If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Reformy w wieku pozłacanym

Ogromne różnice w zamożności w pozłacanym wieku sprawiły, że zaczęto się wtedy zastanawiać czy istnienie nowoczesnego, uprzemysłowionego społeczeństwa pozbawionego nierówności było możliwe. W tym nagraniu Kim mówi o tym, jak reformatorzy z pozłacanego wieku mierzyli się z problemami społecznymi i jak kobiety zaczęły grać większą rolę w życiu publicznym, gdy i one podjęły się tego zadania.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

W roku 2000 pewien bogaty Bostończyk o nazwisku Julian West obudził się z bardzo długiej drzemki. Zapadł w sen w roku 1887. Stany Zjednoczone w roku 2000 bardzo różniły się od tych z pozłacanego wieku, które znał. Było to utopijne społeczeństwo, w którym bieda nie istniała, nie było też strajków pracowniczych, ani zanieczyszczenia. Jego nowi przyjaciele z przyszłości wyjaśnili mu, jak funkcjonowało to społeczeństwo. Własność prywatna i pieniądze nie istniały. Każdy pracował w zawodzie, do którego był najlepiej przystosowany i otrzymywał swój udział narodowego bogactwa na kartę kredytową, którą mógł kupić najpotrzebniejsze rzeczy. Jest to fabuła powieści Edwarda Bellamy'ego "W roku 2000", z 1888 roku. Po wydaniu stała się ona bestsellerem, ale dziś pamiętamy ją nie tylko za przewidywanie przyszłości, ale też jako przykład próby odpowiedzi na palące pytanie pozłacanego wieku. Czy możliwe jest nowoczesne społeczeństwo przemysłowe bez ogromnych różnic w zamożności? Pod koniec XIX wieku szybko następujące zmiany w amerykańskim stylu życia, spowodowane pojawieniem się kapitalizmu przemysłowego, spowodowały pojawienie się wielu obaw. Stany Zjednoczone szczyciły się swoją odmiennością od krajów Europy, gdzie nierówność między arystokracją a klasą pracującą spowodowała konflikt i rewolucję. Jednak industrializacja stworzyła zarówno milionerów jak i miliony ubogich w Stanach Zjednoczonych. Upakowała ich w miastach, gdzie rezydencje sąsiadowały z brudnymi kamienicami. Nagle Nowy Świat zaczął wyglądać dużo bardziej jak Stary Świat. Dlatego ludzie zaczęli się wtedy zastanawiać, czy nierówności były nieodzownym produktem ubocznym postępowego społeczeństwa. Ci którzy odpowiadali, że tak nazywani byli darwinistami społecznymi. Mówili oni, że proces przetrwania najlepiej przystosowanych usunie słabych i ulepszy społeczeństwo. O darwinistach społecznych opowiemy kiedy indziej. W tym nagraniu chcę się skoncentrować na tych, którzy wierzyli, że można było utworzyć społeczeństwo zarówno nowoczesne jak i sprawiedliwe. W wieku pozłacanym istnieli reformatorzy i ruchy reformatorskie, które próbowały rozwiązać problemy sfer miejskiej i przemysłowej. Pomówmy o niektórych sposobach, w jakie reformatorzy próbowali rozwiązać problem nierówności w pozłacanym wieku. Jednym z nich było zaproponowanie nowych systemów ekonomicznych w Stanach Zjednoczonych. Na przykład, może zauważyliście, że w utopijnym społeczeństwie Edwarda Bellamy'ego nie było własności prywatnej, a bogactwo narodowe było równo rozdzielone. Tak naprawdę, tym co proponował był socjalizm. System, w którym to rząd, a nie osoby prywatne jest właścicielem przedsiębiorstw. Ostrożny Bellamy unikał terminu 'socjalizm', który kojarzono z anarchistami i radykalnymi imigrantami. Jednak opisywał go, jako ostateczne remedium na wszystkie problemy w państwie. Praca Bellamy'ego wpłynęła na wielu reformatorów, w tym aktywistę klasy pracującej i lidera socjalistów, Eugene'a V. Debsa, który ubiegał się o fotel prezydenta z ramienia socjalistów pięć razy. Kolejną popularną propozycją w tamtych czasach był pojedynczy podatek, proponowany przez Henry'ego Georga w jego książce "Postęp i nędza". George chciał rozwiązać problem nierówności poprzez wprowadzenie w miejsce wszystkich innych jedynego wysokiego podatku od przychodów z ziemi. Wierzył, że przychód z takiego podatku wystarczyłby do zapłacenia za wszystkie niezbędne usługi publiczne. Jednym z wielu zwolenników George'a był