Przewaga względna i przewaga absolutna

W tym odcinku chciałbym jednoznacznie wyjaśnić różnicę między przewagą komparatywną, a przewagą absolutną. W poprzednim odcinku Patty miała przewagę komparatywną w talerzach w stosunku do Charliego, bo jej koszt alternatywny wytworzenia 1 talerza był mniejszy niż koszt wytworzenia 1 talerza u Charliego. Jej koszt wynosił ⅓ kubka, a jego – 3 kubki. Dlatego wyspecjalizowała się w talerzach. Charlie natomiast miał przewagę komparatywną w kubkach. Jego koszt alternatywny wytworzenia 1 kubka wynosił ⅓ talerza, zaś u Patty wynosił 3 talerze. Dlatego wyspecjalizował się w kubkach. Nie należy tego mylić z przewagą absolutną. Przewaga absolutna w danym produkcie oznacza po prostu… że ktoś może wyprodukować więcej tego produktu mając te same środki. Z samego takiego wykresu nie odczytacie, ile pracowników mają Charlie i Patty, ani ile środków angażują w wytworzenie 30 talerzy lub 30 kubków dziennie. Nie da się nic powiedzieć o przewadze absolutnej. Ale jeśli założymy, że w tych scenariuszach mają takie same środki… Weźmy na przykład talerze. Przyjmijmy, że mają po 1 pracowniku – może to oni sami. Jeśli założymy, że dysponując takimi samymi środkami Patty może wytworzyć więcej talerzy niż Charlie, to Patty tym razem ma przewagę absolutną w talerzach. A jeśli mając takie same środki Charlie może wytworzyć więcej kubków niż Patty, to ma przewagę absolutną w kubkach. Ale to nie z powodu przewagi absolutnej wybrał specjalizację. Nie znamy jego środków; może nie ma przewagi absolutnej. Może Charlie potrzebuje aż 100 pracowników, żeby wytworzyć te 30 kubków, zaś Patty produkuje 10 kubków mając 1 pracownika. W takim przypadku to Patty ma przewagę absolutną, choć z wykresu wcale to nie wynika. Chcę, żeby to było jasne. Dlatego rozważymy scenariusz zakładający, że Charlie jakoś zwiększył swoją produktywność i ma teraz przewagę absolutną w obu produktach, lecz z powodu różnych przewag komparatywnych, specjalizacja wciąż ma sens dla nich obojga. Zatem… rozważmy kolejny scenariusz. Charlie bardzo się poprawił… Narysujmy… taki wykres… To jest oś kubków, a to oś talerzy. Kubki… i talerze. Wpiszę jeszcze wartości: 10… 20… 30… i 40… a tu 10… 20… 30… i 40. Nanieśmy Patty; uznajmy, że u niej nie było zmian. To jej krzywa. To jest krzywa możliwości produkcyjnych Patty. Natomiast Charlie bardzo poprawił swoją sytuację i jego krzywa wygląda teraz tak. Krzywa możliwości produkcyjnych Charliego wygląda teraz tak. Dziennie może wytworzyć… Załóżmy, że oboje mają te same środki. Używając tych samych środków może wytworzyć 40 kubków, a Patty tylko 10. Ma więc przewagę absolutną w kubkach. Oprócz tego, angażując dokładnie takie same środki, może wytworzyć 40 talerzy dziennie, a Patty tylko 30. W rezultacie, teraz Charlie ma zatem przewagę absolutną w obu produktach. Wciąż jednak opłaca im się specjalizować, bo mają różne przewagi komparatywne, wynikające z różnych kosztów alternatywnych. Rozważmy to. Sytuacja Patty nie zmieniła się… Pozwólcie, że skopiuję i wkleję informacje dotyczące Patty. Właściwie je widać, więc nie będę tego robił. Zapiszmy teraz sytuację Charliego. To jego krzywa. To nowa krzywa Charliego. Może zainwestował dużo w nowe technologie i dlatego ma teraz taką imponującą krzywą. Zwiększył produktywność. Jaki jest teraz jego koszt alternatywny? Załóżmy, że siedzi tutaj. Jaki jest jego koszt alternatywny wyprodukowania… produkuje 40 kubków – więc jaki jest koszt 40 talerzy? Otóż, aby wyprodukować 40 talerzy, musiałby zrezygnować z tych 40 kubków. Jego koszt alternatywny 40 talerzy… wynosi 40 kubków. Albo, dzieląc obie strony przez 40, koszt alternatywny 1 talerza… 1 talerz równa się 1 kubek. Obliczenia stały się banalne. Koszt alternatywny 1 kubka… 1 kubka… wynosi 1 talerz. W tych nowych realiach… Jak ustaliliśmy, Charlie ma przewagę absolutną w obu produktach. Mając te same środki może wytworzyć więcej. Pamiętajmy, przewaga absolutna bierze pod uwagę angażowane środki; porównuje produktywność. Sprawdźmy przewagi komparatywne. Kto z nich