If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Start of the Cold War - The Berlin airlift and the creation of NATO

Dowiedz się więcej o blokadzie powietrznej Berlina, NATO i Akcie Bezpieczeństwa Narodowego.

Streszczenie

  • Napięcie między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim osiągnęło szczyt w 1948 r. Kiedy Związek Radziecki rozpoczął blokadę Berlina, Stany Zjednoczone, by zapewnić zaopatrzenie dla mieszkańców uwięzionych w zachodniej części miasta, zorganizowały trwający przez rok most powietrzny.
  • Zdając sobie sprawę, że konflikt ze Związkiem Radzieckim może przerodzić się w wojnę, Stany Zjednoczone dołączyły do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO)
    • obronnego sojuszu. Wzmocniono także środki bezpieczeństwa w kraju, za pomocą ustawy o bezpieczeństwie narodowym.

Berliński most powietrzny

Napięcia rosnące między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim w 1948 r. przerodziły się w kryzys. Przez 3 lata kraje Wielkiej Czwórki trzymały się, dotyczących okupacji, ustaleń z Jałty, na mocy których, każde z mocarstw administrowało swoją strefą okupacyjną Niemiec, jak i podzielonym Berlinem. Odmienne poglądy, dotyczące przyszłości Niemiec, podzieliły dawnych sojuszników.
Wierząc, że zjednoczone Niemcy powstrzymałyby powtórzenie się wielkiej ekonomicznej katastrofy, która nastąpiła po I wojnie światowej, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Francja zdecydowały o połączeniu swoich stref okupacyjnych. Związek Radziecki, który chciał gwarancji, że Niemcy już nigdy go nie zaatakują, silnie sprzeciwił się tym planom. Mając nadzieję na opanowanie całego Berlina, Związek Radziecki zablokował, leżące w jego strefie okupacyjnej, kolejowe i drogowe połączenia z miastem, co stanowiło demonstrację siły. Zachodni Alianci mogli ulec radzieckim żądaniom lub skazać Zachodni Berlin na głód.1
Map of partitioned Germany showing the nations in control of each region: England in the northwest, France in the southwest, the United States in the southeast, and the Soviet Union in the northeast. The city of Berlin falls within the Soviet zone.
Mapa podzielonych Niemiec, pokazująca państwa sprawujące kontrolę nad każdym regionem: Wielka Brytania na północnym zachodzie, Francja na południowym zachodzie, Stany Zjednoczone na południowym wschodzie i Związek Radziecki na północnym wschodzie. Zwróć uwagę, że Berlin, miasto, które było wewnętrznie podzielone, leżało w radzieckiej strefie okupacyjnej. Źródło obrazka: Wikimedia Commons
Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Francja nie zgodziły się, by berlińczycy stali się zakładnikami Związku Radzieckiego. Zamiast tego, zorganizowały ogromną akcję pomocową dla zaopatrzenia zachodniej części miasta. Od czerwca 1948 r. do maja 1949 r. wysłali setki samolotów wypełnionych żywnością i jedzeniem, co historia zna pod nazwą berlińskiego mostu powietrznego. Rozpoczęli także kontr blokadę Berlina Wschodniego.2
Po 11 miesiącach Sowieci zrozumieli, że blokada okazała się porażką i zakończyli ją. Jednak kryzys wokół Berlina wykrystalizował zimnowojenny podział. Zachodni Alianci połączyli swoje strefy okupacyjne i stworzyli nowe państwo, Niemcy Zachodnie. Sowieci zareagowali, tworząc Niemcy Wschodnie. Związek Radziecki rozpoczął również proces budowy zapory między wschodnimi a zachodnimi strefami Berlina, która dzieliła miasto przez kolejne 40 lat. 3

NATO i ustawa o bezpieczeństwie narodowym

Kiedy napięcie w Europie narastało, Stany Zjednoczone zrozumiały, że wraz zakończeniem II wojny światowej nie nastanie długotrwały pokój. Kiedy w 1948 r. Wielka Brytania, Belgia, Holandia i Luksemburg zaprosiły Stany Zjednoczone do wstąpienia do sojuszu obronnego, Amerykanie zgodzili się, przełamując swoją długotrwałą awersję względem wiązania się zagranicznymi sojuszami. 4
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), jak nazwano sojusz, zaczynał, posiadając 12 państw członkowskich (obecnie ma ich 28). NATO stwierdziło, że atak na jednego członków sprowokuje odpowiedź wszystkich innych. NATO stało się głównym ciałem międzynarodowym sprzeciwiających się komunizmowi w XX wieku.5
Stany Zjednoczone podjęły działania mające wzmocnić bezpieczeństwo także wewnątrz kraju. W 1947 r. Kongres przegłosował ustawę o bezpieczeństwie narodowym, która skupiała decyzje dotyczące poszczególnych rodzajów sił zbrojnych pod zwierzchnictwo nowo powołanego Departamentu Obrony. By zbierać informacje wywiadowcze i doradzać prezydentowi w kwestii polityki zagranicznej, stworzono Centralną Agencję Wywiadowczą i Radę Bezpieczeństwa Narodowego. W dodatku, w 1948 r. Kongres przywrócił pobór wojskowy dla młodych mężczyzn. Jeśli po porażce Hitlera pozostawała nadzieja, że na świecie zapanuje spokój, to do końca lat 40. zniknęła.6

Jak uważasz?

Jak sądzisz, czemu Stany Zjednoczone były tak zdeterminowane, by pomóc Berlinowi Zachodniemu, jeśli nie miały w tym własnego interesu?
Czy sądzisz, że wstąpienie Stanów Zjednoczonych do NATO było dobrym pomysłem? Jakie są potencjalne korzyści i negatywne skutki bycia członkiem sojuszu obronnego?

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.