Główna zawartość
Kurs: Historia USA - kurs rozszerzony > Rozdział 1
Lekcja 5: Siła robocza, niewolnictwo i kasty w hiszpańskim systemie kolonialnymSpołeczeństwa afrykańskie u zarania transatlantyckiego handlu niewolnikami
Początek transatlantyckiego handlu niewolnikami wywrócił do góry nogami normy społeczne dotychczas obowiązujące w Afryce Zachodniej. Tłumaczenie na język polski: Fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu wolontariuszy.
Streszczenie
- Mieszkańcy Afryki organizowali swoje społeczności wokół jednostki rodzinnej; zasoby złota często decydowały o tym, która społeczność miała największą władzę – dopóki nie rozpoczął się transatlantycki handel niewolnikami.
- Początek transatlantyckiego handlu niewolnikami pod koniec Xiv wieku zakłócił strukturę społeczną Afryki, gdyż Europejczycy przedostali się na wybrzeże Afryki zachodniej, gdzie gromadzili ludzi z centralnej części kontynentu, aby następnie sprzedać ich do niewoli.
- Nowe plantacje cukru i tytoniu w obu Amerykach i na Karaibach podniosły popyt na niewolników; ostatecznie do niewoli trafiło 12,5 miliona mieszkańców Afryki.
Wczesne społeczeństwo Afryki Zachodniej
Afryka Zachodnia rozciąga się od współczesnej Mauretanii do Demokratycznej Republiki Konga. Obejmuje bujne lasy deszczowe wzdłuż równika, sawanny po drugiej stronie lasu, jak również znacznie suchsze tereny na północy. Aż do około VI wieku naszej ery, większość Afrykanów mieszkających na tych terenach prowadziła zbieracko-łowiecki tryb życia. W najsuchszych miejscach pasterze hodowali owce, kozy, bydło i wielbłądy. W najbardziej zalesionych częściach w okolicach równika, rolnicy uprawiali pochrzyn, palmy i bananowce. Sawanny dawały uprawy takie jak ryż, proso i sorgo.
Mimo że na rzekach leżały duże ośrodki handlu —Senegal, Gambia, Niger, Wolta i Kongo – większość Afrykańczyków Zachodnich mieszkała w małych wioskach i mocniej identyfikowała się rozległą rodziną lub klanem, niż z grupą etniczną lub narodową. Żony, dzieci i osoby pozostające na utrzymaniu były oznaką bogactwa; mężczyźni często praktykowali poligamię, zwyczaj posiadania więcej niż jedną żonę. W trudnych czasach, Afrykanie Zachodni polegali na wsparciu bliższych i dalszych krewnych. Setki odrębnych dialektów wyłoniły się z różnych klanów zachodnioafrykańskich; w nowoczesnej Nigerii nadal mówi się w prawie 500 językach.
Społeczeństwa afrykańskie stosowały niewolnictwo na długo przed rozpoczęciem transatlantyckiego handlu niewolnikami. Głód lub strach przed silniejszymi wrogami mogły zmusić jedno plemię do poproszenia innego o wsparcie i oddania się w niewolę w zamian za pomoc. Podobnie jak w przypadku europejskiego systemu pańszczyźnianego, osoby ubiegające się o ochronę lub pomoc w przypadku głodu, mogły stać się służącymi osób, które udzieliły pomocy. Dług również mógł zostać spłacony, poprzez jakąś formę niewoli. Ponadto, jeńcy wojen pomiędzy różnymi społecznościami Afryki, często ulegali zniewoleniu.
Zazwyczaj pracownicy ci stali się częścią rozległej rodziny plemiennej. Istnieją pewne dowody na niewolnictwo majątkowe, w którym ludzie byli traktowani jako mienie osobiste w Dolinie Nilu. Wygląda na to, że istniał szlak handlu niewolnikami przez Saharę, który sprowadził Afrykańczyków subsaharyjskich do Rzymu, światowego centrum niewolnictwa.
Religia i imperium Afryki
Ruch religijny przyczynił się do ukształtowania afrykańskiej struktury społecznej. Po śmierci proroka Muhammada w 632 CE, Islam szybko rozprzestrzenił się na Afrykę Północną, przynosząć nie tylko ujednoliconą wiarę, ale także strukturę polityczną i prawną. Tylko ci, którzy przeszli na Islam, mogli rządzić lub handlować.
