If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Elastyczność w długim i w krótkim okresie

Elastyczność podaży i popytu może zależeć od czasu, w którym ją rozpatrujesz.

Kluczowe pojęcia

  • Na rynku dóbr i usług ilość popytu i podaży reaguje często względnie wolno na zmiany ceny w krótkim okresie, jednak w długim okresie reaguje o wiele bardziej.
  • W wyniku podaż i popyt często—ale nie zawsze—mają tendencję do nieelastyczności w krótkim okresie i elastyczności w długim okresie.

Wpływ długookresowy i krótkookresowy

Elastyczności mają często mniejsze wartości w krótkim okresie niż w długim okresie.
Zmiany, których nie można dokonać w krótkim okresie, są do wykonania w długim horyzoncie czasowym. Po stronie popytu może to oznaczać, że konsumenci ostatecznie dokonają wyborów—jak kupienie bardziej oszczędnego samochodu w celu zmniejszenia zużycia paliwa. A po stronie podaży oznacza to, że producenci mają czas na zbudowanie nowych fabryk i zatrudnienie nowych pracowników.

Długookresowa i krótkookresowa elastyczność popytu

Czasami może być trudno zmienić popyt, Qd, w krótkim okresie, jednak jest to o wiele łatwiejsze w długim okresie.
Przyjrzyjmy się na przykład zużyciu energii. W krótkim okresie nie jest łatwo dokonać istotnych zmian w zużyciu energii. Być może czasami uda ci się skorzystać z grupowych dojazdów do pracy lub przestawić termostat w domu o kilka stopni kiedy koszty energii wzrosną, ale to wszystko, co możesz zrobić. W długim okresie możesz jednak kupić samochód, który przejeżdża więcej kilometrów na litr, wybrać pracę bliżej swojego domu, kupić bardziej energooszczędne urządzenia domowe, lub zainstalować w domu więcej izolacji cieplnych. W wyniku popyt na energię w krótkim okresie jest względnie nieelastyczny, natomiast w długim okresie może być bardziej elastyczny.
Poniższy wykres jest przykładem, opartym z grubsza o doświadczenia historyczne, wrażliwości Qd na zmiany cen ropy naftowej. W 1973 cena baryłki ropy wynosiła 12 $ za baryłkę a całkowite zużycie w gospodarce USA wynosiło 17 milionów baryłek dziennie. W tym roku państwa, które były członkami Organizacji Krajów Eksportujących Ropę Naftową, OPEC, odcięły eksport ropy dla Stanów Zjednoczonych na sześć miesięcy, ponieważ arabscy członkowie OPEC nie zgodzili się ze wspieraniem Izraela przez USA. OPEC nie przywrócił eksportu do poprzednich poziomów aż do 1975—polityka, którą można interpretować jako przesunięcie krzywej podaży w lewo na rynku ropy USA.
Dwa wykresy pokazują, że nieelastyczna krzywa popytu oznacza, że przesunięcie krzywej podaży wpłynie głównie na cenę i że elastyczna krzywa popytu oznacza, że przesunięcie krzywej podaży wpłynie głównie na ilość.
Źródło: Figure 4 w "Elasticity and Pricing", OpenStaxCollege, CC BY 4.0
Wykres A i wykres B powyżej przedstawiają taki sam pierwotny punkt równowagi i identyczne przesunięcie krzywej podaży w lewo od S0 do S1.
Wykres A przedstawia nieelastyczny popyt na ropę w krótkim okresie, podobny do tego, który był w Stanach Zjednoczonych w 1973. Nowa równowaga, E1 pojawia się przy cenie 25 $ za baryłkę—cena około podwójna w porównaniu do tej sprzed szoku spowodowanego przez OPEC—a nowa ilość równowagi wynosi 16 milionów baryłek dziennie.
Wykres B pokazuje jaki byłby wynik, jeśli popyt USA na ropę byłby bardziej elastyczny, co jest bardziej prawdopodobne w długim okresie. Ta alternatywna równowaga E1 prowadziłaby do mniejszego wzrostu ceny, do 14 $ za baryłkę i większej redukcji ilości równowagi, do 13 milionów baryłek dziennie.
Na przykład w 1983 konsumpcja ropy naftowej w USA wynosiła 15,3 milionów baryłek dziennie, co było zużyciem mniejszym niż w 1973 czy 1975. Konsumpcja ropy naftowej była niższa, pomimo tego, że gospodarka USA była o jedną czwartą większa w 1983 niż w 1973. Najważniejszym powodem zużywania niżej ilości było to, ze wyższe ceny energii doprowadziły do działań ochronnych, i po dekadzie stosowania lepszych izolacji cieplnych w domach, bardziej wydajnych samochodów, bardziej wydajnych urządzeń użytku domowego i maszyn, oraz innych spraw związanych z oszczędzaniem paliwa, krzywa popytu na energię stała się bardziej elastyczna.

Długookresowa i krótkookresowa elastyczność podaży

Po podażowej stronie rynków mamy producentów dóbr i usług, którzy zwykle mogą łatwiej rozwinąć produkcję w długim okresie kilku lat, niż w krótkim okresie kilku miesięcy. W końcu w krótkim okresie zbudowanie nowej fabryki byłoby kosztowne i trudne, zatrudnienie wielu nowych pracowników czy otwarcie nowych sklepów również. Jednak w perspektywie kilku lat wszystkie te działania są możliwe.
I rzeczywiście, na większości rynków dóbr i usług ceny skaczą w górę i w dół o wiele częściej niż ilości w krótkim okresie, jednak ilości przesuwają się w długim okresie bardziej niż ceny. Podstawową przyczyną tego wzorca jest to, że podaż i popyt są w krótkim okresie zwykle nieelastyczne, więc przesunięcie krzywej popytu albo krzywej podaży spowoduje relatywnie duże zmiany cen. Jednak—ponieważ podaż i popyt są bardziej elastyczne w długim okresie—to długookresowe przesunięcia cen będą mniejsze a ilości dostosują się o wiele łatwiej.

Pytanie sprawdzające

Czy będziesz oczekiwać, że elastyczność popytu lub podaży będzie większa w krótkim okresie czy w długim okresie? Dlaczego?

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.