Linie i kreski — film z polskimi napisami

Linia to najbardziej podstawowy element wizualny. Linie mogą służyć do definiowania kształtów i postaci, ale także do wskazywania ruchu, emocji i innych elementów.

Na obrazie Czterech Jeźdźców Apokalipsy autorstwa Albrechta Dürera linie konturów - a więc linie definiujące kształty - są używane do zaznaczenia wszystkich elementów obrazu.

Na przykład, kontur kapelusza na jednym z jeźdźców jest wyraźnie zaznaczony przez czarne linie konturowe. Ta prosta technika jest bardzo skuteczna. Odbiorca dzieła nie patrzy bowiem na kilka czarnych znaków, ale właśnie na zarysowany nimi kapelusz.

Za pomocą linii można stworzyć efekt cieniowania - powstający, gdy światło pada na jedną stronę obiektu. Blisko rozmieszczone linie na kapeluszu, nazywane kreskowaniem, pozostawiają lewą stronę w cieniu. Cieniowanie pozwala na tworzenie bardziej trójwymiarowych elementów.

Linie konturowe obrysowują wszystkie postacie i formy na obrazie, tworząc iluzję cieniowania oraz samej formy. Ponadto, w tle znajdują się poziome linie. Tworzą one zacienienie, ale pomagają też stworzyć wrażenie, że jeźdźcy poruszają się od lewej do prawej. Linie ruchu mogą być ci znane z komiksów, ale pojawiają się we wszystkich rodzajach sztuki wizualnej.

Patrząc na dzieło Dürera, możemy również rozróżnić linie organiczne i nieorganiczne (inaczej geometryczne) (więcej informacji na temat organicznych i nieorganicznych znajduje się w rozdziale dotyczącym kształtu). Linie organiczne są luźnymi, zakrzywionymi liniami, takimi jak te występujące w naturze. Na rycinie Dürera organiczne są linie końskich grzyw i ogonów, włosy postaci i potargane chmury. Linie nieorganiczne są zazwyczaj liniami prostymi lub doskonale zakrzywionymi, podobnie jak te występujące w geometrii. Na tym obrazie większość linii jest organicznych, jednak poziome linie w tle są nieorganiczne.

Możemy również szukać linii domyślnych. Nie są one w rzeczywistości narysowane, ale możemy połączyć kropki (dosłownie lub w przenośni), aby utworzyć linie w naszych umysłach. Madonna w grocie Leonarda da Vinci to świetny przykład takich linii.

W tym przypadku implikowane linie są liniami wzroku, które prowadzą nas przez obraz. Pokazują ważne elementy kompozycji obrazu. Należy podążać za spojrzeniami postaci, które patrzą i wskazują na siebie. Anioł w czerwonej pelerynie po prawej stronie patrzy na nas, a następnie wskazuje na małego Jana Chrzciciela po lewej stronie. Patrzy na małego Jezusa, który z kolei znów na niego spogląda. Powyżej Maryja spogląda na Jezusa, a także wskazuje na niego ręką.

A więc, kiedy wejdziemy w przestrzeń obrazu, spotykając spojrzenie anioła, zostajemy zamknięci w cyklu ruchu między świętymi postaciami i kierowanymi przez nich liniami wzroku.