Główna zawartość

Efektywność ekonomiczna

Poczytaj o nadwyżce konsumenta, nadwyżce producenta i bezpowrotnej stracie społecznej.

Kluczowe koncepcje

Efektywność ekonomiczna to koncepcja, według której niemożliwa sytuacja, w której polepsza się sytuacja jednej strony bez wpływu na koszty drugiej strony.
Jeśli sytuacja jest ekonomicznie nieefektywna, to staje się możliwe odnoszenie korzyści przez co najmniej jedną stronę bez wpływu na koszty innych.
Nadwyżka konsumenta to luka pomiędzy ceną, którą konsumenci są w stanie zapłacić—w oparciu o ich preferencje—a ceną równowagi rynkowej.
Nadwyżka producenta to luka pomiędzy ceną, po której producenci chcą sprzedać produkt—w oparciu o swoje koszty—a ceną równowagi rynkowej.
Nadwyżka społeczna to suma nadwyżki konsumenta i nadwyżki producenta. Całkowita nadwyżka jest większa niż ilość i cena równowagi niż byłaby dla każdej innej ilości i ceny.
Bezpowrotna strata społeczna to strata w całkowitej nadwyżce, która pojawia się, kiedy gospodarka produkuje nieefektywną ilość.

Wprowadzenie

Czy wiesz, że wykresy popytu i podaży mogą pomóc nam zrozumieć więcej niż podaż i popyt oraz równowagę? Mogą także pomóc nam zrozumieć efektywność ekonomiczną!

Efektywność jest jednym z tych słów, które możesz usłyszeć w codziennych rozmowach, jednak znaczy ono coś trochę innego dla ekonomistów. W ekonomii efektywność oznacza, że niemożliwe jest polepszenie sytuacji jednej strony bez wpływu na koszty innej strony. I odwrotnie, jeśli sytuacja jest nieefektywna, to możliwe stają się korzyści dla jednej strony bez wpływania na koszty innych stron.

Znaczenie efektywności może stać się jeszcze bardziej szczegółowe niż to! W modelu popytu i podaży efektywność oznacza, że gospodarka uzyskuje maksymalny możliwy zysk ze swoich ograniczonych zasobów, a wszystkie możliwe zyski z handlu są osiągnięte. Innymi słowy, optymalna ilość każdego dobra i usługi jest produkowana i sprzedawana.

Nadwyżka konsumenta, nadwyżka producenta i nadwyżka społeczna

Pomysł ekonomicznej efektywności i nieefektywności może wydawać się nieco abstrakcyjny. Przeróbmy kilka studiów przypadków żeby zrozumieć te pojęcia lepiej.

Rozważmy rynek komputerów typu tablet. Cena równowagi to 80$ a ilość równowagi to 28 milionów—pokazane są na wykresie popytu i podaży poniżej. Odcinek krzywej popytu powyżej punktu równowagi i na lewo, przedstawia korzyści konsumentów. Pokazuje, że co najmniej część osób mających popyt na takie komputery chce zapłacić więcej niż 80$ za tablet.

Na przykład punkt

J

pokazuje, że jeśli cena wynosiłaby 90$, to sprzedane zostałoby 20 milionów tabletów. Konsumenci, którzy chcieliby zapłacić 90$ za tablet, ale którzy mogliby zapłacić cenę równowagi 80$, w oczywisty sposób otrzymują korzyść—otrzymali taką samą użyteczność, za którą chcieliby zapłacić 90$, po niższej cenie.

Pamiętaj, krzywa popytu śledzi wolę zapłacenia przez konsumentów za różne ilości. Kwota, jaką chcieli zapłacić konsumenci, minus kwota, którą rzeczywiście zapłacili, nazywana jest nadwyżką konsumenta, Możemy zrozumieć to pojęcie również dzięki przedstawieniu graficznemu; nadwyżka konsumenta to obszar oznaczony

F

na poniższym wykresie—obszar powyżej ceny rynkowej i poniżej krzywej popytu.

Krzywa podaży pokazuje ilość, którą firmy są skłonne dostarczyć po każdej cenie. Na przykład punkt

K

na wykresie powyżej pokazuje, że jeśli komputery typu tablet będą kosztować 45$, to firmy wciąż będą chciały dostarczyć ilość 14 milionów. Ci producenci, którzy są skłonni dostarczać tablety po 45$, ale którzy zamiast tego mogą pobierać cenę równowagi 80$, otrzymują dodatkowy zysk poza tym, czego wymagali, żeby dostarczyć produkt.

Kwota, jaką sprzedający otrzymuje za dobro, minus rzeczywisty koszt sprzedającego, to nadwyżka producenta. Graficznie ta nadwyżka przedstawiona jest przez obszar oznaczony literą

G

na powyższym wykresie—obszar pomiędzy ceną rynkową a odcinkiem krzywej podaży poniżej równowagi.

