If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Efektywność na rynkach doskonale konkurencyjnych

Dlaczego rynki doskonale konkurencyjne są efektywne?

Kluczowe pojęcia

  • Równowaga długookresowa na rynkach doskonale konkurencyjnych musi spełniać dwa ważne warunki: efektywność alokacyjna i efektywność produkcyjna.
  • Te dwa warunki mają ważne konsekwencje. Po pierwsze, zasoby są ulokowane w taki sposób, że są możliwie najlepiej wykorzystywane. Po drugie, zapewniają maksymalne zadowolenie osiągalne przez społeczeństwo.

Efektywność na rynkach doskonale konkurencyjnych

Kiedy przedsiębiorstwa maksymalizujące zysk na rynkach doskonale konkurencyjnych stykają się z konsumentami maksymalizującymi użyteczność, dzieje się coś niezwykłego—wynikowe ilości produkcji dóbr i usług są efektywne zarówno produkcyjnie jak i alokacyjnie.
Efektywność produkcyjna oznacza produkcję bez odpadów, w taki sposób, że wybór jest na granicy możliwości produkcyjnych. W długim okresie na rynku doskonale konkurencyjnym—ze wzglęu na proces wejścia i wyjścia—cena na rynku jest równa minimum krzywej długookresowych kosztów przeciętnych (LATC). Innymi słowy, dobra są produkowane i sprzedawane przy najniższym możliwym koszcie przeciętnym.
Efektywność alokacyjna oznacza, że punkt wybrany spośród punktów na krzywej możliwości produkcyjnych jest preferowany społecznie—przynajmniej w pewnym specyficznym sensie. Na rynku doskonale konkurencyjnym cena jest równa kosztowi krańcowemu produkcji (MC). Pomyśl o cenie, którą płacisz za dobro, jak o mierze korzyści społecznych otrzymanych razem z tym dobrem; w końcu chęć zapłaty oznacza, że dobro przynosi kupującemu jakąś wartość. Następnie pomyśl o krańcowym koszcie produkcji nie tylko jak o koszcie dla przedsiębiorstwa, ale szerzej, jak o społecznym koszcie wyprodukowania tego dobra.
Kiedy przedsiębiorstwo na rynku doskonale konkurencyjnym trzyma się zasady, że zyski są maksymalizowane przy ilości, dla której cena zrównuje się z kosztem krańcowym, to jednocześnie zapewnia, że korzyści otrzymane z wyprodukowanie dobra zrównują się ze społecznymi kosztami produkcji.
Przeanalizujmy przykład żeby zbadać dokładniej, co oznacza efektywność alokacji. Zacznijmy od założenia, że rynek hurtowy kwiatów jest doskonale konkurencyjny, tak więc P=MC. Zastanówmy się teraz, co by się stało, jeśli firmy na tym rynku produkowałyby mniejsze ilości kwiatów. Przy mniejszej ilości koszty marginalne nie urosłyby aż tak bardzo, więc cena byłaby wyższa od kosztu marginalnego: P>MC.
W takiej sytuacji korzyści społeczeństwa jako całości z wyprodukowania dodatkowej jednostki dobra—mierzone chęcią do zapłaty za jednostkę krańcową dobra—byłyby wyższe niż koszt surowców i pracy potrzebny do wyprodukowania kolejnej jednostki dobra. Innymi słowy, zyski społeczeństwa jako całości z wyprodukowania dodatkowej jednostki dobra byłyby wyższe, niż koszty.
Z drugiej strony zastanów się co by się stało gdyby—w porównaniu z poziomem produkcji przy wyborze efektywnym alokacyjnie, gdzie P=MC—firmy produkowały większą ilość kwiatów. Dla większej ilości koszty marginalne produkcji zwiększą się, tak, że W tym P<MC. W tym przypadku koszty krańcowe wyprodukowanie dodatkowych kwiatów będą większe niż korzyści społeczeństwa mierzone chęcią ludzi do zapłaty. Dla społeczeństwa jako całości—ponieważ koszty przewyższają korzyści—sens miałaby produkcja mniejszej ilości takiego dobra.
Kiedy firmy doskonale konkurencyjne maksymalizują swoje zyski przez produkcję ilości, dla której P=MC, jednocześnie zapewniają też, że korzyści konsumentów, którzy kupują—mierzone ceną, jaką skłonni są zapłacić—są równe społecznym kosztom wyprodukowanie kolejnej jednostki—mierzonym kosztom marginalnym, jakie firma musi zapłacić. Tak więc efektywność alokacji jest spełniona.
Kiedy mówimy, że rynek doskonale konkurencyjny w długim okresie spełnia warunek efektywności alokacji i efektywności produkcji, musimy pamiętać, że dla ekonomistów pojęcie efektywności ma szczególne znaczenie, i nie jest synonimem "pożądane w każdy sposób". Z jednej strony zdolność konsumentów do zapłaty odzwierciedla rozkład dochodu w konkretnym społeczeństwie. Z drugiej jednak strony osoba bezdomna może nie mieć możliwości zapłaty za mieszkanie, ponieważ nie ma wystarczającego dochodu.
Doskonała konkurencja, w długim okresie, jest hipotetycznym punktem odniesienia. Dla struktur rynkowych takich jak monopol, konkurencja monopolistyczna i oligopol—które są obserwowane znacznie częściej w świecie rzeczywistym niż doskonała konkurencja—firmy nie zawsze będą produkować po minimalnym koszcie przeciętnym, anie też nie zawsze cena będzie równa kosztowi krańcowemu. Tak więc inne rodzaje konkurencji nie będą spełniały warunków efektywności produkcyjnej i alokacyjnej.
Co więcej, rzeczywiste rynki mierzą się z wieloma innymi problemami, które w modelu doskonałej konkurencji po prostu nie istnieją, czyli przykładowo zanieczyszczenie, wynalezienie nowej technologii, ubóstwo—które czyni ludzi niezdolnymi do zapłaty za rzeczy niezbędne do życia—programy rządowe, takie jak obrona narodowa czy edukacja, dyskryminacja na rynkach pracy, i kupujący czy sprzedający, którzy muszą radzić sobie z niedoskonałą i niejasną informacją.
Teoretyczna efektywność na rynkach doskonale konkurencyjnych zapewnia jednak użyteczne odniesienie, przydatne do porównywania z problemami, które pojawiają się w rzeczywistym świecie.

