Główna zawartość
Złoty wiek islamu
Kalifat Abbasydów założył w 762 r. n.e. miasto Bagdad. Stało się ono ośrodkiem nauki oraz podstawą złotego wieku islamu.
Streszczenie
- Przywódcy arabów, którzy powstali po śmierci Mahometa, byli zwani kalifami.
- Kalifowie wznieśli Bagdad jako centrum Kalifatu Abbasydów.
- Bagdad znajduje się pomiędzy Europą a Azją i był ważnym ośrodkiem wymiany handlowej, kulturowej i technicznej.
- Uczeni bagdadzcy przetłumaczyli greckie teksty i dokonali wielu odkryć naukowych - stąd epoka od VII do XIII wieku n.e. zwana jest złotym wiekiem islamu.
Bagdad był miastem wiedzy, kwitnącym centrum handlu i kultury. Ta wciąż istniejąca na terenie Iraku metropolia od 762 roku n.e. stała się stolicą Kalifatu Abbasydów. Był domem i miejscem wymiany myśli dla wielu uczonych, filozofów, lekarzy i innych myślicieli. Akademicy - w sporej części biegle posługujący się arabskim i greką - przetłumaczyli na arabski wiele starożytnych greckich tekstów.
Przywódcy muzułmanów nastali po śmierci Mahometa byli znani jako kalifowie. Okres rządów Kalifatu Abbasydów w Bagdadzie znany jest jako złoty wiek islamu. To epoka kwitnącego postępu naukowego.
Kalifat Abbasydów
Po śmierci Mahometa i dość krótkotrwałym panowaniu kalifów prawowiernych, władzę przejęli Umajjadzi. Kalifat Umajjadów, ze stolicą w Damaszku, zmagali się z problemami wewnętrznymi, częściowo spowodowanymi tym, że lepiej traktowali Arabów niż innych, na przykład Persów, mimo że i jedni i drudzy byli muzułmanami. Korzystając z chwili słabości, sunnita i Arab Abu al-Abbas zbuntował się w roku 750 n.e. Jego poplecznicy rozgromili wojska Umajjadów w ogromnej bitwie i tak powstała dynastia Abbasydów.
Bagdad
Abbasydzi wznieśli Bagdad, stolicę dzisiejszego Iraku. Ostatecznie przyćmił on i zastąpił Damaszek jako stolicę imperium. Znajdował się na żyznych ziemiach w pobliżu Tygrysu i Eufratu, idealnej okolicy dla ludnego miasta.
Abbasydzi zbudowali od zera nowe miasto - Bagdad, ale przy tym utrzymywali starą, perską sieć dróg i szlaków handlowych, istniejącą jeszcze przed Umajjadami. Bagdad był strategicznie ulokowany na drodze z Azji do Europy i stał się głównym punktem, kontrolującym naziemny handel między tymi dwoma kontynentami. Przez Bagdad płynęła kość słoniowa, mydło, miód i diamenty. Wytwarzano tam i eksportowano jedwab, szkło, płytki i papier. Skutkiem korzystnej lokalizacji i energicznej kultury handlowej była wymiana również filozoficznej natury,
Bagdad przyciągał wielu, w tym uczonych. Aby zyskać pojęcie, jak wyglądało życie w nowo wzniesionym mieście, przeczytaj fragment pism arabskiego historyka i biografa, Yakuta al-Hamawiego, opisującego X-wieczny Bagdad:
Bagdad tworzyły dwa półkola na prawym i lewym brzegu Tygrysu, o promieniu dwunastu mil. Liczne przedmieścia, usiane parkami, ogrodami, willami i pięknymi promenadami, oraz pełne bogatych bazarów, a także meczetów i łaźni, rozciągały się na sporą odległość po obu stronach rzeki. W dniach świetności Bagdad i przedmieścia zamieszkiwały ponad dwa miliony ludzi. Pałac kalifa stał pośrodku dużego parku, o obwodzie na kilka godzin, który oprócz menażerii i woliery zawierał też zagrodę dla dzikich zwierząt, przeznaczonych na pogoń. Teren pałacu pełen był ogrodów, a kunsztownie przystrojony roślinami, kwiatami i drzewami, oczkami wodnymi i fontannami, w otoczeniu rzeźb. Po tej stronie rzeki stał pałac wysokiej arystokracji. Ogromne ulice, nie mniej niż czterdzieści łokci szerokości, przecinały miasto z jednego końca na drugi, dzieląc je na bloki, czy też ćwiartki, każda pod kontrolą nadzorcy, doglądającego czystości, higieny i dbającego o komfort mieszkańców.
