If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Bojkot autobusowy w Montgomery

Dowiedz się więcej o odważnej decyzji Rosy Parks, która podjęła walkę z dyskryminacją i o bojkocie, który położył kres segregacji w publicznych autobusach.

Streszczenie

  • 1 grudnia 1955 roku Rosa Parks, czarna krawcowa, została zaaresztowana w Montgomery w stanie Alabama za odmowę ustąpienia miejsca w autobusie białemu pasażerowi.
  • Areszt Rosy Parks wywołał bojkot autobusów w Montgomery, podczas którego czarni mieszkańcy Montgomery odmawiali jeżdżenia komunikacją miejską w proteście przeciwko polityce segregacji rasowej systemu autobusowego. Była to pierwsza masowa akcja współczesnej ery walki o prawa obywatelskie i posłużyła jako inspiracja dla wielu innych aktywistów w całym kraju.
  • Martin Luther King, Jr., pastor baptystyczny, który opowiadał się za pokojową formą nieposłuszeństwa obywatelskiego, został liderem bojkotu.
  • Po wydaniu przez Sąd Najwyższy orzeczenia w listopadzie 1956 r., zgodnie z którym segregacja w komunikacji publicznej była niezgodna z konstytucją, bojkot autobusów zakończył się sukcesem. Trwał 381 dni.

Aresztowanie Rosy Parks

Rosę Parks aresztowano 1 grudnia 1955 r. w Montgomery w stanie Alabama za nieustąpienie swojego miejsca siedzącego w autobusie - tak, żeby było ono dostępne dla białych pasażerów - po otrzymaniu takiego polecenia od kierowcy autobusu.
Parks została aresztowana w czasie, gdy zgodnie z prawem Jima Crowa mieszkający na Południu Afroamerykanie byli dyskryminowani i segregowani. Według praw autobusowych Jima Crowa w Montgomery w czasie zaaresztowania Parks, z przodu pojazdu była wyznaczona strefa dla białych, a z tyłu dla czarnych pasażerów. Prawo wymagało, aby po zapełnieniu białej części, czarni pasażerowie w "kolorowej części" oddali swoje miejsca i przenieśli się dalej na tyły pojazdu.
Czarno-białe zdjęcie Rosy Parks. W tle widać Martina Luthera King Jr.
Rosa Parks, 42-letnia sekretarz NAACP w Montgomery w stanie Alabama, stała się inspiracją dla bojkotu autobusów w Montgomery dzięki jej aresztowaniu w 1955 r. za nieustąpienie miejsca w autobusie na rzecz białych pasażerów. Zdjęcie dzięki uprzejmości Wikimedia Commons.
Parks pracowała jako krawcowa w domu handlowym w centrum miasta, i gdy zmęczona wracała do domu, usiadła w pierwszym rzędzie miejsc w „kolorowej” strefie autobusu. W miarę zapełniania się białej części, kierowca ogłosił, że czarni pasażerowie w przednim rzędzie "kolorowej" części mają zrezygnować ze swoich miejsc. Ale Parks odmówiła. Została aresztowana i ukarana grzywną dziesięciu dolarów.1
Czterdziestodwuletnia Rosa Parks była mężatką, regularnie uczęszczała do kościoła i pracowała jako szwaczka w domu towarowym w centrum miasta. Przez ponad dekadę działała również w swoim lokalnym oddziale NAACP. Cztery dni przed aresztowaniem uczestniczyła w dużym spotkaniu, podczas którego członek Regionalnej Rady Czarnego Przywództwa dyskutował o zabójstwie Emmetta Tilla w sierpniu 1955 roku. Opowiadała później, że myślała o Emmecie Tillu w wieczór swojego zaaresztowania.2

Źródła bojkotu autobusów

E. D. Nixon, szef NAACP w Alabamie, oraz Jo Ann Robinson, szefowa miejscowej Rady Politycznej Kobiet, od pewnego czasu szukali sposobów, dzięki którym mogliby zakwestionować traktowanie Afroamerykanów w Montgomery. Jako wzorowa obywatelka i kobieta o nienagannym zachowaniu, Parks była idealną kandydatką rozpoczęcia kampanii publicznej. Po aresztowaniu Parks, postanowili wezwać innych do bojkotu autobusów miejskich.3
Nixon organizował spotkania z członkami społeczności w kościołach lokalnych. Robinson i członkowie jej Rady pracowali niestrudzenie, aby wyprodukować około pięćdziesięciu tysięcy ulotek, które zostały rozdane w tę niedzielę w czarnych kościołach w mieście. Na ulotkach było napisane: "Nie jedź autobusem do pracy, miasta, szkoły, ani żadnego miejsca w poniedziałek, 5 grudnia. . . .Przyjdź na otwarte spotkanie w poniedziałek o 19:00 do Kościoła Baptystów na Holt Street, aby uzyskać dalsze instrukcje.”4
Martin Luther King, Jr., dwudziestosześcioletni mało znany pastor baptystyczny z doktoratem z Uniwersytetu Bostońskiego poprowadził bojkot. W tym czasie rozpoczęła się jego kariera na arenie krajowej i międzynarodowej w amerykańskim Ruchu Praw Obywatelskich. Czerpiąc z nauki Henry'ego Davida Thoreau i Mahatmy Gandhiego o pokojowym nieposłuszeństwie obywatelskim, King wygłosił w wymownych, przekonywujących kazaniach i przemówieniach przesłanie o bezkrwawym proteście przeciwko rasowej niesprawiedliwości. W pierwszym dniu bojkotu, przemawiając przed tłumem ponad 5000 czarnych obywateli, powiedział:
"Nadchodzi czas, kiedy ludzie się zmęczą. . . zmęczą segregacją i upokorzeniami. . . A jeśli będziecie protestować odważnie, a jednak z chrześcijańską godnością i miłością. . . historycy będą musieli zatrzymać się i powiedzieć 'żył wspaniały naród - czarny naród - który wstrzyknął w żyły cywilizacji nowe znaczenie i godność'. To jest nasze wyzwanie i nasza przytłaczająca odpowiedzialność.”5

Sukces bojkotu

Czarni mężczyźni, kobiety i dzieci przestali jeździć autobusem, a zamiast tego jeździli samochodami lub chodzili na piechotę. Większość osób dotychczas jeżdżących autobusami to byli Afroamerykanie, a wraz z gwałtownym spadkiem liczby pasażerów, przychody firm autobusowych spadły. Bojkot stał sensacją, którą relacjonowały krajowe sieci telewizyjne, gazety i główne magazyny informacyjne.
Przywódcy bojkotu wnieśli pozew żądając zakończenia segregacji w autobusach miejskich w Montgomery. Minęły długie miesiące zanim pozew został rozpatrzony, ale w połowie listopada 1956 roku Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych - opierając swoją decyzję na XIV poprawce o równej ochronie prawa każdego obywatela - orzekł, że segregacja w autobusach miejskich jest niezgodna z Konstytucją. Bojkot zakończył się sukcesem.
Wiele elementów bojkotu autobusów w Montgomery - organizacja, solidarność społeczna, niestosowanie przemocy i interwencja rządu federalnego - okazały się być fundamentem, na którym oparł się Ruch Praw Obywatelskich w latach 60.

Jak uważasz?

Why did the boycott succeed? Were the actions of both the citizens of Montgomery as well as those of the US Supreme Court necessary for its success?
How do you think people around the world who looked to the United States as a beacon of freedom might have felt and thought when they read about the boycott and the laws and practices that led to it?
What do you think led Rosa Parks to decide to take a stand against discrimination and segregation?

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.