Główna zawartość

Cenowa elastyczność popytu i cenowa elastyczność podaży

W jaki sposób ilości podaży i popytu reagują na zmiany cen?

Kluczowe pojęcia

Elastyczność cenowa mierzy odpowiedź ilości popytu lub podaży dobra na zmianę jego ceny. Jest obliczana jako procentowa zmiana w ilości popytu—lub podaży—podzielona przez procentową zmianę w cenie.
Elastyczność mówi nam, czy coś jest elastyczne—czyli bardzo czułe—jednostkowo elastyczne, lub nieelastyczne—mało czułe.
Elastyczny popyt lub podaż wskazuje nam, że ilość popytu lub podaży odpowiada na zmiany cen w stopniu większym niż proporcjonalnie.
Nieelastyczny popyt lub podaże to taki, w którym dana zmiana procentowa ceny spowoduje mniejszą procentową zmianę ilości popytu lub podaży.
Elastyczność jednostkowa oznacza, że dla danej procentowej zmiany ceny wystąpi równa procentowa zmiana w ilości popytu lub podaży.

Czym jest elastyczność cenowa?

Both demand and supply curves show the relationship between price and the number of units demanded or supplied. Price elasticity is the ratio between the percentage change in the quantity demanded,

Q_{d}

, or supplied,

Q_{s}

, and the corresponding percent change in price.

The price elasticity of demand is the percentage change in the quantity demanded of a good or service divided by the percentage change in the price. The price elasticity of supply is the percentage change in quantity supplied divided by the percentage change in price.

Elasticities can be usefully divided into five broad categories: perfectly elastic, elastic, perfectly inelastic, inelastic, and unitary. An elastic demand or elastic supply is one in which the elasticity is greater than one, indicating a high responsiveness to changes in price. An inelastic demand or inelastic supply is one in which elasticity is less than one, indicating low responsiveness to price changes. Unitary elasticities indicate proportional responsiveness of either demand or supply.

Perfectly elastic and perfectly inelastic refer to the two extremes of elasticity. Perfectly elastic means the response to price is complete and infinite: a change in price results in the quantity falling to zero. Perfectly inelastic means that there is no change in quantity at all when price changes.

If . . .	It Is Called . . .
$\frac{% change in quantity}{% change in price} = \infty$ ‍	Perfectly elasti
$\frac{% change in quantity}{% change in price} > 1$ ‍	Elastic
$\frac{% change in quantity}{% change in price} = 1$ ‍	Unitary
$\frac{% change in quantity}{% change in price} < 1$ ‍	Inelastic
$\frac{% change in quantity}{% change in price} = 0$ ‍	Perfectly inelastic

Using the midpoint method to calculate elasticity

To calculate elasticity, instead of using simple percentage changes in quantity and price, economists sometimes use the average percent change in both quantity and price. This is called the Midpoint Method for Elasticity:

Midpoint method for elasticity = \frac{\frac{Q_{2} - Q_{1}}{(\frac{Q_{2} + Q_{1}}{2})}}{\frac{P_{2} - P_{1}}{(\frac{P_{2} + P_{1}}{2})}}

The advantage of the midpoint method is that we get the same elasticity between two price points whether there is a price increase or decrease. This is because the formula uses the same base for both cases. The midpoint method is referred to as the arc elasticity in some textbooks.

Using the point elasticity of demand to calculate elasticity

A drawback of the midpoint method is that as the two points get farther apart, the elasticity value loses its meaning. For this reason, some economists prefer to use the point elasticity method. In this method, you need to know what values represent the initial values and what values represent the new values.

Point elasticity = \frac{\frac{new Q - initial Q}{initial Q}}{\frac{initial P - new P}{initial P}}

Obliczanie cenowej elastyczności popytu

Zastosujmy te wzory do praktycznego przykładu. Obliczymy elastyczność pomiędzy punktami

A

B

na poniższym wykresie.

