If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Sumerowie i Mezopotamia

Starożytni Sumerowie, sami siebie nazywający "czarnogłowymi", zamieszkiwali obszar stanowiący południową część dzisiejszego Iraku. Centrum ich państwa leżało pomiędzy Eufratem a Tygrysem, w krainie nazwanej później przez Greków Mezopotamią. Obszar ten, umiejętnie nawadniany, okazał się niezwykle żyzny i duże miasta istniały tam na długo przed czasem, który archeolodzy wiążą z cywilizacją Sumerów.
Sumerowie byli wyjątkowo pomysłowi, przypisuje się im m.in. wynalezienie pierwszego pisma. Na długo przed początkiem trzeciego tysiąclecia p.n.e. zapisywali swój język używając prostych rysunków. Używali do tego tabliczek glinianych, z czasem opracowując system, który nazywamy pismem klinowym.
Srebrna lira z Ur, południowy Irak, ok. 2600-2400 r. p.n.e., 106 x 97 cm
LIra znaleziona została w "wielkiej jamie śmierci", jednym z grobów na terenie grobowców królewskich w Ur, obok szczątków siedemdziesięciu czterech osób - sześciu mężczyzn i sześćdziesięciu ośmiu kobiet - ułożonych w rzędach na podłodze jamy. Trzy liry leżały jedna na drugiej. Wszystkie były zrobione z drewna, które nie przetrwało do naszych czasów, ale dwie z nich, w tym wspomniany wyżej egzemplarz, były pokryte arkuszami srebrnej blachy połączonymi małymi srebrnymi gwoździkami. Płyty zdobiące przednią część pokrywa mozaika z muszli. Srebrna głowa byka powyżej ma oczy z muszli i lapis lazuli. Krawędzie pudła rezonansowego zdobią wąskie, dekoracyjne pasy inkrustowane muszlami i lapis lazuli. Lirę znaleziono w ziemi. Metalowe części były bardzo kruche i zostały ściśnięte pod ciężarem warstw gleby. Zostały najpierw sfotografowane, a potem pokryte woskiem i woskowanym płótnem, by nie rozpadły się w czasie podnoszenia. Srebrne pokrycie górnej i tylnej krawędzi pudła rezonansowego było zniszczone. Na niektórych elementach metalowych zachowały się odciśnięte ślady maty, na której kiedyś zapewne leżały. Jedenaście srebrnych rurek służyło oryginalnie jako kołki do naciągania strun. Takie instrumenty pełniły zapewne ważną rolę w dworskich lub religijnych obrzędach. Wizerunki harfistów akompaniujących śpiewakom znaleźć można na pieczęciach cylindrycznych oraz na sztandarze z Ur.
Srebrna lira Ur, ok. 2600-2400 r. p.n.e., 106 x 97 cm, srebro, muszle i lapis lazuli są oryginalne, drewniane części zrekonstruowano, południowy Irak
© Rada Powiernicza Muzeum Brytyjskiego. Lira ta została znaleziona w "wielkiej jamie śmierci", jednym z grobów na terenie grobowców królewskich w Ur, obok szczątków siedemdziesięciu czterech osób - sześciu mężczyzn i sześćdziesięciu ośmiu kobiet - ułożonych w rzędach na podłodze jamy. Trzy liry leżały jedna na drugiej.
Byli przedsiębiorczymi rolnikami, handlarzami i żeglarzami. Ich religia uznawała wielu bogów, których dzieła i wyczyny zostały opisane w opowieściach zachowanych przez pokolenia. Obrzędy i uczty uświetniali utalentowani harfiści i śpiewacy, a współcześni archeologowie odkryli sumeryjskie instrumenty muzyczne.
Księgowość była nieodłączną częścią życia Sumerów, a do naszych czasów zachowały się bardzo szczegółowe zapisy na tabliczkach glinianych dotyczące ofiar, przydziałów żywności, podatków i prac rolnych. Ich ulubiona gra planszowa stała się popularna na całym Bliskim Wschodzie. Importowane minerały takie jak lapis lazuli i karneol były bardzo cenione jako surowiec zdobniczy i jubilerski.
Archeologia wykazała, że ok. 2500 r. p.n.e. elita rządząca miasta Ur kładła się do wiecznego odpoczynku w otoczeniu swoich bogactw i w towarzystwie martwych dworzan.
Logo Muzeum Brytyjskiego
© Rada Powiernicza Muzeum Brytyjskiego

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.