ma niższy koszt alternatywny wytworzenia 1 talerza? U Patty bez zmian: jej koszt wytworzenia 1 talerza to wciąż ⅓ kubka. U Charliego koszt 1 talerza poprawił się, ale wciąż jest gorszy niż u Patty. Musi oddać 1 kubek, by mieć 1 talerz, a ona tylko ⅓ kubka, by wyprodukować 1 talerz. Patty wciąż ma przewagę komparatywną w talerzach. A jeśli popatrzymy na przewagę, a właściwie koszt alternatywny kubków, u Charliego koszt alternatywny 1 kubka wynosi 1 talerz, więc jest tak właściwie dość… więc jest właściwie nieco gorszy niż poprzednio, ale okaże się, że to dobrze, bo całkowita produktywność wzrosła. Jego koszt alternatywny… koszt alternatywny 1 kubka… teraz musi poświęcić 1 talerz, a wcześniej – ⅓ talerza. To dlatego, że w tamtym scenariuszu był bardziej… bardziej jednostronny – tak to nazwijmy. Ale jego koszt alternatywny 1 kubka wciąż jest… wciąż jest mniejszy niż u Patty. Jej koszt alternatywny 1 kubka to 3 talerze, a jego – tylko 1 talerz. On wciąż ma więc przewagę komparatywną… przewagę komparatywną w kubkach. Zatem wciąż powinien specjalizować się w kubkach… specjalizować się… specjalizować się w kubkach, a Patty – specjalizować się w talerzach. Aby sprawdzić, czy razem wciąż mogą uzyskać więcej niż nawet Charlie ze swoją krzywą, wprowadźmy tu handel. Charlie specjalizuje się w kubkach. Siedzi tutaj, produkując 40 kubków dziennie. Zaś Patty specjalizuje się… Patty specjalizuje się w talerzach, siedzi tutaj i produkuje… Użyję innego koloru niż jego kolor. Patty siedzi tu produkując 30 talerzy dziennie. Czy oboje wciąż mogą odnieść korzyści z handlu? Każdy handel, który jest lepszy… zakładając, że oboje chcą mieć zarówno kubki jak i talerze, Każdy handel tańszy niż koszt alternatywny jest korzystny. Na przykład: Patty jest tutaj produkując tylko talerze, a jej koszt alternatywny 1 kubka wynosi 3 talerze. jej koszt 1 kubka wynosi 3 talerze. Będzie więc zainteresowana kupnem kubka za mniej niż 3 talerze – o ile chce go mieć – bo żeby sama wyprodukować talerz, musiałaby poświęcić 3 talerze. Załóżmy więc, że godzi się na handel. Zatem Patty… Patty godzi się… godzi się wymienić… 1 kubek… Przepraszam: 1 talerz… Albo napiszmy: 2 talerze… wymienić 2 talerze za 1 kubek. Godzi się na handel, bo gdyby musiała… gdyby musiała zrobić ten kubek sama, to kosztowałby ją 3 talerze. Wymieni więc 2 talerze na 1 kubek. Sprawdźmy, czy Charlie wymieni 1 kubek na 2 talerze. Ma mnóstwo kubków. Ile z nich byłby gotów wymienić na 1 talerz? Sam musiałby poświęcić 1 kubek, by mieć 1 talerz. A teraz ma możliwość wymienić 1 kubek na 2 talerze, a więc tylko ½ kubka za 1 talerz. Jak by nie liczyć, to taniej niż jego koszt alternatywny wyprodukowania tego talerza we własnym zakresie. Zatem on też zgodzi się na 2 talerze za 1 kubek. Odda 1 kubek zyskując 2 talerze. Zobaczmy korzyści. Niech sprzeda… W tej chwili ma 40 kubków. Może wymienić jeden z nich… Może wymienić… Sprawdźmy scenariusz, w którym sprzedaje… sprzedaje 20 kubków. Sprzedaje 20 kubków, więc zostaje mu 20 kubków. Ale za te 20 sprzedanych kubków… 20 kubków to zły przykład, bo Patty nie może tyle mieć. Załóżmy więc, że sprzedaje 10 kubków. Załóżmy, że sprzedaje 10 kubków. Za te 10 kubków… Zapiszmy to: Charlie… Charlie wymienia… wymienia 10 kubków… 10 kubków na 20… na 20 talerzy. Oddał 10 kubków i ma 20 talerzy, zatem znalazł się teraz w tym punkcie, który byłby dla niego nieosiągalny, gdyby działał sam; gdyby się nie wyspecjalizował i nie handlował. To dla niego korzystny scenariusz, bo pozwala mu uzyskać więcej. Niezależnie, ile by sprzedał, osiągnąłby korzyści. Oczywiście do pewnego poziomu, bo Patty ma tylko 20… Patty ma tylko 30 talerzy. Może więc co najwyżej… Może więc co najwyżej kupić wszystkie talerze Patty. Jego możliwości są na tej linii. Teraz ten sam scenariusz: Patty wymieniła 20 talerzy na 10 kubków. Gdzie ją to lokuje? Oddała 20 talerzy, więc zostało jej 10. Dostała za nie 10 kubków, więc znajduje się tutaj. Ona też przeskoczyła swoją krzywą możliwości produkcyjnych, dla niej zatem też jest to sytuacja korzystna.