If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Podstawowe teksty hinduizmu

Babruwahana toczy walkę z demonem Anudhautyą, z cyklu ilustracji do Mahabharaty, lata 1830–1900.] Indie, stan Maharasztra. Gwasz na papierze. Dar Waltera i Nesty Spinków w imieniu Forresta McGilla ((Asian Art Museum, 2010.464).
Powiększ ten obraz. Babruwahana toczy walkę z demonem Anudhautyą, z cyklu ilustracji do Mahabharaty, lata 1830–1900. Indie, stan Maharasztra. Gwasz na papierze. Dzięki uprzejmości Asian Art Museum, dar Waltera i Nesty Spinków w imieniu Forresta McGilla, 2010.464.
Chociaż nie istnieje żaden pojedynczy tekst, który stanowiłby podstawę dla wszystkich wierzeń hinduskich, to jest szereg ksiąg, które mają fundamentalne znaczenie dla wszystkich odłamów hinduizmu. Owe teksty dzielą się na dwie zasadnicze grupy: pisma zawierające wiedzę uważaną za odwieczną i objawioną oraz teksty oparte na tym, co ludzkość zdołała samodzielnie poznać i spisać. Wedy należą do pierwszej kategorii, natomiast dwie wielkie epopeje: Mahabharata i Ramajana – do tej drugiej. Utwory te przez stulecia przekazywano ustnie, a ich zapamiętanie i zachowanie dla kolejnych pokoleń należało do obowiązków braminów, czyli kasty kapłańskiej.

Wedy

Wedy to najstarsze zachowane teksty w Indiach, pochodzące z okresu od 2000 do 1500 r.p.n.e. Składają się na nie pieśni religijne, traktaty rytualne o charakterze instruktażowym oraz sekcje poświęcone rozważaniom metafizycznym. Wedy stanowią dla hindusów fundament ich wiary i jako takie są otaczane wielką czcią.
Wczesne Wedy często wspominają o pewnych bóstwach, takich jak Indra, bóg piorunów, czy Agni, który pośredniczy między ludźmi a bogami poprzez ofiary całopalne. Niektóre z tych bóstw przetrwały w późniejszym hinduizmie, inne zaś popadły w zapomnienie lub przekształciły się z czasem w inne bóstwa. Wedy są uważane za tekst objawiony i ponadczasowy, źródło niezmiennej wiedzy, która leży u podstaw większości praktyk religijnych w dzisiejszym hinduizmie.

Mahabharata i Ramayana

Te dwa wielkie poematy epickie to najlepiej znane dzieła literatury indyjskiej. Opowieści w nich zawarte są znane każdemu hindusowi od wczesnego dzieciństwa. Mahabharata to najdłuższy poemat świata, liczący ok. 100 tysięcy wersów. Opowiada o konflikcie pomiędzy braćmi Pandawami a ich kuzynami, Kaurawami, który ostatecznie prowadzi do wielkiej bitwy. W przeddzień bitwy jeden z Pandawów o imieniu Ardźuna odczuwa niepokój w związku z tym, co ma nastąpić. Bóg Kryszna pociesza go w słynnym fragmencie znanym jako Bhagawadgita, czyli "Pieśń Pana". Ta sekcja Mahabharaty stała się standardowym odniesieniem na takie tematy jak osobista powinność, znaczenie dharmy, czy stosunek człowieka do bogów i do społeczeństwa.
Druga epopeja, Ramajana, zawiera jedne z ulubionych postaci w kulturze indyjskiej, na czele z Ramą i Sitą, idealną parą królewską, oraz ich pomocnikiem i przywódcą małp, Hanumanem. Rama jest wcieleniem boga Wisznu. Poemat opowiada o tym jak Rama i Sita zamieszkali w lesie po ich wygnaniu z królestwa Ayodhyi. Sita została następnie porwana z lasu przez Rawanę, nikczemnego króla Lanki. Rama ostatecznie pokonuje Rawanę przy pomocy brata oraz armii małp i niedźwiedzi. Para powraca do Ayodhyi, gdzie odbywa się ich koronacja. Od tego miejsca rozwinęły się różne zakończenia opowieści. Sceny z Ramajany są częstym motywem w sztuce hinduskiej.

Purany

Purany są podstawowym źródłem mitów o bóstwach hinduskich. Zebrano je prawdopodobnie pomiędzy 300 a 1000 r.n.e., w okresie wzrostu znaczenia hinduizmu i poszczególnych bóstw. Purany opisują zarówno działalność bogów i bogiń, jak i praktyki związane z ich kultem. Niektórzy z bogów wedycznych, jak Indra, Agni i Surja, pojawiają się ponownie w Puranach, ale odgrywają w mitach mniejszą rolę niż bogowie Brahma, Wisznu i Śiwa, różne aspekty bogini Dewi, czy inne bóstwa astronomiczne.

Tantry

Mniej więcej w tym samym czasie, w którym spisano Purany, pojawiły się też teksty dotyczące praktyk rytualnych związanych z poszczególnymi bóstwami, znane jako Tantry bądź Agamy. Zawierają one informacje na temat obrzędów, jogi, odpowiednich zachowań oraz lokalizacji i budowy świątyń. Niektóre Tantry zajmują sposobami gromadzenia energii w celu osiągnięcia duchowego przełomu. Praktyki tantryczne przekraczają granice poszczególnych religii i objawiają się w różnych odmianach hinduizmu, dżinizmu i buddyzmu.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.