If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Wprowadzenie do judaizmu

Mapa Europy przedstawiająca Lewant
Judaizm jest religią monoteistyczną, która pojawiła się wraz z Izraelitami we wschodniej części Morza Śródziemnego (Południowy Lewant) w kontekście cywilizacji Mezopotamskiej. Izraelici byli tylko jednym koczowniczym plemieniem z tego obszaru, tak nazwanym, ponieważ uważali się za potomków Jakuba, który zmienił swoje imię na Izrael.

Teksty

Judaizm wywodzi się ze zbioru opowiadań, które wyjaśniają pochodzenie "dzieci Izraela" i praw, które im nakazało ich bóstwo. Historie wyjaśniają, w jaki sposób Izraelici przybyli, aby osiedlić się, zbudować świątynię dla swojego jedynego Boga i ostatecznie ustanowić monarchię - zgodnie z boską instrukcją - w starożytnym kraju Izraela. Przez stulecia literatura, historia i prawa Izraelitów były zestawiane i przekształcane w serię tekstów, obecnie często odnosząca się do kontekstów świeckich jako Biblia Hebrajska (lub Tanach w innych kontekstach), napisanych między jedenastym wiekiem p.n.e. i VI wieku p.n.e. (chociaż historie, które zawiera, mogą być znacznie starsze). Hebrajska Biblia (lub Tanach) zawiera trzy główne sekcje: Tora lub Pięć Ksiąg Mojżesza (Pięcioksiąg) , Prorocy i Pisma.
Biblia hebrajska, Włochy, XIII wiek, zdobione otwarcie do Księgi Izajasza, Harley 5711, f.1r. (Brytyjskie Muzeum)
Biblia hebrajska, Włochy, XIII wiek, zdobione otwarcie do Księgi Izajasza, Harley 5711, f.1r. (Brytyjskie Muzeum)
Obok pisanej Biblii pojawiła się ustna tradycja. Czasami nazywana "ustną Torą", Miszna jest minimalistycznym zbiorem debat przypisywanym wielkim uczonym religijnym, czyli rabinom, spisanym i opublikowanym w drugim wieku naszej ery. Muzułmańscy potomkowie rabinów zapisali i objaśnili Misznę w serii pism zwanych Gemara a późniejsze pokolenia połączyły Misznę i Gemarę tworząc Talmud.
Łupy Jerozolimy, panel w przejściu, Łuk Tytusa, Via Sacra, Rzym, ok. 81 n.e., marmur, wysokość 6'-7 cali
Relief przedstawiający triumfalną procesję do Rzymu z łupem ze świątyni, łącznie z menorą, panelem w przejściu, Łuk Tytusa, Rzym, ok. 81 n.e., marmur, wysokość 6-7 cali
Podczas gdy Biblia Hebrajska jest najświętszym tekstem judaizmu, wiele praw, które ona określa, dotyczy praktyki składania świątynnych ofiar i zachowania kapłanów. Ale kiedy rzymski cesarz Tytus złupił Jerozolimę w odpowiedzi na bunt Izraelitów w 70 r. n.e., jego armie zburzyły świątynię jerozolimską i przyniosły łup z powrotem do Rzymu (wydarzenie zapisane na płaskorzeźbie na Łuku Tytusa w Rzymie, zob. obrazek powyżej). Utrata świątyni spowodowała koniec rytualnej ofiary i kapłaństwa; Judaizm stał się religią opartą na interpretacyjnych dyskusjach i praktykach, które ostatecznie zostały wkomponowane w Talmud. Czasami judaizm jest określany jako "judaizm rabiniczny", ponieważ wieki interpretacji rabinicznej, a nie Biblia, przekazują żydowską praktykę.

Judaizm i czas

Prawo żydowskie, zwane Halacha, interpretowane i ponownie interpretowane przez tysiąclecia, zmieniło się z czasem. Mimo to religijny judaizm działa cyklicznie, a linearny sposób, w jaki historycy współcześni postrzegają historię, nie odpowiada temu światopoglądowi. Jak wyjaśnił historyk Yosef Yerushalmi, rabini "wydają się bawić z czasem, jak z akordeonem, rozszerzając i zwijając go według własnego uznania. 1 " Ważne święta, takie jak cotygodniowy Sabat lub coroczny żydowski Nowy Rok, zapewniają rytm w celu uporządkowania i rozróżnienia między tym, co święte i tym, co świeckie. Inne święta nawiązują do starodawnych wydarzeń, łącząc współczesnych Żydów ze starożytnymi Izraelitami. Na przykład jest to odbiór Tory na Górze Synaj, ucieczka z Egiptu, jesienne żniwa i zwycięstwo Machabeuszy nad hellenistycznym królestwem Persów.
Martin Engelbracht, Diorama przedstawiająca wnętrze sukkah, papier, ok. 1730, Augsburg, Niemcy, 236 x 297 cm (Muzeum Żydowskie, Londyn)
Martin Engelbracht, Diorama przedstawiająca wnętrze sukkah, papier, ok. 1730, Augsburg, Niemcy, 236 x 297 cm (Muzeum Żydowskie, Londyn). Sukkah to tymczasowe mieszkanie zbudowane na święto Sukot, które upamiętnia czterdziestoletni okres, kiedy Izraelici błąkali się po pustyni, żyjąc w tymczasowych schronieniach. To także festiwal żniw.
Zbiór esejów o żydowskich kulturach na całym świecie rozpoczyna się zwrotem: "kultura jest codzienną praktyką".2 Judaizm to sposób na życie, który celebruje cykl dni, tygodni, miesięcy, lat i żyć . Szabat, służy jako podstawowe przypomnienie żydowskiego cyklu czasu. Opierając się na pomyśle, że w siódmym dniu Stworzenia Bóg odpoczął, Szabat jest wyznacznikiem świętego czasu. Religijni Żydzi powstrzymują się od wszelkiego rodzaju pracy w szabat i spędzają dzień ze swoimi rodzinami i wspólnotami, modląc się, słuchając, jak intonowana jest część Tory (odczyty są ustalane według ustalonego harmonogramu) i jedząc wspaniałe posiłki. Wielki dwudziestowieczny rabin, Abraham Joshua Heschel, określił sobotę jako "katedrę w czasie" (a cathedral in time).

