If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Sytuacja Afroamerykanów po zniesieniu niewolnictwa

Streszczenie

  • Trzynasta poprawka do Konstytucji (1865) zniosła niewolnictwo, co oznaczało nowo nabytą wolność dla Afroamerykanów.
  • Podczas Rekonstrukcji około 2000 Afroamerykanów sprawowało urzędy rządowe.
  • Czarna rodzina, kościół i edukacja były centralnymi elementami życia wyemancypowanych Afroamerykanów.
  • Wielu Afroamerykanów żyło w skrajnej biedzie na obszarach wiejskich amerykańskiego Południa przez dziesięciolecia po zakończeniu Wojny Secesyjnej.

Emancypacja: obietnice i ubóstwo

Dla Afroamerykanów z Południa, życie po zniesieniu niewolnictwa było zupełnie nowym doświadczeniem. Przeszłością stała się brutalność i poniżenie, w które obfitowało życie w niewoli. Zniknęły biczowania, napaści na tle seksualnym, sprzedaż i wymuszone przesiedlenia członków rodzin, odmowa edukacji, wynagrodzeń, legalnego małżeństwa, prawa do posiadania domu, oraz inne zjawiska. Afroamerykanie świętowali swoją wolność zarówno prywatnie, jak i podczas publicznych zebrań.
Jednakże pierwsze lata po zniesieniu niewolnictwa były trudnym czasem. Mimo że nie było już niewolnictwa, utrzymujące się uprzedzenia białych skutkowały ich brutalnymi zachowaniami. Po zniesieniu niewolnictwa, rządy stanowe na Południu wprowadzały ustawy znane jako Czarne Kodeksy. Na ich mocy, czarni uzyskiwali pewne prawa, włączając w to prawo do zawierania małżeństwa, posiadania własności i składania pozwów w sądzie. Kodeksy jednak uniemożliwiały czarnym obejmowanie urzędów sędziowskich, występowania jako świadek przeciw białym, czy służby w wojsku stanowym. Czarni połownicy i dzierżawcy musieli, zgodnie z Kodeksami, podpisywać roczne kontrakty z białymi posiadaczami ziemi. Jeśli odmówili, mogli zostać aresztowani i najęci do pracy.
Większość czarnych Amerykanów z obszarów wiejskich Południa, mimo że była wolna, żyła w skrajnym ubóstwie. Jako niewolnicy nie mieli dostępu do edukacji i zarobków, a jako byli niewolnicy zostali zmuszeni warunkami ekonomicznymi do dzierżawienia ziemi od byłych właścicieli niewolników. Ci połownicy płacili za dzierżawę ziemi jej właścicielowi w postaci części swoich zbiorów.
Na niektórych obszarach Południa byli niewolnicy przejęli ziemię od byłych właścicieli niewolników w bezpośrednim następstwie Wojny Secesyjnej. Wojska federalne szybko im ją jednak przywróciły. Działania republikanów w Kongresie na rzecz nadania ziemi byłym niewolnikom okazały się bezowocne. Byłym niewolnikom nigdy nie wynagrodzono lat spędzonych w niewoli.

Rodzina, wiara i edukacja

Dom rodzinny, kościół i szkoła stały się centrami życia Afroamerykanów po zniesieniu niewolnictwa. Wyzwolone Afroamerykanki wolały zajmować się domem, jednak bieda zmuszała wiele z nich do ponownego podjęcia pracy.
Kościoły stały się centrami kultury i wspólnoty Afroamerykanów, nie tylko jako miejsca osobistej odnowy duchowej i wspólnych praktyk religijnych, ale też nauki, spotkań towarzyskich i organizacji spraw politycznych. Czarni pastorzy mieli pozycję przewódców wśród swojej społeczności.
Afroamerykanie pragnęli się kształcić, czego wyrazem stało się zakładanie szkół na każdym poziomie edukacji, od szkół podstawowych, do pierwszych w kraju uczelni dla czarnoskórych Amerykanów, takich jak Fisk University i Howard University. Biuro Wyzwoleńców (1865-1870), agencja rządowa utworzona, by pomagać byłym niewolnikom, założyła około 3000 szkół na Południu i nadzorowała działanie szpitali i placówek medycznych dla wyzwolonych niewolników.
Illustration of a classroom in Richmond, Virginia. White women are show teaching African American children to read.
Ilustracja przedstawia szkołę prowadzoną przez Biuro Wyzwoleńców, Frank Leslie's Illustrated Newspaper, 1866. Ilustracja za zgodą Biblioteki Kongresu.

