Frida Kahlo, wprowadzenie

Sześćdziesiąt, czyli ponad jedna trzecia znanego nam malarstwa sztalugowego Fridy Kahlo to autoportrety. Tak wielka liczba pokazuje nam, jak ważny był ten gatunek dla twórczości artystki. Dwie Fridy, tak samo jak Autoportret z obciętymi włosami, pokazuje zmagania Kahlo po jej rozwodzie z artystą Diego Riverą w 1939 roku oraz porusza problem związany z tożsamością, z którym się zmagała. Obraz Dwie Fridy reprezentuje ambiwalencję kulturową i nawiązuje do przodków artystki, a Autoportret z obciętymi włosami sugeruje podejście malarki do płci i seksualności jako rzeczy zmiennych.

Burzliwe małżeństwo przyniosło Fridzie Kahlo sławę. Poślubiła Diego Riverę w roku 1929 i ponownie w roku 1941. Była córką niemieckiego imigranta (o pochodzeniu węgierskim) i mamy meksykanki. Zmagała się z wieloma komplikacjami zdrowotnymi, takimi jak choroba polio, którą zaraziła się w wieku sześciu lat, częściowym unieruchomieniem, które było wynikiem wypadku autobusowego w roku 1925, oraz kilkoma poronieniami. Kahlo zaczęła obficie malować ze względu na jej wypadek i fizyczne ograniczenia. Stosowała swoją tożsamość i własne problemy by tworzyć sztukę. Mimo bardzo osobistych treści, obrazy Kahlo zawsze idą w parze z wyrafinowanym obyciem w zakresie historii sztuki, kultury Meksyku oraz jego polityki i patriarchatu.

Obraz Dwie Fridy został wystawiony w 1940 roku na Międzynarodowej Wystawie Surrealistów. Jest sporym, podwójnym portretem Fridy Kahlo, nietypowym dla artystki, gdyż większość jej płócien jest niewielka, przypominająca kolonialne retablos, czyli małe obrazy dewocyjne. Frida przedstawiona po prawej stronie jest ubrana w tradycyjny ubiór Tehuana, który różni się się od dziewiętnastowiecznej sukni ślubnej, którą nosi Frida siedząca po lewej stronie. Uroczysta suknia przypomina tą, którą nosi matka Kahlo na obrazie Moi dziadkowie, moi rodzice i ja (Drzewo genealogiczne) (1936).

Podczas gdy biała suknia odnosi się do kultury europejsko-meksykańskiej, w której artystka została wychowana, gdzie kobiety powinny być "kobiece" i delikatne, strój Tehuana reprezentuje zupełne przeciwieństwo — silną postać wśród rdzennej ludności określaną niekiedy jako matriarchat. Te różnice kulturowe naświetlają problem przyjęcia charakterystycznego stroju rdzennych mieszkańców Tehuantepec (Tehuana), które było odbierane nie tylko jako "gest nacjonalistycznej solidarności kulturowej" ale także jako nawiązanie do stereotypu płci zwanego “la india bonita.” [1]

Ponieważ były to czasy porewolucyjnego Meksyku, gdzie trwały debaty dotyczące indygenizmu  (ideologia, która uważała Indian za równych obywateli) i mestizaje (mieszania rasowego, które było wynikiem kolonizacji hiszpańskojęzycznej Ameryki) prace Kahlo mogą być rozumiane zarówno na poziomie narodowym, jak i personalnym. Ubiór Tahuana nie tylko pozwalał malarce na ukrycie jej zniekształconego wskutek polio i wypadku ciała oraz prawej nogi, ale był także ulubionym strojem Rivera, mężczyzny, którego portret trzyma Frida ubrana w kreację Tehuana. Bez Rivery, europejska wersja Fridy nie tylko wykrwawia się na śmierć, ale jej serce pozostaje złamane zarówno dosłownie, jak i w przenośni.

Autoportret z obciętymi włosami wyraźnie odrzuca ideę kobiecości zaprezentowaną na obrazie Dwie Fridy. Kahlo porzuca swoją suknię na rzecz zdecydowanie za dużego, męskiego garnituru, obcina również swoje warkocze, decydując się na fryzurę na jeża, tym samym wcielając się w nikogo innego jak jej męża. Na samej górze dzieła widzimy tekst popularnej piosenki, który brzmi następująco: "Spójrz, jeśli cię kochałem, to było to przez twoje włosy. Teraz gdy nie masz włosów, już cię nie kocham." Łącząc sprawy osobiste ze znanymi odniesieniami, Kahlo tworzy wielowarstwowe autoportrety, które mimo bycia zakorzenionymi w prawdzie, co stanowczo podkreślała, prowokują również surrealistyczną wyobraźnię. Można to zauważyć w wizualnych niezgodnościach, które zastosowała takie jak unoszące się warkocze w Autoportrecie z obciętymi włosami lub odcięta tętnica w Dwie Fridy. Jak to Kahlo określiła podczas rozmowy z surrealistycznym pisarzem André Bretonem – malowała ona jedynie swoja własną rzeczywistość.