Dziesięciowieczny historyk Jakut al-Hamawi, Stracona historia 60-61
Pogoń za wiedzą
Abbasydzcy kalifowie, Harun ar-Raszid i naśladujący go syn al-Mamun, ustanowili w Bagdadzie dom mądrości - wyznaczone miejsce dla uczonych. Dom Mądrości zyskał na znaczeniu za rządów al-Mamuna, czyli w latach 813-833 n.e. Bardzo się starał, by słynni uczeni z całego świata przybywali do Domu Mądrości. Muzułmanie, chrześcijanie i Żydzi żyli tam i pracowali w zgodzie.
Tłumaczenie starożytnych tekstów
Kalifowie, na przykład ar-Raszid i al-Mamun, bezpośrednio stworzyli ośrodek tłumaczeniowy, w którym tłumaczono greckie dzieła na język arabski. Abbasydzi chcieli upowszechnić greckie teksty, na przykład dzieła Arystotelesa, w całym świecie arabskim. Ich celem było przełożenie i zebranie w bibliotekach jak największej ilości słynnych pism oraz zachowanie myśli filozoficznej i naukowej Grecji. Abbasydzi skupiali się przede wszystkim na tłumaczeniu tekstów filozoficznych, naukowych i medycznych. Obok muzułmańskich uczonych arabskiego pochodzenia, chrześcijańscy tłumacze z Syrii tłumaczyli na arabski też syryjskie teksty.
Dlaczego Abbasydzi zlecili tak ogromne translatorskie przedsięwzięcie? Pragnęli posiadać bibliotekę ze zbiorem mądrości na wszelkie tematy. Oprócz tego Koran zachęcał do nauki, jako do świętego zajęcia. Ale ponad to robili praktyczny użytek z wiedzy medycznej. Dynastia potrzebowała wielu wprawionych lekarzy - a bez ogromnego zasobu dostępnej dla nich wiedzy nie mogli zdobyć odpowiednich kwalifikacji.
Abbasydzi sprawnie upowszechniali wiedzę. Dużą rolę odgrywał w tym druk, który przejęli od Chińczyków. Niektórzy historycy wierzą, że to osiągnięcie techniki zostało przejęte po bitwie pod Talas pomiędzy Kalifatem Abbasydów i Dynastią Tang w 751 roku n.e. Chińczycy pilnie strzegli tajemnicy papiernictwa, ale gdy Tangowie przegrali tę bitwę, Abbasydzi pojmali wytwórców papieru jako jeńców wojennych i zmusili ich do odtworzenia ich rzemiosła.
Podczas gdy w Chinach papiernictwo było praktyką elit, Arabowie wytwarzali papier na wielką skalę, a dzięki ich papierniom książki stały się łatwiej dostępne dla społeczeństwa. Z czasem Europejczycy przejęli od Arabów sztukę wytwarzania papieru.
Scheda Abbasydów
W złotym wieku islamu, za panowania Abbasydów, arabscy i perscy uczeni - wraz z kolegami z innych krajów - rozwinęli naukę i kulturę, częściowo na podstawie idei przejętych od Greków i innych ludów. Ibn al-Hajsam wynalazł pierwszy aparat fotograficzny oraz zaproponował zasadę działania ludzkiego oka. Lekarz i filozof Awicenna napisał Kanon medycyny, który pomagał diagnozować niebezpieczne choroby, na przykład nowotwory. Z kolei al-Chuwarizmi, perski matematyk, wynalazł algebrę (nawet sam termin na arabskie korzenie).
Podsumowanie
Uczeni żyjący w Bagdadzie za Kalifatu Abbasydów mocno przyczynili się do zachowania wiedzy Greków i innych ludów w dziedzinach astronomii, medycyny i innych. Na dodatek doprowadzili oni do nowych postępów w tych dziedzinach oraz zarazili swoimi odkryciami całą Europę.
Chcesz dołączyć do dyskusji?
Na razie brak głosów w dyskusji