If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Figurki Tlatilco

Esej dr Rex Koontz
Double-faced female figure, early formative period, Tlatilco, 1200–900 B.C.E., ceramic with traces of pigment, 9,5 cm.high (Princeton University Art Museum)
Figurka kobieca z dwoma twarzami, wczesny okres formowania, Tlatilco, ok. 1200-900 p.n.e., ceramika ze śladami pigmentu, 9,5 cm. wysokości (Muzeum Sztuki Uniwersytetu Princeton)

Intymne i żywe

Figurki Tlatilco to wspaniałe małe ceramiczne figurki, często kobiet, znalezione w Centralnym Meksyku. Jest to region późniejszego i znacznie lepiej znanego imperium Azteków, ale ludność Tlatilco rozkwitła 2000-3000 lat, zanim Aztecy doszli do władzy w tej dolinie. Chociaż Tlatilco było już zasiedlone we wczesnym okresie preklasyczny (ok. 1800-1200 r. p.n.e.), większość uczonych uważa, że wiele figurek pochodzi z okresu średniego preklasyku, czyli około 1200-400 lat p.n.e. Ich intymne, żywe pozy i wyszukane fryzury świadczą o już wyrafinowanej tradycji artystycznej. Jest to godne uwagi, biorąc pod uwagę wczesne daty. Ceramiczne postacie były rozpowszechnione tylko kilka wieków przed pojawieniem się figurek Tlatilco.

Wygląd

Figurka Tlatilco w Muzeum Sztuki Uniwersytetu Princeton ma kilka cech, które bezpośrednio odnoszą się do wielu innych postaci kobiecych Tlatilco: nacisk na szerokie biodra, kuliste uda i ściągniętą talię. Wiele figurek Tlatilco również nie wykazuje zainteresowania dłońmi i stopami, jak widzimy tutaj. Artyści traktowali fryzury z wielką starannością i szczegółowością, sugerując jednak, że były to włosy, a ich stylizacja była ważna dla mieszkańców Tlatilco, podobnie jak dla wielu mieszkańców tego regionu. Ta figurka nie tylko prezentuje skomplikowaną fryzurę, ale pokazuje ją dla dwóch połączonych głów (na pojedynczym ciele). Mamy inne dwugłowe żełnskie figurki z Tlatilco, ale są one rzadkie w porównaniu z figurami, które przedstawiają jedną głowę. Bardzo trudno jest dokładnie określić, dlaczego artysta przedstawił figurę dwugłową (w przeciwieństwie do normalnej pojedynczej głowy), ponieważ nie mamy żadnych dokumentów ani innych pomocy, które pomogłyby nam zdefiniować znaczenie. Być może ludzie z Tlatilco byli zainteresowani wyrażaniem idei dualności, jak twierdzi wielu uczonych.
Figurka kobieca z dwoma twarzami, wczesny okres formowania, Tlatilco, ok. 1200-900 p.n.e., ceramika ze śladami pigmentu, 9,5 cm. wysokości (Muzeum Sztuki Uniwersytetu Princeton)
Figurka kobieca z dwoma twarzami, wczesny okres formowania, Tlatilco, ok. 1200-900 p.n.e., ceramika ze śladami pigmentu, 9,5 cm. wysokości (Muzeum Sztuki Uniwersytetu Princeton)
Twórcy figur Tlatilco mieszkali w dużej wiosce rolniczej w pobliżu wielkiego śródlądowego jeziora w centrum basenu Meksyku. Współczesne miasto Meksyk znajduje się na pozostałościach wioski, co utrudnia pracę archeologiczną. Nie wiemy, jak wioska wyglądałaby poza podstawowy kształt wspólnego domu - szałas z błotem i trzciną, który był ulubionym projektem wielu wczesnych ludów Meksyku. Wiemy, że większość mieszkańców utrzymywała się z uprawy kukurydzy i korzystała z bogatych zasobów jeziora w pobliżu. Niektóre motywy znalezione na innych ceramikach Tlatilco, takich jak kaczki i ryby, pochodziłyby bezpośrednio z okolic jeziora.
Rekonstrukcja domu z basenem w Meksyku, ok. 1500 p.n.e.
Rekonstrukcja domu, ok. 1200 p.n.e., centralny Meksyk
Szaman, środkowy okres preklasyczny (1200-600 p.n.e.), Tlatilco, 9,5 cm wysokości (Narodowego Muzeum Antropologii, Meksyk)
Szaman, Środkowy okres preklasyczny (1200-600 p.n.e.), Tlatilco, 9,5 cm wysokości (Narodowe Muzeum Antropologii, Meksyk)

Męskiej figury są rzadko spotykane

Artyści Tlatilco rzadko przedstawiali mężczyzn, ale kiedy to robili, mężczyźni często nosili kostiumy, a nawet maski. Maski były bardzo rzadkie na kobiecych figurach; większość kobiet podkreśla fryzurę i / lub malowane ciało. Dlatego wydaje się, że męskie postaci są bardziej cenione za rytualne role księży lub innych religijnych specjalistów, podczas gdy religijna rola kobiet jest mniej wyraźna, ale również bardzo prawdopodobna.

Jak zostały znalezione

W pierwszej połowie XX wieku twórcy cegieł, którzy wydobywali glinę na tym terenie odkryli dużą liczbę grobowców. Ci cegielnicy często sprzedawali przedmioty - wiele z nich to figurki - które zostały wydobyte z tych grobów, zainteresowanym kolekcjonerom. Później archeolodzy byli w stanie wykopać kilka kompletnych pochówków, a także znaleźli bogactwo przedmiotów pochowanych ze zmarłymi. Obiekty, które znaleziono w największych ilościach - i które oczarowały wielu kolekcjonerów i uczonych starożytnego Meksyku - były ceramicznymi figurkami.
Figurka Tlatilco, ok. 1200–600 p.n.e., ceramika, Tlatilco, Mezoameryka (Narodowe Muzeum Antropologii)
Figurka Tlatilco kobiety z psem, Tlatilco, ok. 1200-600 p.n.e., ceramika, (Muzeum Narodowe Antropologii) (photo: Steven Zucker, CC BY-NC-SA 2.0)

Rzemiosło

W przeciwieństwie do niektórych późniejszych meksykańskich figurek, te z Tlatilco zostały wykonane wyłącznie ręcznie, bez polegania na formach. Ważne jest, aby myśleć o konsekwentnym opanowaniu pokazanym przez artystów na wielu z tych figurkach. Główne formy powstały poprzez szczypanie gliny, a następnie kształtowanie jej ręcznie, podczas gdy niektóre detale były tworzone przez ostre narzędzie wycinające liniowe motywy na mokrej glinie. Formy ciała zostały przedstawione w określonej proporcji, która, choć nie-naturalistyczna, była uderzająca i rzeczywista. Artysta otrzymał bardzo małą przestrzeń (większość postaci ma mniej niż 15 cm wysokości), w której można stworzyć wyszukane fryzury. Nawet dla dzisiejszego widza szczegóły w tym obszarze są nieskończenie fascynujące. Kawałki mają ładne wykończenie, a farba, która musi wskazywać na dekorację ciała, została mocno nałożona (gdyż jest zachowana, jak na rysunku z dwoma głowami powyżej). Wielu badaczy wątpi, że w takich wioskach rolniczych byli już artyści pełnoetatowi, ale pewne jest, że umiejętności niezbędne do funkcjonowania jako artysta w tradycji zostały przekazane i opanowane przez pokolenia.
Esej dr Rex Koontz

Dodatkowe źródła (w języku angielskim):

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.