Poza PKB: inne sposoby pomiaru wielkości gospodarki

Poczytaj o produkcie narodowym brutto (PNB), dochodzie narodowym i produkcie narodowym netto (PNN).

Kluczowe pojęcia

Produkt narodowy brutto, inaczej PNB, obejmuje wszystko to, co w ciągu roku zostało wytwarzane w kraju oraz przez krajową siłę roboczą i przesiębiorstwa za granicą.
Dochód narodowy obejmuje cały uzyskany dochód: płace, zyski, renty itp.
Produkt narodowy netto, inaczej PNN, to PNB pomniejszony o amortyzację.
Amortyzacja to proces, podczas którego kapitał z czasem zużywa się i przez to traci swoją wartość.

Wprowadzenie

Produkt krajowy brutto (PKB) jest jednym ze sposobów mierzenia wielkości gospodarki. Wielkość gospodarki może również być mierzona przez obliczanie wartości produktu narodowego brutto (PNB) albo produktu narodowego netto (PNN).

Produkt narodowy brutto

Bliskim krewnym PKB jest produkt narodowy brutto. PKB obejmuje jedynie to, co wytwarzane na terenie państwa. PNB sumuje to, co jest wytwarzane przez przedsiębiorstwa krajowe i krajową siłę roboczą za granicą i odejmuje wszelkie wynagrodzenia przekazywane za granicę przez zagraniczną siłę roboczą i przedsiębiorstwa.

PNB jest obliczany na podstawie produkcji dokonanej przez obywateli i firmy danego państwa bez względu na to, gdzie są one zlokalizowane, a PKB na podstawie tego, co dzieje się w geograficznych granicach kraju. Dla Stanów Zjednoczonych różnica pomiędzy PKB a PNB jest stosunkowo mała. W ostatnich latach wynosiła jedynie około 0,2%. Dla mniejszych narodów, w których znaczna część ludności pracuje za granicą i wysyła pieniądze do domu, różnica może być znacząca.

Produkt narodowy netto

Produkt narodowy netto jest obliczany przez pomiejszenie PNB o wartość zużytego kapitału fizycznego. Proces, w wyniku którego kapitał starzeje się i traci swoją wartość nazywany jest amortyzacją. PNN może być podzielony na dochód narodowy, który obejmuje wszelki dochód uzyskany przez przedsiębiorstwa i jednostki, oraz na dochód osobisty ludności.

Ze względów praktycznych, nie jest konieczne, aby zapamiętać te definicje. Należy jednak być świadomym istnienia różnic między wymienionymi pojęciami i wiedzieć na które statystyki właśnie się patrzy, żeby przez przypadek nie porównać, na przykład, PKB dla jednego państwa z PNB albo PNN dla innego państwa.

Obliczanie wartości PKB, eksportu netto i PNN

Przeanalizujmy poniższy problem razem, żeby dostrzec różnice pomiędzy różnymi sposobami mierzenia gospodarki.

W oparciu o informacje w poniższej tabeli, ile wynosi wartość PKB? Ile wynosi wartość eksportu netto? Ile wynosi wartość PNN?


Wydatki rządowe	120 miliardów $
Amortyzacja	40 miliardów $
Konsumpcja	400 miliardów $
Inwestycje	60 miliardów $
Eksport	100 miliardów $
Import	120 miliardów $
Dochód z innych państw	10 miliardów $
Płatność trafiająca za granicę	8 miliardów $

Krok 1. W celu obliczenia PKB użyj poniższej formuły, gdzie konsumpcja to

C

, inwestycje to

I

, wydatki rządowe to

G

, eksport to

X

, a import to

M

\begin{aligned} PKB & = C + I + G + (X - M) \\ = 400 $ + 60 $ + 120 $ + (100 $ - 120 $) \\ = 560 mld $ \end{aligned}

Krok 2. W celu obliczenia eksportu netto, od importu odejmij eksport.

\begin{aligned} Eksport netto & = (X - M) \\ = 100 $ - 120 $ \\ = - 20 mld $ \end{aligned}

Krok 3. W celu obliczenia PNN, użyj poniższego wzoru:

\begin{aligned} PNN & = PKB + Dochody - Płatności - Amortyzacja \\ = 560 $ + 10 $ - 8 $ - 40 $ \\ = 522 mld $ \end{aligned}

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Zaloguj się

Sortuj według

Na razie brak głosów w dyskusji

Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.