Pierwszym ważnym imperium, które pojawiło się w Afryce Zachodniej, było Imperium Ghany. Do 750 roku, rolnicy w regionie Soninke wzbogacili się, opodatkowując handlarzy, które przejeżdzali przez ich obszary. Na przykład dorzecze rzeki Niger dostarczało złoto do Amazigh (Berber) i arabskich handlarzy z zachodniej częsci Doliny Nilu, którzy sprowadzali tkaninę, broń oraz produkowali towary do sprzedaży wewnątrz kontynentu. Ponieważ król Ghany kontrolował podaż złota, był w stanie utrzymać kontrolę cen i pozwolić sobie na silną armię.
Wkrótce jednak pojawiło się nowe królestwo. Przed 1200 rokiem n.e., pod rządami Sundiaty Keita, Mali zastąpiło Ghanę w czołówce państw zachodu Afryki. Dwór przeszedł na Islam, a muzułmańscy skrybowie odegrali dużą rolę w administracji i rządzie. Górnicy następnie odkryli nowe ogromne złoża złota na wschód od rzeki Niger. Przed końcem XIV wieku imperium było tak bogate, że w trakcie hadżu, czyli pielgrzymki do świętego miasta Mekki, przywódca Mali Mansa Musa wydał wystarczająco dużo złota, aby stworzyć poważną inflację cen w miastach po drodze drodze. Stolica Timbuktu, stała się wiodącym islamskim centrum edukacji, handlu i handlu niewolnikami.
Atlantycki handel niewolnikami
Europejski handel niewolnikami rozpoczął się wraz z portugalską eksploracją zachodnich wybrzeży Afryki w poszukiwaniu morskiego szlaku handlowego na wschód. Wschód miał nowe, ogromne zasoby, takie jak przyprawy i jedwab, i Portugalczycy chcieli nabyć te towary bez uciążliwej podróży drogą lądową z Europy do Azji.
W 1482 r. portugalscy handlarze zbudowali Zamek Elmina współcześnie w Ghanie, na zachodnim wybrzeżu Afryki. Pierwotnie zbudowany jako fortyfikowany stacja handlowa, zamek posiadał armaty skierowane w kierunku morza, a nie w kierunku Afryki kontynentalnej. Portugalczycybardziej obawiali się ataku innych Europejczyków od strony morza niż przed atakiem lądowym ze strony Afrykańczyków.
Chociaż Portugalczycy pierwotnie korzystali z fortu do handlu złotem, przed końcem XVI wieku skierowali swoją uwagę na handel niewolnikami, jako że wybuchł na nich popyt w Nowym Świecie. Lochy fortu zmieniły się na miejsce przetrzymywania Afrykańczyków ze środka kontynentu. Na wyższych piętrach, portugalscy handlarze jedli, spali i modlili się. Zniewoleni ludzie mieszkali w lochach tygodniami lub miesiącami, dopóki nie przybywały statki mające ich zabrać do Europy lub Ameryk. Lochy w Elmina były więc ich ostatnim spojrzeniem na rodzinny kontynent.
Przed końcem 1444 roku Portugalczycy sprowadzali niewolników z Afryki do pracy na plantacjach trzciny cukrowej na Maderze, u wybrzeży nowoczesnego Maroka. Później handel niewolnikami dosięgnął drugiej strony Atlantyku, z powodu coraz większego zapotrzebowania w europejskich koloniach na pracowników w rozwijających się plantacjach pracochłonnego tytoniu, cukru, a później także ryżu i bawełny.
Wkrótce Hiszpanie, Holendrzy i Anglicy poszli w ślad za Portugalczykami w transporcie niewolników przez Atlantyk. Transatlantycka Baza Danych Handlu Niewolnikami szacuje, że 12,5 miliona Afrykańczyków zostało wysłanych poprzez Middle Passage - przez Atlantyk - do pracy w Nowym Świecie. Wielu Afrykańczyków zginęło w drodze do Ameryk, a ci, którzy przybyli na miejsce, często stanęli w gorszych warunkach niż panujących na statkach niewolniczych. Niedługo później, transatlantycki handel niewolnikami przyczynił się do rozpoczęcia hierarchii rasowej w kulturze Nowego Świata.
Jak uważasz?
W jaki sposób religia, zasoby naturalne i lokalizacja wpłynęły na dobrobyt społeczności, zamieszkujących Afrykę?
Jaką rolę odegrał transatlantycki handel niewolnikami w ramach europejskiej konkurencji w czasie kolonializmu?
Chcesz dołączyć do dyskusji?
Na razie brak głosów w dyskusji