskaźniku cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI). CPI przedstawia zmiany kosztów utrzymania na przestrzeni czasu. Tak jak inne wskaźniki ekonomiczne, jest bardzo przydatny. Jednak ma pewne ograniczenia, na przykład nie bierze pod uwagę efektu substytucji, przez co liczby opisujące zmianę kosztów życia mogą nie być dokładne.
Podstawowe pojęcia
| Termin | Definicja |
|---|---|
| inflacja | długotrwały wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce, zmniejszający siłę nabywczą pieniądza. |
| stopa inflacji | tempo, w jakim wzrasta ogólny poziom cen; jest to procentowy wzrost poziomu cen w porównaniu jednego okresu do drugiego. |
| deflacja | długotrwały spadek ogólnego poziomu cen w gospodarce; deflacja pojawia się, kiedy stopa inflacji ma ujemną wartość. |
| dezinflacja | spowalnianie tempa inflacji; na przykład, jeśli stopa inflacji wynosiła 5, percent w 2016 roku, a 3, percent w 2017, inflacja nadal występuje, ale ceny nie rosną w tak szybkim tempie jak wcześniej. |
| zagregowana cena | jedna liczba sumująca poziom wszystkich cen w gospodarce; do jej wyrażenia często stosuje się wskaźniki cen. |
| wskaźnik cen | miara określająca zmieniający się koszt zakupu określonej (i niezmienialnej) listy produktów (określany jako "koszyk dób i usług") każdego roku; przykładami są wskaźnik cen towarów i dóbr konsumpcyjnych i wskaźnik cen dóbr produkcyjnych. |
| wskaźnik cen towarów i dóbr konsumpcyjnych (CPI) | wskaźnik, za pomocą którego wylicza się cenę koszyka dóbr i usług przeciętnej rodziny mieszkającej w mieście; dzięki CPI można śledzić zmiany kosztów utrzymania na przestrzeni czasu. |
| koszyk dóbr i usług | lista produktów, na bazie której wyliczany jest wskaźnik cen; lista towarów jest niezmienna. |
| okres bazowy | rok, do którego porównuje się zmienne; na przykład, aktualny CPI w Stanach Zjednoczonych korzysta z 1983 jako roku bazowego, więc wszystkie wartości CPI porównują aktualny stan do wskaźnika z 1983 roku. |
| zmienna rzeczywista | zmienna, dla której uwzględniono stopę inflacji, tym samym wyliczając prawdziwą wartość danego dobra (realna stopa procentowa, dochód realny lub PKB realny); na przykład, jeśli szef da ci 10, percent podwyżki, ale siła nabywcza twoich pieniędzy spadła przez inflację o 8, percent, podwyżka jest warta jedynie 2, percent. |
| zmienna nominalna | zmienne takie jak płace, dochód lub odsetki, przy wyliczaniu których nie wzięto pod uwagę inflacji; możesz patrzeć na nie jak na "cenę oferowaną przez producenta". Bank mówi, że wypłaci ci 3, percent odsetek, ale tylko dzięki realnej stopie procentowej dowiesz się, ile zarobisz. |
| siła nabywcza | to, co można kupić za pieniądze; jeśli wchodzisz do sklepu, mając dollar sign, 10 i chcesz kupić jabłka kosztujące dollar sign, 1 za sztukę, siła nabywcza twoich dollar sign, 10 to 10 jabłek; Jeśli jutro cena jabłek wzrośnie do dollar sign, 2 za sztukę, będzie cię stać tylko na 5 jabłek, więc siła nabywcza twoich dollar sign, 10 spadła. |
| realna stopa procentowa | stopa procentowa odzwierciedlająca aktualną siłę nabywczą odsetek; na przykład, jeśli bank płaci 3, percent odsetek, ale inflacja wynosi 2, percent, tak naprawdę zyskujesz 1, percent odsetek, ponieważ siła nabywcza odsetek spadła. |
Najważniejsze zagadnienia
Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI)
Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) mierzy, o ile konsument musiałby zmienić wysokość dochodów, aby utrzymać taki sam poziom życia na przestrzeni czasu. CPI bierze pod uwagę zmiany kosztów życia w przeciętnym, miejskim gospodarstwie domowym.
Załóżmy, że co tydzień w gospodarstwie domowym kupuje się 2 butelki tranu z wątroby dorsza, 10 bochenków chleba i 8 przekąsek dla psa. Dzięki wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych można śledzić zmiany cen wszystkich wymienionych towarów na przestrzeni czasu i ustalić, jak zmieniają się koszty życia w tym gospodarstwie domowym. Po wyliczeniu wysokości wskaźnika CPI z dwóch lat można ustaliść stopę inflacji.
Jak wylicza się CPI?
Posłużmy się powyższym przykładem „koszyka towarów” składającego się z 2 butelek tranu z wątroby dorsza, 10 bochenków chleba i 8 przekąsek dla psa. Po obliczeniu cen towarów cena koszyka w wybranym roku jest porównywana z ceną koszyka w roku bazowym.
