If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Trudności wynikające z artykułów konfederacji: omówienie lekcji

Ogólny przegląd słabych punktów Artykułów konfederacji, które doprowadziły do tego, że stany zdecydowały się zwołać konwencję, której celem była zmiana lub całkowita wymiana Artykułów na inny dokument.
Artykuły konfederacji utworzyły pierwszy system rządów w Stanach Zjednoczonych, który połączył stany podczas trudnych lat rewolucji amerykańskiej. Zgodnie z Artykułami konfederacji, które połączyły stany w „ligę przyjaźni”, rząd centralny nie miał uprawnień do nakładania podatków; nie mógł też zmusić stanów do podporządkowania się jego decyzjom.
Zdjęcie pierwszej strony Artykułów konfederacji.
Artykuły konfederacji. Źródło obrazu: Library of Congress
Po wojnie o niepodległość seria problemów takich jak problemy gospodarcze, spory pomiędzy stanami oraz bunt zbrojny, unaoczniła potrzebę stworzenia silniejszego rządu centralnego, który byłby w stanie sprostać różnym wyzwaniom.

Pojęcia kluczowe

PojęcieDefinicja
Artykuły konfederacjiPierwszy ustrój polityczny w Stanach Zjednoczonych, który trwał od 1776 roku do roku 1789. Artykuły skupiały większość władzy w rękach rządów stanowych. W systemie stworzonym przez artykuły brakowało władzy wykonawczej i sądowniczej.
Kongres KonfederacjiRząd centralny ustanowiony przez Artykuły konfederacji, składający się z delegatów wybranych przez rządy stanowe. Każdy stan dysponował jednym głosem w Kongresie bez względu na liczbę mieszkańców. Kongres miał trudności ze stanowieniem prawa, ponieważ zgodnie z Artykułami każdy przepis musiał zostać poparty przez dziewięć z trzynastu stanów, a zmiana samych Artykułów wymagała jednomyślnego głosowania.
Rebelia Daniela ShaysaPowstanie weteranów wojny o niepodległość, które wybuchło w Massachusetts. Nie zapłacono im za ich służbę wojskową, bo rząd federalny nie miał uprawnień do zbierania funduszy przez nakładanie podatków. Rebelia pod przywództwem weterana Daniela Shaysa uwypukliła słabe punkty rządu centralnego ustanowionego przez Artykuły. Rząd ten nie mógł ani zebrać pieniędzy, by zapłacić weteranom, ani zebrać armii, która stłumiłaby powstanie.

Problems of the Articles of Confederation

ProblemKonsekwencja
Rząd centralny nie mógł bezpośrednio nakładać podatków na obywateli. Mógł tylko prosić stany o pieniądze.Stany rzadko przekazywały pieniądze, co oznaczało, że rząd centralny nie mógł spłacać swoich długów i finansować żadnych inicjatyw.
Rząd centralny nie mógł regulować ani handlu międzynarodowego, ani handlu pomiędzy stanami.Rząd centralny nie mógł powstrzymać stanów przed osłabianiem go poprzez zawieranie własnych umów handlowych z innymi narodami.
Rząd centralny nie mógł zebrać armii. Musiał prosić stany o przysłanie żołnierzy.Stany mogły odmówić wysłania żołnierzy, co powodowało, że obrona kraju stawała się trudna.
Każdy ze stanów dysponował tylko jednym głosem w Kongresie bez względu na liczbę mieszkańców.Obywatele małych stanów mieli proporcjonalnie większą władzę polityczną niż obywatele dużych stanów.
Rząd centralny nie dysponował władzą wykonawczą.Rząd centralny nie miał możliwości wdrażania i egzekwowania swoich decyzji legislacyjnych.
Rząd centralny nie dysponował władzą sądowniczą.Nie było efektywnego sposobu rozwiązywania sporów pomiędzy stanami, np. sporów, w których kilka stanów rościło sobie prawo do tego samego terytorium.
Przyjęcie ustaw wymagało zgody dziewięciu stanów, a zmiana Artykułów wymagała zgody wszystkich trzynastu stanów.Trudno było uzyskać wystarczający konsensus, by wprowadzać nowe przepisy, a zmiana samych Artykułów była prawie niemożliwa.

Najważniejsze punkty tej lekcji

Pierwszy projekt ustroju konstytucyjnego: Artykuły konfederacji były pierwszą narodową ustawą zasadniczą, która nakreślała strukturę, funkcje oraz ograniczenia rządu USA. Ten „pierwszy projekt” ustawy zasadniczej pokazał, że nowy rząd Stanów Zjednoczonych będzie republikański (w składzie będą wybrani reprezentanci) oraz ograniczony (ograniczony przepisami prawa).
Ustanowienie w Artykułach rządu centralnego o słabych uprawnieniach było racjonalne w czasie rewolucji amerykańskiej. Zjednoczył grupę byłych kolonii, by skoordynować walkę przeciwko rządowi Wielkiej Brytanii, który przez amerykańskich patriotów był postrzegany jako zbyt silny. Chociaż ostatecznie okazało się, że system ustanowiony przez Artykuły nie jest w stanie sprostać zadaniu zarządzania krajem po rewolucji, to jednak były one ważnym pierwszym krokiem w kierunku obecnej Konstytucji USA.
Wyważenie władzy pomiędzy stanami a rządem centralnym: Artykuły konfederacji stworzyły ustrój polityczny, który większość władzy skupiał w rękach stanów. Ojcowie założyciele obawiali się przekazać zbyt dużo władzy rządowi centralnemu, który mógł stać się despotyczny. Przesadzili jednak w drugą stronę i zostawili rząd centralny, który nie mógł sam finansować swoich działań, rozstrzygać sporów pomiędzy stanami i bronić państwa.
Podczas Konwencji Konstytucyjnej delegaci stanów próbowali rozwiązać problemy wynikające z Artykułów, jednocześnie dalej ograniczając władzę rządu.

Pytanie sprawdzające

Wymień trzy główne problemy związane z Artykułami konfederacji i wyjaśnij, jakie były ich konsekwencje.
Jakie są podobieństwa pomiędzy systemem ustanowionym przez Artykuły konfederacji a dzisiejszym rządem USA? Jakie są różnice?

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.