Debata trwa

Pomimo autorytetu głosu rabinów w Talmudzie, judaizm jest niehierarchiczny. Nie ma - ani nigdy nie było - pojedynczego autorytetu; religia jest ucieleśnieniem zbioru wyuczonych głosów, które często się nie zgadzają. Mamy skłonność do pojmowania judaizmu jako starożytnej religii opartej na ucieczce, gdzie Bóg dał Izraelitom Torę. Ale istotną częścią tradycji religijnej był fakt, że uczeni rabini nadal debatowali, dyskutowali i przeobrażali starożytne prawa.
Tora, Irak, XIX-początek XX w., srebro nałożone na drewno, z ozdobą z koralików (Żydowskie Muzeum, Londyn)
Tora, Irak, XIX-początek XX w., srebro nałożone na drewno, z ozdobą z koralików (Żydowskie Muzeum, Londyn)
Starożytne podziały plemienne, a także późniejsze ruchy sekt, w tym wczesne chrześcijaństwo, stanowiły precedens dla żydowskiej różnorodności kulturowej. Nawet Biblia hebrajska nie została napisana wyłącznie w języku hebrajskim; zawiera sekcje w języku greckim i aramejskim. Ale religia jest zjednoczona pod pieczą świętych tekstów, poczynając od Biblii hebrajskiej, poprzez Talmud, a kończąc na różnych rytualnych modlitewnikach i drogach mistycznych. Judaizm jako religia jednak różni się od Żydów. Chociaż jasne jest, że nie wszyscy Żydzi praktykują judaizm, wszyscy ci, którzy praktykują judaizm, uważają się za Żydów. Innymi słowy, są Żydzi bez judaizmu, ale nie może być judaizmu bez Żydów.
Podczas gdy księgozbiór i kalendarz jednoczą Żydów na całym świecie, istnieją głębokie podziały kulturowe i polityczne. Żywność żydowska, muzyka, literatura, język i praktyki interpretacyjne różnią się ogromnie w zależności od pochodzenia społeczności. Na przykład amerykański judaizm jest podzielony na ruchy lub denominacje, podobnie jak amerykańskie chrześcijaństwo. Te denominacje mają radę rabinów, którzy głosują za ustaleniem filozofii i rodzajów święcenia, które będą przestrzegane przez ich społeczności. Ale wewnętrzne spory są nie tylko standardową cechą denominacji, są częścią długiej tradycji żydowskiej debaty.
Tekst: dr Jessica Hammerman i dr Shaina Hammerman
1 Yosef Hayim Yerushalmi,  Zakhor: Jewish History and Jewish Memory (Historia żydowska i Pamięć żydowska) (New York:Schocken Books, 1989).
2 David Biale, Cultures of the Jews: A New History (Kultura Żydów: nowa historia) (Schocken, 2002).

Więcej informacji:
David Biale, ed. Cultures of the Jews: A New History (Kultura Żydów: Nowa Historia) (New York: Schocken, 2006).
Nicholas De Lange,, An Introduction to Judaism (Wprowadzenie do Judaizmu) (Cambridge: Cambridge University Press, 2000).
John Efron i inni The Jews: A History (Żydzi: Historia) (Upper Saddle River NJ: Prentice Hall, 2008).
Abraham Joshua Heschel, The Sabbath (Szabat) (New York: Farrar, Straus and Giroux, 1951).
Edytowane przez Barry W. Holtz Back to the Sources: Reading the Classic Jewish Texts (Powrót do źródeł: Czytanie klasycznych tekstów żydowskich) (New York: Simon and Shuster, 1984).
Robert Seltzer, Jewish People, Jewish Thought (Naród żydowski, myśl żydowska) (Upper Saddle River: Prentice Hall, 1980).
Yosef Hayim Yerushalmi,  Zakhor: Jewish History and Jewish Memory (Historia żydowska i Pamięć żydowska) (New York:Schocken Books, 1989).

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.