Romantyzm – przewodnik dla początkujących

Wiele artystycznych kierunków miało swoje początki poza światem sztuk wizualnych. Tak było właśnie w przypadku romantyzmu. Określenie „romantyzm” pierwotnie było używane jedynie w odniesieniu do pojawiających się na początku XIX wieku trendów literackich oraz muzycznych, a dopiero później przedostało się do świata sztuki. Pomyślmy o romantycznej literaturze oraz o muzycznych kompozycjach tego okresu. Przychodzą nam do głowy nazwiska takie jak Lord Byron, Percy Shelley, William Wordsworth, Beethoven, Strauss czy Chopin. Tworzący muzykę czy literaturę romantycy często pozostawali w bliskich kontaktach z artystami. Dobrym przyjacielem Fryderyka Chopina był, na przykład, francuski malarz Eugene Delacroix. Wszystkich twórców tego okresu łączył jeden fakt—głównym przedmiotem ich zainteresowania były ludzkie emocje, zwłaszcza te najbardziej intensywne.

Nawet jeśli nie słuchasz regularnie muzyki klasycznej możesz znać niektóre utwory romantycznych kompozytorów. Jeden z nich został użyty w słynnym filmie Stanleya Kubricka 2001: Odyseja kosmiczna.

Mowa tu o napisanej w 1896 roku epickiej kompozycji Straussa Tako rzecze Zaratustra, zainspirowanej książką Fryderyka Nietzschego o tym samym tytule (usłyszysz ją tutaj). W filmie Mechaniczna pomarańcza ten sam reżyser wykorzystał pełną dramatyzmu i uniesień, podkreślającą intensywność scen, Dziewiątą Symfonię Beethovena.

Muzyka romantyzmu miała być środkiem pozwalającym wyrazić najsilniejsze ludzkie uczucia i pasje, ale także przelotne przyjemności i uciechy. Podobnie było w przypadku sztuk pięknych. Romantyzm zapoczątkowali w nich tacy artyści jak Francuz Eugene Delacroix czy Hiszpan Francisco Goya. Zerwali oni z neoklasycznymi tradycjami Dawida i Ingresa na rzecz barw, linii i form bardziej ekspresyjnych i bliższych nowej, pełnej porywów namiętności epoce.

Autorami eseju są dr Beth Harris i dr Steven Zucker.