If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Karol Wielki: Wprowadzenie - film z polskimi napisami

Krótkie wprowadzenie do historii Karola Wielkiego, łącznie z jego koronacją w 800 r.n.e.  Stworzone przez: Beth Harris i Steven Zucker.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

(muzyka) - Między starożytnym światem rzymskim a światem współczesnym, pomiędzy starożytnymi władcami Rzymu a Napoleonem istniał tylko jeden władca, który kontrolował większość Europy Zachodniej. - Osoba, o której mówisz, to Charlemagne, Karol Wielki, Carolus Magnus. To prawdziwa legenda. - Tak naprawdę historycy napotykają wiele trudności przez to, że tak mało o nim wiadomo. Wydarzyło się to bardzo dawno temu. - Mówimy o przełomie VIII i IX w. To bardzo dawno temu. - W dzień Bożego Narodzenia, dokładnie w roku 800, Karol Wielki otrzymuje tytuł cesarza od papieża w Rzymie. - To wielkie wydarzenie. - W starożytności rzymscy cesarze rządzili z Rzymu, dopóki Konstantyn nie przeniósł cesarstwa do Konstantynopola, czyli dzisiejszego Stambułu. Centrum władzy przesunęło się więc na wschód, po czym w roku 800, 500 lat po Konstantynie, pojawia się cesarz na zachodzie. - Wschód nadal jednak ma swojego cesarza, będącego moralnym autorytetem. Ludzie nadal liczą się z władcą wschodu, Cesarstwa Bizantyjskiego. Zastanówmy się nad tym, co stało się w Europie Zachodniej i co pozwoliło Karolowi Wielkiemu stać się nowym cesarzem. - Po pierwsze trzeba zrozumieć, że Cesarstwo Zachodniorzymskie praktycznie się rozpadło. - Wyraźnie zaczynamy dostrzegać, szczególnie w piątym wieku, rozpad organów Cesarstwa Rzymskiego. Idea Cesarstwa Rzymskiego zostaje zachowana, ale rozpada się możliwość sprawowania w nim władzy. - Aby zrozumieć, co wydarzyło się w Cesarstwie Zachodniorzymskim, należy być świadomym presji szeregu inwazji plemion zwanych przez Rzymian barbarzyńcami. - Są to plemiona, które migrowały na tereny należące do Cesarstwa Rzymskiego. Byli to Ostrogoci, Wizygoci i Hunowie. Byli nimi także Frankowie. - Nie należy utożsamiać Franków z Francją. Frankowie zamieszkiwali tereny z pogranicza dzisiejszych Niemiec i Francji. Karol Wielki pochodził z plemienia Franków i jeśli cofniemy się o kilka wieków, będziemy mogli zobaczyć początki państwa Franków. Oprócz Franków istniało też plemię Lombardów. To kolejne plemię germańskie, kolejna grupa uznawana przez Rzymian za barbarzyńców, które podbiło północne Włochy. - Stanowili częste zagrożenie dla serca Cesarstwa Rzymskiego, czyli Rzymu i Państwa Kościelnego, innymi słowy terytorium pod władzą papieża. Uważamy papieża za przywódcę duchowego, ale w IX w. i tak naprawdę przez wiele następnych stuleci papież był też przywódcą politycznym. - Interesujące jest to, że papież, całe papiestwo zazwyczaj szukało w Cesarstwie Bizantyjskim ochrony przed plemionami takimi jak Lombardowie, ale w czasie gdy zaczęli oni zagrażać Rzymowi, Cesarstwo Bizantyjskie było zbyt słabe, by ochronić Rzym. Dlatego papiestwo zwróciło się z prośbą na północ, do królestwa Franków. - Bardzo wcześnie w swojej karierze Karol Wielki został poproszony przez ówczesnego papieża Hardiana o ochronę papieża i jego ziemi. Karol Wielki odniósł sukces i stał się królem Lombardów. Ta zależność papiestwa od króla Franków rozpoczęła się w czasach ojca Karola Wielkiego, Pepina, który otrzymał akceptację papieską sprawowania władzy. - Mamy tu do czynienia z bardzo ciekawą zależnością rzymskiego papieża i króla Franków, Karola Wielkiego, a także jego ojca: papież otrzymuje ochronę wojskową, a w zamian w pewnym stopniu akceptuje