Główna zawartość

Pobudki Europejczyków do podboju Nowego Świata

Europejska eksploracja i kolonizacja Nowego Świata miała trzy pobudki. Były to: Bóg, złoto i chwała.

Streszczenie

Historycy rozróżniają trzy przyczyny, które doprowadziły do europejskich wypraw i kolonizacji w Nowym Świecie: Bóg, złoto i sława.
Powody religijne mają swoje korzenie jeszcze w okresie wypraw krzyżowych, czyli serii wojen między 11-tym a 15-tym stuleciem podczas których, europejscy Chrześcijanie domagali się uznania Jerozolimy jako miasta wyłącznie chrześcijańskiego.
Europejczycy próbowali również znaleźć optymalne drogi prowadzące ich do dochodowych rynków azjatyckich, licząc na uzyskanie światowego rozgłosu i uznania.

Wyprawy krzyżowe: nasilony brak tolerancji religijnej i przymusowe nawrócenia

Rok 622 przyniósł chrześcijaństwu nowe wyzwania. W Mecce, w Arabii Saudyjskiej, prorok Mahomet zapewnił, że był świadkiem objawienia, które stało się podstawą Islamu. Koran, który oparty jest na objawieniach proroka Mahometa, nazywa Jezusa Chrystusa prorokiem, a nie Bogiem. Islam dotarł do Europy przez Środkowy Wschód w 732 roku.

Niedługo potem, europejscy Chrześcijanie rozpoczęli Krucjaty, agresywną walkę z Muzułmanami w celu dominacji Ziem Świętych- terenów rozciągających od dzisiejszej Turcji na północ poprzez wybrzeże śródziemnomorskie, aż po Synaj- znajdujących się pod kontrolą muzułmańską. Krucjaty były w pewnym sensie odpowiedzią na wpływy, jakie Muzułmanie wywierali w Europie. Miasto Jerozolima to święte miejsce dla Żydów, Chrześcijan oraz Muzułmanów; istnieją dowody na to, że wszystkie trzy religie koegzystowały razem w pokoju przez wieki. Jednak w 1095 roku, Chrześcijanie europejscy postanowili odzyskać święte miasto z rąk Muzułmanów i, co więcej, podbić otaczające je tereny.

Krucjaty zapewniły ideologię religijną Rekonkwiście, która z kolei zainspirowała kolonizację atlantycką. Rekonkwista, zwana odzyskaniem, odnosi się do okresu 800 lat przemocy i wydalenia Muzułmanów z półwyspu iberyjskiego w wyniku nieudanych krucjat. Krucjaty i rekonkwista umocniły brak tolerancji religijnej. Chrześcijanie zwrócili się w stronę kolonizacji jako sposobu kontynuowania podbojów religijnych. W szczególności w katolickiej Hiszpanii i Portugalii gorliwość religijna motywowała władców do nawracania rdzennych Amerykanów i uświęcała światową dominację chrześcijańską.

Pokusa złota: znalezienie nowych dróg handlu towarami ze wschodu

Pomimo religijnej polaryzacji będącej wynikiem wypraw krzyżowych, zdecydowanie nasiliły one handel morski pomiędzy wschodem i zachodem. Kiedy to krzyżowcy po raz pierwszy dotknęli jedwabiu, skosztowali nowych przypraw i poznali porcelanę oraz jej użyteczność, rosnąca ochota na te niespotykane wcześniej produkty stworzyła nowe rynki dla kupców.

Statki kupieckie przywoziły Europejczykom wartościowe towary, podróżując od portu do portu Europy zachodniej i wschodu już od 10-tego wieku wzdłuż tras noszących wspólną nazwę Jedwabnego szlaku. Niemniej, transport towarów wzdłuż jedwabnego szlaku był kosztowny, powolny i nierentowny. Muzułmańscy pośrednicy pobierali podatki przy wymianie towarów. Karawany wyładowane towarami często padały łupem rabusiów.

Poszukując nowych dróg morskich prowadzących do bogatych miast wschodu, żeglarze pragnęli również znaleźć dostęp do egzotycznych i bogatych Wysp Korzennych znajdujących się w dzisiejszej Indonezji, których położenie było głęboko skrywaną tajemnicą muzułmańskich władców. Pokusa zysków motywowała odkrywców do szukania nowych dróg na Wyspy Korzenne oraz wyeliminowania muzułmańskich pośredników.

Pragnienie sławy: europejski wyścig do światowej przewagi

Rywalizacja między Portugalczykami i Hiszpanami napędzała szybką i agresywną kolonizację. Henryk Żeglarz stanął na czele portugalskich wypraw do Afryki i na wyspy Atlantyku w 15-tym wieku. Żeglarze portugalscy pomyślnie poprowadzili wyprawę do zachodniej Afryki, gdzie udało im się nawiązać partnerstwo w wymianie handlowej. Następnie, Portugalia rozszerzyła swoje imperium wzdłuż zachodniego wybrzeża Afryki do Kongo, zachodniego wybrzeża Indii i ostatecznie aż do Brazylii oraz wysp Atlantyku. Mimo, iż Portugalczycy nie przejęli kontroli nad znaczną ilością terytoriów, to strategiczne położenie będących w ich posiadaniu wysp oraz portów morskich dały im bezkonkurencyjną kontrolę nad morskimi szlakami handlowymi.

Wyprawy portugalskich odkrywców na wybrzeża zachodniej Afryki zaznajomiły również Portugalczyków z handlem niewolnikami, będącym już praktyką rozwiniętą na szeroką skalę w Afryce zachodniej, finansowaną dzięki produkcji cukru na nowo skolonizowanych wyspach Atlantyku. Dzięki odkryciu ogromnego światowego zapotrzebowania rynkowego na cukier, Portugalczycy zaczęli handlować niewolnikami przeznaczonymi do ciężkiej pracy na plantacjach cukru. W miarę rozkwitu rynków niewolniczej siły roboczej w Europie i Nowym Świecie, portugalska Twierdza Elmina, znajdująca się w dzisiejszej Ghanie, stała się bardziej zagrodą dla niewolników afrykańskich wewnątrz kontynentu, niż ośrodkiem handlu.

Portugalska kolonizacja w 15-tym wieku zapoczątkowała etap agresywnej europejskiej ekspansji przez Atlantyk. Hiszpania, czująca się zagrożoną przez monopol, jaki Portugalia miała na niewolników z Afryki oraz jej ekspansji przez Atlantyk, rozwinęła swój własny projekt kolonizacji z udziałem Krzysztofa Kolumba w 1492. Trwająca nieustannie rywalizacja między tymi dwoma nacjami przyciągnęła coraz więcej europejczyków do Nowego Świata.

Jak uważasz?

Jaki wpływ miały krucjaty na europejską kolonizację?

Wyjaśnij związek pomiędzy religią, handlem oraz podbojami na początku europejskich wypraw oraz kolonizacji.

Wyobraź sobie, że jesteś europejskim odkrywcą w 15 wieku. Jak sądzisz, co bardziej motywowałoby Cię: nawrócenie religijne, dostęp do światowych rynków czy rywalizacja z innymi europejskimi nacjami? Wyjaśnij swój wybór.

[Przypisy i źródła]

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Zaloguj się

Sortuj według

Na razie brak głosów w dyskusji

Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Historia USA