Główna zawartość

Historia USA

Kurs: Historia USA > Rozdział 1

Lekcja 2: Epoka prekolonialna

Kultura rdzennych Amerykanów na Zachodzie

Rdzenne ludy zamieszkujące zachodnie terytoria zawdzięczały swój unikatowy styl życia bliskości i obfitości zasobów naturalnych. Tłumaczenie na język polski: Fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu wolontariuszy.

Podsumowanie

Zachodni region Ameryki Północnej zamieszkiwało wiele różnych grup rdzennych Amerykanów, których kultury różniły się w zależności od podziału zasobów i klimatu.
Większość pożywienia dla rdzennych mieszkańców Zachodu, zwłaszcza wzdłuż rzek Kolumbia i Kolorado, dostarczały polowania, zbieractwo i rybołówstwo.
Chociaż polowania i zbieractwo bywały trudne i nieprzewidywalne, obfity Zachód zapewniał dostatek żywności i towarów handlowych, co pozwalało rdzennym Amerykanom na zakładanie wiosek.

Czas i miejsce: zróżnicowany Zachód

Zachodnia część dzisiejszych Stanów Zjednoczonych, rozciągająca się od górnego krańca Waszyngtonu, przez Kalifornię, aż po część Nevady, Utah, Kolorado i Idaho, była domem dla wielu grup rdzennych Amerykanów. Żyli oni z bogatych zasobów naturalnych tego regionu.

Trudno jest generalizować na temat praktyk kulturowych rdzennych mieszkańców Zachodu, ponieważ jego klimat i zasoby były bardzo zróżnicowane, tworząc warunki, które różne grupy wykorzystywały na swoją korzyść. We współczesnej Kalifornii żyło ponad sto plemion uznanych przez władze federalne. Wielka Kotlina - rozległy obszar pomiędzy Górami Skalistymi a Sierra Nevada - była domem między innymi dla ludów takich jaki Mono, Pajutowie, Bannokowie, Szoszoni, Ute i Gosiute.

Powszechne sposoby zdobywania pożywienia: łowiectwo, zbieractwo i rybołówstwo

Większość rdzennych mieszkańców Zachodu łowiła ryby, polowała i zbierała dla zdobycia pożywienia. Wzdłuż rzeki Kolorado rdzenni Amerykanie zbierali różne rodzaje dzikiego jedzenia i sadzili tytoń. Żołędzie były kluczową częścią kalifornijskiej diety. Kobiety zbierały i przetwarzały żołędzie. Usuwały toksyny z miąższu wewnątrz orzecha i przerabiały go na mąkę, tworząc w ten sposób bardziej trwałe źródło pożywienia. Na północno-zachodnim Pacyfiku ludzie szukali orzeszków piniowych, dzikich roślin i nie tylko.

Amerykańskie bizony również przemierzały północno-zachodni Pacyfik, stanowiąc łatwy cel dla myśliwych. Wzdłuż wybrzeża dzisiejszej Kalifornii tubylcy polowali na małe ssaki, węże i jaszczurki. W Wielkiej Kotlinie ludność tubylcza utrzymywała się z rybołówstwa. Rzeki Kolumbia i Kolorado były obfite w łososie. Rdzenni rybacy używali dużych harpunów do kłucia ryb pływających w rwącej wodzie, wraz ze skomplikowanymi systemami pułapek. Jednak klęska żywiołowa, taka jak lawina błotna lub trzęsienie ziemi, mogła całkowicie zakłócić połowy łososia.

Rdzenni mieszkańcy Wielkiego Basenu jako pierwsi stworzyli kanoe, aby usprawnić proces połowu i zabezpieczyć zapasy ryb na czas ich niedoboru. Dowody sugerują, że Indianie z Ameryki Zachodniej mieli niezwykle zdrową, bogatą w białko i składniki odżywcze dietę, o wiele bardziej niż inne grupy z Równin lub Północnego Wschodu, które opierały się na rolnictwie.

Struktura społeczna: różne, a jednak powiązane ze sobą społeczności

Łosoś zdominował sieci handlowe oraz dietę na Zachodzie. The Dalles, obszar w górę Long Narrows na rzece Kolumbia, stał się centralnym punktem sieci handlowych, które rozciągały się na równiny i Pacyfik. The Ludzie z plemienia Chumash, z regionu w pobliżu dzisiejszej Santa Barbara znani byli z organizowania targów, na których wymieniali ssaki morskie na muszle z północno-zachodniego Pacyfiku i skóry zwierząt z równin. Żołędzie były często używane jako waluta.

Wielu rdzennych mieszkańców Zachodu, w tym Acjachemenów z Kalifornii, żyło w zwartych, łatwych do zbudowania i przenoszenia wigwamach z drewna, liści i zarośli. Inni, na bogatych w zasoby naturalne obszarach północno-zachodniego Pacyfiku, żyli w bardziej stacjonarnych wioskach. Struktura schronienia często wskazywała na niezawodność źródła pożywienia: im bardziej obfite były ryby i żołędzie na danym obszarze, tym bardziej prawdopodobne było, że rdzenni mieszkańcy żyli w społeczeństwach mieszkających w domach, które miały tam pozostać na stałe.

Normy społeczne i religijne: zasoby decydowały o bogactwie

Wielkie skupiska zasobów stworzyły również sztywne struktury klasowe na całym Zachodzie. Wioski były zorganizowane w złożony system społeczny, w którym mężczyźni polowali i łowili ryby, a kobiety zbierały plony i przygotowywały mięso na jedzenie i handel. Lud Czinuków, którego strategiczne położenie wzdłuż rzeki Kolumbia zapewniało sukcesy w połowach i polowaniach, praktykował niewolnictwo, aby wykonywać pracochłonne zadania konieczne przy obróbce dużych zwierząt, takich jak bizony.

Na mniej zaludnionych obszarach organizacja społeczno-polityczna i stosunki plemienne podlegały ciągłej ewolucji. Ludzie zazwyczaj identyfikowali się z rodzinnymi grupami zwanymi plemionami. W skład plemienia wchodziło od kilkuset do tysiąca osób, które były ze sobą zgodne kulturowo, ale polowały i zbierały się w mniejszych jednostkach liczących 10-12 osób. Na obszarach o ubogich zasobach naturalnych, grupy były bardziej koczownicze i mniej związane z innymi.

Dla zachodnioamerykańskich Indian nawet stosunkowo monotonne czynności, takie jak polowania czy zbieractwo miały znaczenie duchowe. Niektóre grupy modliły się o szczęście w polowaniu, a inni opracowywali obrzędy wokół takich modłów. W rejonie Wielkiej Kotliny ludzie mówiący językiem Sahaptin rzucali ości łososi z powrotem do rzeki Columbia, w ramach rytuału, który miał zapewnić obfitość ryb w następnym sezonie połowów.

Jak uważasz?

W jaki sposób bliskość zasobów naturalnych decydowała o pozycji społecznej na Zachodzie?

Jak myślicie, co stałoby się ze strukturą społeczną dużej wioski położonej w pobliżu rzeki, gdyby zasoby naturalne zostały wyczerpane w wyniku nadmiernych połowów lub klęski żywiołowej? Jak zmieniłby się styl życia i organizacja społeczna grupy?

Kiedy łowcy i zbieracze prowadzili koczowniczy styl życia? Kiedy i dlaczego osiedlili się w wioskach?

[Przypisy i źródła]

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Zaloguj się

Sortuj według

Na razie brak głosów w dyskusji

Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.