Podsumowanie

  • Równowaga długookresowa na rynkach doskonale konkurencyjnych musi spełniać dwa ważne warunki: efektywność alokacyjna i efektywność produkcyjna.
  • Te dwa warunki mają ważne konsekwencje. Po pierwsze, zasoby są ulokowane w taki sposób, że są możliwie najlepiej wykorzystywane. Po drugie, zapewniają maksymalne zadowolenie osiągalne przez społeczeństwo.

Pytania do samodzielnego sprawdzenia swojej wiedzy

Efektywność produkcyjna i efektywność alokacyjna to dwa pojęcia, warunki, które spełnia równowaga długookresowa na rynkach doskonale konkurencyjnych. W rzeczywistości te dwa rodzaje efektywności są powodem, dla którego ten rynek nazywa się doskonale konkurencyjnym. Jak użyjesz pojęci efektywności produkcji i efektywności alokacji żeby przeanalizować inne struktury rynku i nazwać je niedoskonałymi?
Wyjaśnij w jaki sposób reguła maksymalizacji zysku P=MC prowadzi do tego, że rynek doskonale konkurencyjny spełnia warunek efektywności alokacji.

Pytania do powtórzenia

  • Czy rynek doskonale konkurencyjny przedstawia efektywność produkcyjną? Dlaczego, lub dlaczego nie?
  • Czy rynek doskonale konkurencyjny przedstawia efektywność alokacyjną? Dlaczego tak, lub dlaczego nie?

Pytania rozwijające myślenie krytyczne

  • Załóżmy, że rynek papierosów jest rynkiem doskonale konkurencyjnym. Co oznaczają efektywność alokacji i produkcji w tym przypadku? Czego nie oznaczają?
  • W dyskusji o tym dlaczego rynek doskonale konkurencyjny jest efektywny alokacyjnie, cena, którą ludzie skłonni są zapłacić przedstawia zyski społeczeństwa i koszt krańcowy przedsiębiorstwa, reprezentujący koszty społeczeństwa. Czy możesz wskazać jakieś koszty społeczne lub problemy, które nie są włączone do kosztu krańcowego firmy? Czy jakieś korzyści społeczne, które nie są włączone w cenę, jaką ludzie płacą za dobro?

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.