Reconstruction

Podczas okresu Rekonstrukcji, trwającego w latach 1865 - 1877, Kongres ustanawiał i egzekwował ustawy, dzięki którym Afroamerykanie z Południa zyskiwali prawa społeczne i polityczne. Do najważniejszych spośród tych ustaw należały trzy Poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych: Trzynasta Poprawka (1865) znosiła niewolnictwo, Czternasta Poprawka (1868) gwarantowała Afroamerykanom prawo do obywatelstwa amerykańskiego, a Piętnasta Poprawka (1870) gwarantowała czarnoskórym mężczyznom prawo do głosowania.
Afroamerykanie aktywnie korzystali z praw, możliwości i obowiązków obywatelskich. Podczas Rekonstrukcji siedmiuset Afroamerykanów pełniło uzyskane w wyborach urzędy publiczne. Było wśród nich dwóch członków Senatu i czternastu Izby Reprezentantów. Dodatkowo, tysiąc trzysta mężczyzn i kobiet pochodzenia afroamerykańskiego pełniło funkcje rządowe.
Photograph of Hiram Revels.
W roku 1870 Hiram Revels ze stanu Mississippi jako pierwszy Afroamerykanin został wybrany do Senatu Stanów Zjednoczonych. Ilustracja za zgodą Biblioteki Kongresu.
Rząd federalny, pod przewodnictwem republikanów w Kongresie, forsował społeczne i polityczne prawa Afroamerykanów w obliczu zaciekłego oporu białych Południowców. Okupacja pokonanej w wojnie Konfederacji dawała pewność, że prawa te będą egzekwowane.

KKK i koniec Rekonstrukcji

Począwszy od lat sześdziesiątych XIX wieku zwolennicy białej supremacji z KKK (Ku Klux Klanu) terroryzowali przywódców Afroamerykanów i zwykłych obywateli na Południu aż do 1871 roku, kiedy Kongres przyjął uchwałę, której skutkiem było aresztowanie i uwięzienie przywódców Klanu i zakończenie jego aktów terroru na pewien czas.
Jednakże w późnych latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX wieku wojska federalne były wycofywane z południowych stanów, a w następstwie Kompromisu roku 1977 prezydent Rutherford B. Hayes wycofał z Południa ostatnich żołnierzy.
Ponieważ wojska przestały być gwarantem przestrzegania Czternastej i Piętnastej Poprawki, Rekonstrukcja zakończyła się. Na całym Południu dochodziło do przypadków linczu, pozbawiania praw obywatelskich i wprowadzania segregacji. Dopiero po II Wojnie Światowej i zawiązaniu Ruchu Praw Obywatelskich w latach sześćdziesiątych XX wieku prawa Jima Crowa zostały zniesione.

Jak uważasz?

Z jakimi ekonomicznymi, prawnymi i społecznymi barierami musieli zmierzyć się Afroamerykanie po zniesieniu niewonictwa?
Czy uważasz, że rząd federalny powinien zaoferować zadośćuczynienie, w postaci pieniędzy lub ziemi, byłym niewolnikom?
Co było powodem tak silnych uprzedzeń na tle rasowym w latach po zniesieniu niewolnictwa?
Jak uważasz, dlaczego edukacja i kościół były tak ważne dla Afroamerykanów w okresie po zniesieniu niewolnictwa?

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.