W poprzednim odcinku poruszyliśmy
temat finalnych dóbr i usług, mówiąc o sytuacji,
w której obliczamy PKB w danym okresie. Może to być rok. Zaczynamy od zera.
Wkładamy pracę i ziemię, uzyskana nieprzetworzona bawełna
ma wartość rynkową 10$. Robimy przędzę
o wartości rynkowej 20$. Pokonujemy kolejne etapy, aż uzyskamy ukończony produkt, dżinsy, o wartości rynkowej 50$. W poprzednim odcinku mówiłem, że do PKB wejdzie tylko dobro finalne, czyli dżinsy warte 50$. To ich wartość rynkowa - cena,
którą ludzie są skłonni zapłacić. Nie liczymy
tych wszystkich dóbr pośrednich. Pewnie chcecie spytać: „A jeśli to wszystko
nie stanie się w danym roku?”. Co jeśli… jeśli rok skończy się tutaj? Rozpatrujemy PKB roczny,
ale może też być np. kwartalny. A jeśli dany okres kończy się tutaj?
To jest okres pierwszy. Tak go nazwiemy… Okres pierwszy. A tu będzie okres drugi. W pierwszym okresie dochodzimy
do przędzy o wartości rynkowej 20$, a w drugim - do gotowych dżinsów. Tutaj jest okres drugi. To może być jeden rok, a to - następny. Co się dzieje w pierwszym okresie? To dobro pośrednie,
leżące w czyimś magazynie, i przygotowywane do używania,
do wykończenia, wchodzi w PKB. Wchodzi w PKB.
Uznajemy je za inwestycję, którą wykorzystamy
do produkcji innych dóbr. W pierwszym okresie
wkład w PKB będzie wynosił 20$, ale w drugim
- to wcale nie będzie po prostu 50$. Dochodzimy do punktu,
w którym dżinsy są warte 50$, ale żeby nie liczyć podwójnie tych 20$,
w pierwszym i drugim okresie, odejmiemy
wartość z punktu początkowego, czyli wkład dóbr pośrednich
wliczonych w PKB w poprzednich okresach. Innymi słowy,
odejmiemy wartość rynkową wkładu na początku danego okresu. Czyli tutaj będzie to 50$ minus 20$. Uzyskamy wkład w PKB,
odejmując warte 20$ dobro pośrednie, i włączając je
w warte 50$ dobro finalne. Zatem wkład w PKB
w drugim okresie wynosi 30$.