Suma nadwyżki konsumenta i nadwyżki producenta to nadwyżka społeczna, nazywana też nadwyżką ekonomiczną. Na naszym wykresie nadwyżka społeczna to obszar

F + G

. Nadwyżka społeczna jest większa przy ilości i cenie równowagi, niż byłaby przy jakiejkolwiek innej ilości.

Pomyśl znowu o definicji efektywności ekonomicznej—niemożliwe jest wpłynięcie na sytuację jednej strony bez wpłynięcia na koszt innej strony.

W punkcie efektywnej ilości produkcji nie jest możliwe wytworzenie większe nadwyżki konsumenta bez redukcji nadwyżki producenta, i nie jest możliwe wytworzenie większej nadwyżki producenta bez redukcji nadwyżki konsumenta. Ten efektywny poziom to właśnie równowaga rynkowa!

Ceny minimalne i ceny maksymalne są nieefektywne

Tak więc, jeśli równowaga jest ekonomicznie efektywna, pod jakimi warunkami możemy znaleźć ekonomiczną nieefektywność? Cena minimalna i cena maksymalna powstrzymują rynek przed dostosowaniem się do ceny i ilości równowagi, tworząc w ten sposób nieefektywny wynik. Ale mamy dodatkowy zwrot akcji! W dodatku do tworzenia nieefektywnego wyniku, cena minimalna i maksymalna przenoszą część nadwyżki konsumenta na producenta lub część nadwyżki producenta na konsumentów.

Wyobraź sobie, że kilka firm rozwija obiecujący, ale drogi, nowy lek na leczenie bólu pleców. Jeśli to leczenie zostanie udostępnione na zasadach rynkowych, to cena równowagi będzie wynosić 600$ za miesiąc, i 20 000 osób użyłoby tego leku, jak możesz zobaczyć w naszym modelu A popytu i podaży, po lewej poniżej. W tej sytuacji poziom nadwyżki konsumenta wyniósłby

T + U

, a poziom nadwyżki producenta wyniósłby

V + W + X

Teraz wyobraź sobie, że rząd narzuca cenę maksymalną 400$, żeby uczynić lek bardziej dostępnym. Wiemy, w oparciu o model A, że przy tej cenie maksymalnej firmy na rynku wyprodukują tylko 15 000. W wyniku tego nastąpią dwie zmiany.

Najpierw otrzymamy nieefektywny wynik i całkowita nadwyżka społeczna zostanie zredukowana. Strata w nadwyżce społecznej, która pojawia się, kiedy gospodarka produkuje nieefektywną ilość, nazywana jest bezpowrotną stratą społeczną. W bardzo realnym sensie, jest to jak wyrzucanie pieniędzy, które nikomu nie przyniesie korzyści. W modelu A poniżej, bezpowrotna strata społeczna to obszar

U + W

. Kiedy taka strata się pojawia, możliwe jest, żeby zarówno nadwyżka konsumenta jak i nadwyżka producenta były większe niż są obecnie, w tym przypadku jednak kontrola ceny blokuje możliwość zawarcia transakcji przez niektórych dostawców i klientów, które w innym przypadku obie strony chciałyby zawrzeć.

Druga zmiana wynikająca z ceny maksymalnej to transfer części nadwyżki producenta na konsumentów. Kiedy cena maksymalna zostaje wprowadzona, nowa nadwyżka konsumenta wynosi

T + V

, podczas gdy nowa nadwyżka producenta wynosi

X

. Innymi słowy, ta cena maksymalna przenosi pole nadwyżki —

V

— z producentów na konsumentów. Zauważ, że zyski konsumentów są mniejsze niż strata producentów, co jest innym sposobem na zauważenie bezpowrotnej straty społecznej.

Spójrzmy teraz na sposób, w jaki ceny minimalne wpływają na równowagę. Model popytu i podaży B, po prawej stronie powyżej, przedstawia sieć kin mających trudności, wszystkie w tym samym mieście. Obecna równowaga to 8$ za bilet na film, 1800 osób chodzi na filmy. Początkowa nadwyżka konsumenta to

G + H + J

, a nadwyżka producenta to

I + K

Rada miasta jest zaniepokojona tym, że kina upadną, zmniejszając opcje rozrywki dostępne dla obywateli, więc decyduje się wprowadzić cenę minimalną w wysokości 12$ za bilet. W wyniku tego działania ilość popytu na bilety do kina spada do 1400. Nowa nadwyżka konsumenta to

G

, a nowa nadwyżka producenta to

H + I

. W wyniku cena minimalna powoduje, że pole

H

jest transferowane do nadwyżki producenta, ale powoduje również stratę społeczną w wysokości

J + K

Tak więc cena maksymalna przenosi część nadwyżki producenta na konsumentów—co wyjaśnia, dlaczego konsumenci preferują takie ceny. I odwrotnie, ceny minimalne przenoszą część nadwyżki konsumenta na producentów, co wyjaśnia, czemu producenci preferują te ceny.