Jacob Riis. Był on reformatorem społecznym, który opublikował ekspozycję zdjęć z życia w mieszkaniach czynszowych w Nowym Jorku, nazwaną "Jak żyje ta druga połowa". Riis był jednym z demaskatorów, których metodą walki z problemami społecznymi było eksponowanie ich. Jego zdjęcia niebezpiecznych warunków mieszkalnych w czynszówkach doprowadziły do stworzenia regulacji bezpieczeństwa budowlanego. Inni demaskatorzy obrali za cel korupcję w przemyśle. Tak jak Ida Tarbell, która napisała historię przedsiębiorstwa Standard Oil, w której ujawniła jego pozbawione skrupułów praktyki. Niektórzy skupiali się na niesprawiedliwe traktowanie mniejszości etnicznych. W 1881 Helen Hunt Jackson opublikowała książkę zatytułowaną "Wiek hańby". Omawiała w niej złe traktowanie, przemoc i zerwane układy, z którymi mierzyli się rdzenni Amerykanie na skutek działań rządu USA i białych osadników. Dziennikarka Ida B. Wells prowadziła kampanie przeciw linczowaniu czarnych mężczyzn na Południu. Oprócz prowadzenia kampanii przeciw nierównościom ekonomicznym i społecznym wielu reformatorów w pozłacanym wieku próbowało znaleźć rozwiązanie problemów spadających na miasta i ich rezydentów. Najsłynniejszym był ruch na rzecz przytułków. Przytułkami nazywano ośrodki społeczne w dzielnicach imigranckich gdzie nowo przybyli mogli uczyć się angielskiego, nabyć umiejętności, znaleźć opiekę dla dzieci i korzystać z zakresu usług, które pomagały im przystosować się do życia w miejskiej Ameryce. Jane Addamas założyła Full House w Chicago w 1889 roku i wielu innych reformatorów zakładało ośrodki społeczne w swoich miastach. Również niektóre kościoły w tamtym czasie zaczęły głosić, że walka ze współczesnymi problemami społecznymi i pomoc dla ubogich były uosobieniem nauk chrześcijańskich. Ruch Społecznej Ewangelii doprowadził do utworzenia misji w miastach, a kościoły otwierały biblioteki, gimnazja i klasy dla użytku publicznego. Niektórzy reformatorzy skupiali energię na fizycznym aspekcie miast, wierząc, że brud zanieczyszczonych ulic i czynszówek wprawiał ludzi w depresję i prowadził do upadku moralnego. Ruch Pięknych Miast pracował by wprowadzić parki, inspirującą architekturę i dobre projektowanie do amerykańskich miast. Frederick Law Olmsted zaprojektował Central Park w Nowym Jorku, by był miejscem wytchnienia od miejskiej dżungli. Architekci Pięknych Miast, tacy jak Daniel Burnham tworzyli ogromne przestrzenie i budynki w Waszyngtonie. Przestrzenie te miały inspirować harmonię, porządek i cnoty obywatelskie w społeczeństwie. Być może zauważyliście, że jednym z aspektów reformy w pozłacanym wieku był fakt, że wielu reformatorów było kobietami. Jane Addams, Ida. B. Wells i Ida Tarbell odgrywały znaczące role w ruchu. Po wojnie secesyjnej coraz więcej kobiet z klasy średniej szło do koledżu. Te aktywne i wyedukowane kobiety zaczęły szukać pracy i sensu życia poza domem. Wiele kobiet z klas średniej i wyższej dołączyło do klubów poświęconych reformom społecznym. Mówiły, że tradycyjna rola kobiety polegająca na opiekowaniu się domem i dbaniu o prawość i moralność domowników przekładała się też na ich społeczności. Nazywały to miejskim utrzymywaniem domowego porządku. Związek Chrześcijanek Na Rzecz Abstynencji stał się największą organizacją kobiecą w wieku pozłacanym. Należało do niego więcej niż 150 000 członkiń. Prowadzony był przez Frances Willard, a jego początki sięgały protestom przeciw sprzedaży i konsumpcji alkoholu. Jego celem były wspieranie strategicznych rozwiązań problemów społecznych, takich jak reforma więziennictwa i przemoc domowa. Związek popierał również przyznaniem praw wyborczych kobietom. W 1890 dwie organizacje walczące o prawa wyborcze dla kobiet, które spierały się ze sobą od wprowadzenia XV poprawki, połączyły się by utworzyć Narodowe Stowarzyszenie Amerykańskich Sufrażystek. Dzięki ich wysiłkom kobiety uzyskały więcej praw na szczeblu stanowym. A później, dzięki Narodowej Partii Kobiet ratyfikowano XIX poprawkę do Konstytucji USA.