Najpierw stosujemy wzór do obliczenia elastyczności kiedy cena zmniejsza się z $70 w punkcie

B

do $60 w punkcie

A

\begin{array}{ccc} % zmiana ilo ś ci & = & \frac{3000 - 2800}{(3000 + 2800) / 2} \times 100 \\ = & \frac{200}{2900} \times 100 \\ = & 6, 9 \\ % zmiana ceny & = & \frac{60 - 70}{(60 + 70) / 2} \times 100 \\ = & \frac{- 10}{65} \times 100 \\ = & - 15, 4 \\ Cenowa elastyczność popytu & = & \frac{6, 9 %}{- 15, 4 %} \\ = & 0, 45 \end{array}

Elastyczność popytu pomiędzy punktem

A

i punktem

B

wynosi

\frac{6, 9 %}{- 15, 4 %}

, czyli 0,45. Ponieważ jest to liczba mniejsza niż jeden, to wiemy, że w tym przedziale popyt jest nieelastyczny.

[Chwila! Czy cenowa elastyczność popytu nie powinna być tutaj ujemna?]

Oznacza to, że wzdłuż krzywej popytu pomiędzy punktem

B

a punktem

A

, jeśli cena zmieni się o 1%, to ilość popytu zmieni się o 0,45%. Zmiana w cenie spowoduje mniejszą procentową zmianę w ilości popytu. Na przykład 10% wzrost ceny poskutkuje tylko 4,5% spadkiem w ilości popytu. 10% spadek ceny poskutkuje tylko 4,5% wzrostem w ilości popytu.

[Chcę zrobić jeszcze jedno zadanie.]

Obliczanie cenowej elastyczności podaży

Spróbujmy teraz obliczyć cenową elastyczność podaży. Użyjemy tego samego wzoru, którego używaliśmy do obliczenia cenowej elastyczności popytu:

\begin{array}{ccc} Price elasticity of supply & = & \frac{% change in quantity}{% change in price} \end{array}

Załóżmy, że wynajmujemy mieszkanie za 650$ miesięcznie i że po tej cenie wynajmowane jest 10 000 jednostek - możesz zobaczyć te liczby na poniższym wykresie. Kiedy cena rośnie do 700$ miesięcznie, to na rynek dostarczane jest 13 000 jednostek.

O jaki procent rośnie podaż mieszkań? Jaka jest czułość na cenę?

Zacznijmy od znalezienia średnich do obliczenia procentowej zmiany w cenie i ilości:

\begin{array}{ccc} % zmiana w ilo ś ci & = & \frac{13000 - 10000}{(13000 + 10000) / 2} \times 100 \\ = & \frac{3000}{11500} \times 100 \\ = & 26, 1 \\ % zmiana w cenie & = & \frac{$ 700 - $ 650}{($ 700 + $ 650) / 2} \times 100 \\ = & \frac{50}{675} \times 100 \\ = & 7, 4 \end{array}

Następnie podstawiamy te wyniki do wzoru na cenową elastyczność podaży:

\begin{array}{ccc} Cenowa elastyczno ś ć poda ż y & = & \frac{% zmiana w ilo ś ci}{% zmiana w cenie} \\ = & \frac{26, 1}{7, 4} \\ = & 3, 53 \end{array}

I ponownie, tak jak w cenowej elastyczności popytu, cenowa elastyczność podaży nie ma żadnych jednostek. Elastyczność to stosunek jednej procentowej zmiany do innej procentowej zmiany—i nic więcej. Jest odczytywana jako wartość bezwzględna. W tym przypadku 1% wzrost ceny spowoduje wzrost w ilości podaży o 3,5%. Elastyczność większa niż 1 oznacza, że procentowa zmiana w ilości podaży będzie większa niż jeden procent zmiany ceny.

[Moment! To brzmi znajomo. Czy elastyczność to po prostu nachylenie?]