Jednakże zarówno ceny minimalne jak i maksymalne blokują część transakcji, które kupujący i sprzedający chcieliby przeprowadzić, tworząc bezpowrotną stratę społeczną. Usunięcie takich barier, tak żeby ceny i ilości dostosowały się do swojego poziomu równowagi, zwiększając nadwyżkę społeczną całej gospodarki.

Podsumowanie

Efektywność ekonomiczna to koncepcja, według której niemożliwa sytuacja, w której polepsza się sytuacja jednej strony bez wpływu na koszty drugiej strony.
Jeśli sytuacja jest ekonomicznie nieefektywna, to staje się możliwe odnoszenie korzyści przez co najmniej jedną stronę bez wpływu na koszty innych.
Nadwyżka konsumenta to luka pomiędzy ceną, którą konsumenci są w stanie zapłacić—w oparciu o ich preferencje—a ceną równowagi rynkowej.
Nadwyżka producenta to luka pomiędzy ceną, po której producenci chcą sprzedać produkt—w oparciu o swoje koszty—a ceną równowagi rynkowej.
Nadwyżka społeczna to suma nadwyżki konsumenta i nadwyżki producenta. Całkowita nadwyżka jest większa niż ilość i cena równowagi niż byłaby dla każdej innej ilości i ceny.
Bezpowrotna strata społeczna to strata w całkowitej nadwyżce, która pojawia się, kiedy gospodarka produkuje nieefektywną ilość.

Pytania do samodzielnego sprawdzenia swojej wiedzy

Czy cena maksymalna zwiększa czy zmniejsza liczbę transakcji na rynku? A co z ceną minimalną?

[Pokaż rozwiązanie.]

Jeśli cena minimalna oznacza korzyści dla producentów, to dlaczego cena minimalna zmniejsza nadwyżkę społeczną?

[Pokaż rozwiązanie.]

Pytania do powtórzenia

Co to jest nadwyżka konsumenta? Jak można ją zilustrować na wykresie popytu i podaży?
Co to jest nadwyżka producenta? Jak można ją zilustrować na wykresie popytu i podaży?
Co to jest całkowita nadwyżka? Jak można ją zilustrować na wykresie popytu i podaży?
Jaki jest związek pomiędzy całkowitą nadwyżką a efektywnością ekonomiczną?
Co to jest bezpowrotna strata społeczna?

Pytania na myślenie krytyczne

Jakiego pojęcia użyłby ekonomista do opisania tego, co się dzieje, kiedy kupujący robi "dobry interes" na jakimś produkcie?
Wyjaśnij, dlaczego dobrowolne transakcje zwiększają nadwyżkę społeczną.
Dlaczego wolny rynek nigdy nie funkcjonuje przy ilości większej niż ilość równowagi? Wskazówka: Czego trzeba, żeby transakcja pojawiła się przy tej ilości?

[Źródło]

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Zaloguj się

Sortuj według

erobakiewicz
Opublikowane 6 lat temu. Odnosi się do postu erobakiewicz's o treści “całe dwa duże akapity są ...”
całe dwa duże akapity są nieprzetłumaczone: "First, we would get an inefficient outcome and the total social surplus would be reduced. The loss in social surplus that occurs when the economy produces at an inefficient quantity is called deadweight loss. In a very real sense, it is like money thrown away that benefits no one. In model A below, the deadweight loss is the area
U+W\text{U} + \text{W}
U+W
U, plus, W
. When deadweight loss exists, it is possible for both consumer and producer surplus to be higher than they currently are, in this case because a price control is blocking some suppliers and demanders from transactions they would both be willing to make.
A second change from the price ceiling is that some of the producer surplus is transferred to consumers. After the price ceiling is imposed, the new consumer surplus is
T+V\text{T} + \text{V}
T+V
T, plus, V
, while the new producer surplus is
X\text{X}
X
X
. In other words, the price ceiling transfers the area of surplus—
V\text{V}
V
V
—from producers to consumers. Note that the gain to consumers is less than the loss to producers, which is just another way of seeing the deadweight loss."
Kliknij, aby przejść do strony rejestracjiKliknij, aby przejść do strony rejestracji
(1 głos)
Odpowiedź

Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Mikroekonomia

Kurs: Mikroekonomia > Rozdział 4