Santa Sabina

Bazylika — rodzaj budynku mającego dla starożytnych Rzymian różnorodne cele, w tym jako miejsca dla rozstrzygania sądów. Jest to jeden z typów budynków, które cesarz Konstantyn Wielki nakazał zaadoptować do używania przez Chrześcijan jako kościołów. Pierwotne budynki konstantynowskie znane dzisiaj są tylko z planów. Aby przybliżyć sobie informacje na temat wczesnochrześcijańskich bazylik przyjrzymy się dokładnie trochę późniejszemu budynkowi, wybudowanej na początku V wieku bazylice Santa Sabina.

Jak Bazylika w Trewir, Kościół Santa Sabina ma dominującą centralną oś, która prowadzi od wejścia do absydy, miejsca ołtarza. To centralne miejsce to jest znane jako nawa główna i jest otoczona z obu stron nawami bocznymi. Architektura jest stosunkowo prosta a dach jest oparty na drewnianej kratownicy. Ściany nawy głównej są dzielony przez tak zwane clerestorium, czyli specjalnie projektowane okna by zapewnić jak najwięcej światła w nawach bocznych. Ściany nie są postawione w klasycznym porządku, nie ma na przykład kolumn czy belkowania. Prawdopodobnie jednak pierwotnie były ozdobione mozaikami.

To wnętrze mogło wywoływać zupełnie inne wrażenie niż klasyczny budynek. Jak widać na przykładzie wnętrza Panteonu zbudowanego w II wieku przez cesarza Hadriana ściany w klasycznym budynku były dzielone na oddzielne części przez poziome dekoracje, tak zwane belkowanie. Kolumny i pilastry zaś dzieliły ściany pionowo. Te elementy nie wspierały budynku w żaden sposób, miały jedynie wizualnie poskreślać potęgę i solidność budynku.

Zupełnym przeciwieństwem kierowano się przy budowaniu Santa Sabina, gdzie jak widać ściany boczne wyglądają lekko. Projektant zdawał się mieć na uwadze sposób, w jaki będzie padało światło. Szklane płytki mozaiki dodatkowo odbijały je, tworząc błyskotliwy widok i jeszcze dodatkowo dodając ścianom wizualnej lekkości. Światło postrzegano jako symbol Boskości, samego Chrystusa. Architekt podkreślał duchowy aspekt, nie fizyczny. Obfity styl oryginalnych konstantynowskich bazylik jest podkreślony w tym opinie hiszpańskich pielgrzymów do Bazyliki Grobu Świętego w Jerozolimie:

Autor: dr Allen Farber