Podsumowanie

Elastyczność cenowa mierzy odpowiedź ilości popytu lub podaży na dobro na zmianę jego ceny. Jest obliczana jako procentowa zmiana w ilości popytu —lub podaży— podzielona przez procentową zmianę ceny.
Elastyczność ma trzy główne typy: elastyczna—czyli bardzo czuła—jednostkowo elastyczna, lub nieelastyczna—czyli mało czuła.
Elastyczny popyt lub podaż wskazuje nam, że ilość popytu lub podaży odpowiada na zmiany cen w stopniu większym niż proporcjonalnie.
Nieelastyczny popyt lub podaże to taki, w którym dana zmiana procentowa ceny spowoduje mniejszą procentową zmianę ilości popytu lub podaży.
Elastyczność jednostkowa oznacza, że dla danej procentowej zmiany ceny wystąpi równa procentowa zmiana w ilości popytu lub podaży.

Pytania do samodzielnego sprawdzenia swojej wiedzy

Używając danych z poniższej tabeli, dotyczących popytu na smartfony, oblicz cenową elastyczność popytu od punktu

B

do puktu

C

, od punktu

D

do punktu

E

, i od punktu

G

do punktu

H

. Określ popyt w każdym punkcie jako elastyczny, nieelastyczny lub jednostkowo elastyczny.

Punkty	P	Q
A	60	3000
B	70	2800
C	80	2600
D	90	2400
E	100	2200
F	110	2000
G	120	1800
H	130	1600

[Pokaż rozwiązanie.]

Używając danych na temat podaży zegarków w tabeli poniżej, oblicz cenową elastyczność podaży od: punktu

J

do punktu

K

, punktu

L

do punktu

M

, i punktu

N

do punktu

P

. Sklasyfikuj podaż w każdym punkcie jako: elastyczną, nieelastyczną, lub jednostkowo elastyczną.

Punkt	Cena	Ilość podaży
J	$8	50
K	$9	70
L	$10	80
M	$11	88
N	$12	95
P	$13	100

[Pokaż rozwiązanie.]

Pytania do powtórzenia

Jaki jest wzór na elastyczność?
Co to jest cenowa elastyczność popytu? Czy możesz to wyjaśnić własnymi słowami?
Co to jest cenowa elastyczność podaży? Czy możesz to wyjaśnić własnymi słowami?

Pytania rozwijające myślenie krytyczne

Przelot transatlantycki w klasie biznes ma szacunkową elastyczność popytu o 0,40 mniejszą niż przelot transatlantycki w klasie ekonomicznej, dla którego szacowana elastyczność cenowa wynosi 0,62. Jak myślisz, dlaczego tak jest?
Jaki jest związek pomiędzy elastycznością cenową i położeniem na krzywej popytu? Na przykład, kiedy przesuwasz się w górę krzywej popytu do wyższych cen i mniejszych ilości, co się dzieje z elastycznością? Jak możesz to wyjaśnić?

Zadania

Równanie krzywej popytu to $P = 48 - 3 Q$ ‍. Jaka jest elastyczność przy przesunięciu od ilości równej 5 do ilości równej 6?
Równanie krzywej popytu to $P = 2 / Q$ ‍. Jaka jest cenowa elastyczność popytu przy cenie spadającej od 5 do 4? Jaka jest elastyczność popytu przy cenie spadającej z 9 do 8? Czy sądzisz, że te odpowiedzi będą miały taką samą wartość?
Równanie krzywej podaży to $4 P = Q$ ‍. Jaka jest elastyczność podaży jeśli cena rośnie od 3 do 4? Jaka jest elastyczność podaży, jeśli cena rośnie od 7 do 8? Czy sądzisz, że odpowiedzią będzie ta sama liczba?
Równanie krzywej podaży to $P = 3 Q - 8$ ‍. Jaka jest cenowa elastyczność podaży, jeśli cena zmienia się od 4 do 7?