państwo Karola. - W wyniku tego w Europie Zachodniej pojawiają się dwie potężne figury, między którymi dojdzie do rywalizacji Będzie to późniejszy Święty Cesarz Rzymski i papież, a ich rywalizacja będzie trwać przez kolejne stulecia. Wróćmy jednak do tematu. - W dwóch słowach: mamy Cesarstwo Bizantyjskie na wschodzie, papieża w Rzymie, który rządzi Państwem Kościelnym w środkowych Włoszech. Mamy Karola Wielkiego, władcę Franków, sprawującego władzę nad rozległym terenem większości dzisiejszej Francji i Niemiec, aż po północne Włochy. Do tego otaczający ich wszystkich, na wschodzie, na obszarze całej Afryki, a nawet większości Hiszpanii, mamy islam, który szybko się rozprzestrzenia. Aby zrozumieć to, w jaki sposób ten barbarzyńca, ten król Franków, Karol Wielki, został w 800 roku królem, musimy cofnąć się o rok wcześniej, do 799 roku. W 799 roku papieżem w Rzymie był Leon III. Nie był on szczególnie silnym papieżem. Wynikało to po części z tego, że nie pochodził on z jednej z tradycyjnych potężnych arystokratycznych rzymskich rodzin. - Dwóch urzędników kościelnych zarzuciło papieżowi Leonowi III bardzo poważne zbrodnie. Zastawili na niego zasadzkę i zamierzali naprawdę go zranić. Mieli zamiar wydłubać mu oczy i odciąć język. - Według pewnych źródeł nawet im się to udało, ale zostały one w jakiś cudowny sposób przywrócone. - Powstało pytanie. W jaki sposób rozwiązać sprawę oskarżenia papieża o te poważne zbrodnie? Rozwiązaniem okazało się udanie się z tym do Karola Wielkiego. - Prawda. Pamiętajmy, że Karol Wielki był prawdziwą potęgą tego regionu. Wypędził Lombardów i kontrolował północne Włochy. Do posadzenia innego papieża na tronie św. Piotra potrzebowali zgody Karola Wielkiego. Nie jesteśmy pewni jak to się stało, ale najwidoczniej niektórzy z królewskich emisariuszy w Rzymie umożliwili papieżowi wyjście na wolność i audiencję u Karola wielkiego na północy. - Co ciekawe, Karol Wielki, będąc genialnym politykiem, odesłał wszystkich do Rzymu na jakiegoś rodzaju przesłuchanie. Leon III zadeklarował pod przysięgą swoją niewinność. Ludzie, którzy go oskarżyli zostali wygnani. Leon III legalnie zasiadł na tronie św. Piotra jako papież. - Kiedy Karol Wielki wkracza do Bazyliki Św. Piotra w dniu Bożego Narodzenia 800 roku i papież Leon III wkłada mu na głowę koronę cesarza, wiemy, że wszyscy ubili dobry interes. Król Franków został cesarzem a Leon ugruntowuje swoją więź ze swoim obrońcą. - Oczywiste jest, że obydwoje potrzebowali się nawzajem. Co ciekawe, gdy Leon III po raz pierwszy został papieżem kilka lat wcześniej, wysłał Karolowi Wielkiemu klucze do relikwi św. Piotra i sztandar miasta Rzymu. - Zmiany dotknęły całą Europę. Stolica Cesarstwa już nie znajdowała się nad Morzem Śródziemnym tylko na północy, w mieście Akwizgran. Widać tę ważną zmianę, gdy uwaga przenosi się ze wschodniego wybrzeża Morza Śródziemnego na północ Europy. Zaczynamy dostrzegać zarysy znanej nam dziś Europy. - Karol wielki był nie tylko genialnym wojownikiem i politykiem, ale też bardzo poważnym reformatorem i zapoczątkował okres nazywany przez niektórych renesansem karolińskim. Słowo karoliński nawiązuje do rządów Karola Wielkiego i jego następców. Nie jest to renesans na skalę renesansu, który będzie miał miejsce w XV wieku we Włoszech i Europie Północnej, ale jest to niewielkie rozkwitnięcie, odnowienie, spojrzenie wstecz na tradycje starożytnego Rzymu, zwłaszcza na czasy Konstantyna, pierwszego chrześcijańskiego cesarza Rzymu. - Zachód miał teraz chrześcijańskiego cesarza, który tworzył tam chrześcijańskie imperium. (muzyka)