Interpretacja krzywej IS z punktu widzenia funduszy pożyczkowych

Poprzednio zaczęliśmy się zajmować krzywą IS. Chyba wspomniałem, że ten skrót oznacza inwestycje i oszczędności. Krzywą analizowaliśmy z perspektywy inwestycji. Myśleliśmy o tym, jak realne stopy procentowe napędzają poziom inwestycji, który wpływa na poziom równowagi realnej produkcji. Wysokie realne stopy procentowe – niski poziom inwestycji, więc i niski poziom równowagi produkcji. Ten scenariusz jest bliższy temu. Gdy realne stopy procentowe są niższe, to wzrasta poziom zaplanowanych inwestycji, co prowadzi do wyższego poziomu równowagi produkcji. To ta sytuacja. To było z perspektywy inwestycji. W tym odcinku chcę zbadać tę samą zależność, tę samą krzywą, ale z perspektywy oszczędności. Tutaj będziemy mieli to samo, ale zamiast patrzeć, jak realne stopy procentowe kształtują PKB, zastanowimy się, jak PKB wpływa na realne stopy procentowe. Niech ten wykres zostanie. Wróćmy do modelu wydatkowego PKB. Wiemy, że dochód globalny, albo globalny PKB, globalna produkcja, jak chcecie… jest równy… wydatki można rozbić. Mamy zatem globalne wydatki konsumentów, które są funkcją dochodu rozporządzalnego. Y minus T to dochód rozporządzalny, czyli dochód globalny minus podatki. Dodajemy inwestycje… inwestycje, plus wydatki rządowe. Wydatki rządowe. I mógłbym dopisać eksport netto, ale dla uproszczenia tego wywodu założymy, że gospodarka jest zamknięta. Będzie łatwiej pojąć oszczędności i inwestycje. Teraz chciałbym obliczyć inwestycje. Żeby to zrobić, odejmę to i to od obu stron równania. Uzyskuję dochód globalny minus całkowite globalne wydatki konsumentów. Całkowite globalne wydatki konsumentów… minus całkowite wydatki rządowe… To wszystko jest równe… po prawej stronie równania zostaną mi tylko inwestycje. A to tutaj jest bardzo ciekawe. Bo to jest całkowity dochód minus… upewnię się… nie chcę wam namącić w głowach. To wygląda jak małe „c”, a konsumpcję globalną oznaczamy zwykle „C” wielkim. Po lewej stronie mamy całkowity dochód globalny minus wydatki konsumentów minus wydatki rządowe. Można więc to wszystko widzieć jako globalne oszczędności. To w istocie są oszczędności. Jak widzimy, po jednej stronie, ludzie oszczędzają, a ich pieniądze idą do banków. Są pożyczane. I ponownie inwestowane. Można też oszczędzać bezpośrednio przez inwestycje. Jak widać, oszczędności są równe inwestycjom. Stąd - krzywa IS. Na wykresie wydatków widać: oszczędności i inwestycje są tym samym. Czyli tę krzywą można interpretować dwojako: motorem są tu albo inwestycje, albo oszczędności. Podchodząc do tego w ten sposób, macie trochę inną wizję tej krzywej. Bo patrząc z perspektywy oszczędności, spytacie: „A co, gdy PKB wzrośnie?”. Co się stanie przy wysokim PKB? Jeśli mamy wysoki PKB… albo powiedzmy konkretniej: jeśli PKB wzrośnie, to wydatki konsumentów, będące funkcją PKB, także pójdą w górę, choć nie aż tak. Powiększą się o wartość tego wyrażenia pomnożoną (przy wykresie liniowym) przez krańcową skłonność do konsumpcji, z przedziału od 0 do 1. Wzrost będzie zatem niższy od tej wartości. Na potrzeby tego modelu możemy założyć, że stanie się to bez zmian w wydatkach rządowych. Jeśli więc całkowity dochód globalny wzrośnie, to wzrosną także oszczędności, przy założeniu stałych wydatków rządowych. Wtedy oszczędności idą w górę. Ten wzrost oznacza, że mamy więcej funduszy pożyczkowych. Więcej pieniędzy do pożyczania. Zatem co będzie ze stopami procentowymi? Stopy procentowe to po prostu cena pożyczania pieniędzy. Cena pieniędzy. Jeśli czegoś jest coraz więcej, to cena tego czegoś spada. Jeśli poziom oszczędności rośnie, to realne stopy procentowe spadają. Przy wysokim PKB realne stopy procentowe spadną. Patrzymy z perspektywy PKB wpływającego na stopy procentowe. Wysoki poziom oszczędności - stopy procentowe niskie. Można też spojrzeć z drugiej strony. Jeśli dochód jest niższy, to ta wartość również zmaleje. Ale nie aż tak, jak to, ponieważ krańcowa skłonność do konsumpcji jest mniejsza od 1, Widzieliśmy to tutaj. Właśnie tu. W ujęciu globalnym, poziom oszczędności spadnie. Wydatki rządowe są stałe. W tej sytuacji poziom oszczędności spadnie. A gdy macie mniej funduszy pożyczkowych, jest mniej oszczędności do pożyczania… Jeśli podaż czegoś jest niska, to co będzie z ceną? Cena wzrośnie. Cena pożyczania pieniędzy to stopa procentowa. W tej sytuacji zatem stopy procentowe wzrosną. To więc idzie w tym kierunku. Z dochodem globalnym spadnie poziom funduszy pożyczkowych, a stopy procentowe będą wyższe. Jeszcze raz: to ta sama krzywa IS. Zapamiętajmy dwie sprawy. Zrozumieliśmy, skąd nazwa IS. Z tej perspektywy, inwestycje i oszczędności są tożsame. Oszczędności jednej osoby mogą być inwestycją drugiej. Rozpatrując sprawę z perspektywy inwestycji, uznawaliśmy, że r napędza Y. Teraz patrzymy z drugiej strony. Y napędza oszczędności, które kształtują r. Ale sama zależność w tym modelu nie zmienia się.