W jaki sposób CPI jest wykorzystywany do obliczania stopy inflacji?
Stopę inflacji określa się poprzez obliczenie procentowej zmiany wskaźnika cen (takiego jak CPI lub deflator PKB). Stopa inflacji wskazuje procent, o jaki poziom cen zmienia się z okresu na okres.
Dostosowywanie zmiennych nominalnych do zmiennych rzeczywistych
Zmienne rzeczywiste to zmienne nominalne pomniejszone o poziom cen. Przykładami zmiennych rzeczywistych są realna płaca lub realna stopa procentowa. Według informacji w banku płaci on 8, percent odsetek, ale ile tak naprawdę się zarabia?
Jeśli chcemy ustalić realną stopę procentową (taką, która odzwierciedla to, ile ludzie faktycznie zarabiają na pieniądzach zdeponowanych w banku), to musimy wziąć pod uwagę wpływ inflacji. Robimy tak, ponieważ inflacja zmniejsza siłę nabywczą zdeponowanych pieniędzy.
Jeśli oprocentowanie zaproponowane przez bank (nominalna stopa procentowa) wynosi 8, percent, ale stopa inflacji to 5, percent, to tak naprawdę na pieniądzach, które zdeponowaliśmy w banku zarobimy 8, percent, minus, 5, percent, equals, 3, percent. Dlaczego? Ponieważ o tyle więcej będziemy w stanie kupić, gdy po roku wypłacimy pieniądze.
Wady CPI jako wskaźnika kosztów życia
Korzystanie z CPI jako miary inflacji ma pewne wady. Wskaźnik ten może spowodować, że prawdziwa inflacja zostanie zawyżona. Na przykład sprawia, że CPI zawyża wzrost kosztów utrzymania. Kiedy ceny towarów wzrosną, ludzie będą zastępują podobne produkty tańszymi. Jednak przy wyliczaniu CPI zakłada się, że koszyk towarów nigdy się nie zmienia, przez co z wyliczeń wynika, że ludzie zawsze kupują tę samą ilość towaru, nawet gdy jego cena wzrasta.
Kolejną wadą CPI jest to, że wskaźnik ten nie uwzględnia zmiany jakości. Na przykład jednym z powodów, dla których kombi marki Volvo z 2013 roku kosztuje więcej niż kombi marki Volvo z 1973 roku, jest to, że nowszy model ma takie elementy wyposażenia, jak pasy bezpieczeństwa na tylnych siedzeniach, radio FM czy klimatyzację. Jednak oba samochody są traktowane jako identyczne podczas wyliczania CPI, przez co rzeczywista stopa inflacji jest zawyżana.
Najważniejsze wzory
Dla jakiegokolwiek roku t:
Często popełniane błędy
- Jeśli inflacja wynosi 2, percent co roku przez pięć lat, to po dziesięciu latach ceny wzrosły o 20, percent, prawda? Nie! Inflacja potęguje się wraz z upływem czasu. Załóżmy, że kurnik kosztuje dollar sign, 100, a inflacja wynosi 2, percent. Oznacza to, że po roku kurnik będzie kosztował dollar sign, 102. Jeśli inflacja utrzyma się na poziomie 2, percent przez kolejny rok, dollar sign, 102 wzrośnie o 2, percent, a nie o pierwotną cenę. W rzeczywistości, jeśli inflacja wynosi co roku przez 10 lat 2, percent, kurnik będzie kosztował dollar sign, 121, comma, 90, czyli o 21, comma, 9, percent więcej niż wynosiła pierwotna cena.
- Termin „wskaźnik” może brzmieć dziwnie, ale wskaźnik to po prostu miara, która porównuje wartość w wybranym okresie z wartością w roku bazowym.
- Innym powszechnym błędnym przekonaniem jest to, że po obliczeniu CPI otrzymujemy wysokość stopy inflacji pomiędzy dowolnymi dwoma latami. To konieczny, ale nie ostatni krok. Aby obliczyć stopę inflacji, musimy faktycznie wziąć wskaźnik CPI z dwóch lat.
- W rzeczywistości do obliczenia stopy inflacji stosuje się kilka różnych wskaźników cenowych. CPI jest tym, który służy do obliczania oficjalnej stopy inflacji, dlatego często słyszy się o nim w wiadomościach.
Pytania do dyskusji
- Z jakich powodów wskaźnik CPI może nie odzwierciedlić realnej stopy inflacji?
- W jaki sposób mogą kształtować się zmiany poziomu wydatków gospodarstwa domowego w okresie 20 lat? Jaki mają one wpływ na CPI jako wskaźnik wysokości kosztów życia?
- Wartość CPI w Montrose wynosiła 220 w 2016 roku i 200 w 2015 roku. Jaka jest stopa inflacji między 2015 a 2016 rokiem?
Chcesz dołączyć do dyskusji?
Na razie brak głosów w dyskusji