If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Poliklet, Doryforos (Włócznik) — film z polskimi napisami

Poliklet, Doryforos (Włócznik), okres klasyczny, rzymska marmurowa kopia greckiego brązu z ok. 450-440 p.n.e. (Museo Archaeologico Nazionale, Neapol). Opowiadają: dr Beth Harris i dr Steven Zucker. Stworzone przez: Beth Harris i Steven Zucker.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

(muzyka fortepianu) [Steven] Co jest doskonałe? Starożytni Grecy uważali, że doskonałe jest ludzkie ciało, ale to nie jednostkę uważano za doskonałą. Była nią prawie matematyczna precyzja, zgodnie, z którą proporcje każdej części ciała były doskonałe w odniesieniu do siebie nawzajem. [Beth] Patrzymy na starożytną rzymską kopię greckiego oryginału z brązu stworzonego przez wielkiego artystę Polikleta, który starał się właśnie to przedstawić. Jaki byłby doskonały ideał piękna, biorąc pod uwagę matematyczny związek wszystkich części ciała z sobą nawzajem i w odniesieniu do całego ciała? [Steven] Ta rzeźba nazywa się Doryforos. Doryforos znaczy "niosący włócznię" i on pierwotnie trzymał włócznię z brązu. Nazywamy go Doryforosem. Poliklet nazywał go Kanonem, nie rodzajem uzbrojenia, ale rodzajem zidealizowanej formy, która mogła być studiowana i odtwarzana. To znaczy, zbiorem idei, za którymi podążało się. [Beth] Idea, że można stworzyć doskonałą ludzką formę, w oparciu o matematykę, była naprawdę częścią większego zbioru idei dla Greków. Jeśli weźmiemy pod uwagę na przykład Pitagorasa, odkrył on, że harmonia w muzyce oparta była na matematycznym związku między nutami. [Steven] Faktycznie, Pitagoras starał się zrozumieć pochodzenie całego piękna poprzez proporcję i następnie Grecy poszukiwali jej w jednej z form, którą uważali za najpiękniejszą, to znaczy ludzkim ciele. Grecy ćwiczyli atletykę nago, czcząc ciało i jego fizyczne zdolności. Ale nawet, jeśli przedstawiali figury w szlachetnych pozach, jak tą, ubrania były z niej ściągnięte. To nie dlatego, że żołnierze w starożytnej Grecji szli do walki nago, ale dlatego, że ta rzeźba nie ma nic do czynienia z walką. To nie jest portret jednostki. Ta rzeźba mówi o doskonałości ludzkiej formy. [Beth] Znaleziono ją w palestrze w Pompejach, miejscu, gdzie ćwiczyli atleci, była być może dla nich rodzajem inspiracji. [Steven] Zatem, mamy jej drugie znaczenie. Rzymianie kochali grecką sztukę i kopiowali ją w marmurze bardzo często, i nawet w mieście takim jak Pompeje, znaleźliśmy tysiące rzeźb, które są kopiami starożytnych greckich oryginałów. Ta kopia jest oparta na rzeźbie, która pochodzi z samego początku okresu klasycznego, zanim powstały rzeźby Partenonu, ale jest późniejsza niż figury z okresu archaicznego, to znaczy stojąca figura, która znamy jako Kuros. Tutaj Grecy odeszli od sztywnych przedstawień, które charakteryzowały okres archaiczny i zamiast tego, zaczęli studiować ludzkie ciało i rozumieć jego fizjonomię. To jedno z klasycznych przedstawień kontrapostu. [Beth] Doryforos stoi na prawej stopie, jego lewa noga luźno opada, prawa noga dźwiga ciężar, ale lewa ręka miała nosić włócznię. Odpowiednio, prawe ramię luźno opada, zatem mamy wrażenie przeciwwagi i harmonii w kompozycji ciała. [Steven] W figurze Kurosa, mamy obie stopy mocno osadzone, chociaż jedna noga jest wysunięta do przodu, ale, pomimo to, jeśli narysuje się linię między kostkami, będą ułożone horyzontalnie do podłoża. [Beth] I Kuros jest symetryczny. [Steven] Tu z kolei, obie rzeczy się zmieniły, widzisz, że jego lewa kostka jest uniesiona, i mamy tu nachylenie osi, oś kolan jest nachylona w odwrotnym kierunku. Biodra są równoległe do osi kolan, ale także przesunięte i teraz popatrz, co w związku z tym się dzieje. We wcześniejszych figurach, była doskonała symetria i doskonała linia, która mogliśmy nakreślić w dół na środku ciała. Tutaj, mamy łagodną krzywą w kształcie litery S, i możesz zobaczyć, na przykład, że jego prawa strona jest ściśnięta w porównaniu z lewą stroną, ponieważ lewe biodro praktycznie zwisa nad luźną nogą. Nie jest podparte. [Beth] Aby jeszcze podkreślić tą równowagę i harmonię, Poliklet obrócił lekko głowę rzeźby, burząc tą symetrię archaicznych figur Kurosów. Wraz z wynalezieniem kontrapostu przez Greków, w V wieku p.n.e., mamy, po raz pierwszy w historii zachodniej sztuki, figury, które wydają się całkowicie żywe, tak jakby naprawdę się poruszały. Są jak my. [Steven] To rzeźba, która pomimo całej złożoności, o której właśnie mówiliśmy, po prostu idzie, ale mechanika chodzącego ciała ludzkiego jest niezwykle skomplikowana. Mamy tu do czynienia z cywilizacją, która nie tylko była zainteresowana zrozumieniem, poprzez uważną obserwację, jak porusza się ciało, ale była również zainteresowana, uchwyceniem tego w kulturze. Mamy tu społeczeństwo, które stawia ludzki potencjał na pierwszym planie. [Beth] I tworzy figury, które nie są transcendentalne, które nie istnieją w jakimś osobnym świecie, ale które istnieją w naszym świecie. Są, w pewien sposób, idealnym lustrzanym odbiciem nas samych. (muzyka fortepianu)