If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Konwencja filadelfijska - film z polskimi napisami

Tuż po zakończeniu wojny o niepodległość USA, amerykańscy przywódcy zdali sobie sprawę, że kraj potrzebuje nowej, trwalszej konstytucji. Jak miał wyglądać nowy system władzy?

Streszczenie

  • Od maja do września 1787 roku delegaci z 12 stanów zebrali się w Filadelfii, aby zrewidować artykuły konfederacji, które okazały się niewystarczające, aby sprostać wyzwaniom stojącym przed młodym narodem.
  • Konwencja była miejscem ożywionej debaty na temat wielkości, zakresu i struktury rządu federalnego, a jej wynikiem była Konstytucja Stanów Zjednoczonych.
  • Osławiony Kompromis Trzech Piątych przydzielił reprezentację południowym stanom posiadającym niewolników w projekcie, który liczył pięciu zniewolonych mężczyzn i kobiet jako trzech.

Tworzenie nowego rządu

Od 25 maja do 17 września 1787 roku 55 delegatów z 12 stanów zebrało się w Filadelfii na Konwencji Konstytucyjnej. Rhode Island była jedynym stanem, który odmówił wysłania przedstawicieli na konwencję, która za swoje główne zadanie przyjęła rewizję lub zastąpienie artykułów konfederacji.
Choć artykuły konfederacji stanowiły podstawy rządów od czasu deklaracji rewolucji amerykańskiej przeciwko Wielkiej Brytanii, wielu przywódców politycznych młodego narodu zgadzało się, że utworzenie silniejszego rządu centralnego jest niezbędne dla rozwoju potęgi i potencjału Stanów Zjednoczonych. Zgodnie z artykułami konfederacji rząd federalny nie miał uprawnień podatkowych, nie miał uprawnień do regulowania handlu i był bezsilny w rozwiązywaniu konfliktów między stanami.
Chcąc wzmocnić autorytet rządu federalnego, delegaci zebrali się w Independence Hall w Filadelfii i wybrali George'a Washingtona na przewodniczącego konwencji.
Jedna z najbardziej ożywionych debat na konwencji dotyczyła składu władzy ustawodawczej. Czy władza ustawodawcza powinna być jednoizbowa - składająca się z jednej izby - czy dwuizbowa - składająca się z dwóch izb? Być może ważniejsze jest to, jak powinna być podzielona reprezentacja w legislaturze?
James Madison zaproponował plan Wirginii, który przewidywał dwuizbową legislaturę, w której reprezentacja byłaby oparta na populacji. Większe stany popierały ten plan, ponieważ zapewniał im większą reprezentację w oparciu o ich liczniejszą populację. Jednak mniejsze stany sprzeciwiły się temu i przedstawiły konkurencyjną propozycję - plan New Jersey. Zgodnie z tym projektem, który został w zasadzie odziedziczony po artykułach konfederacji, legislatura byłaby jednoizbowa, a każdy stan miałby jeden głos.
Portrait of James Madison
John Vanderlyn, portret Jamesa Madisona, 1816 r. Źródło: The White House Historical Association

Sporządzenie projektu konstytucji

Delegaci ostatecznie połączyli elementy obu planów w to, co stało się znane jako Kompromis z Connecticut. Władza ustawodawcza byłaby dwuizbowa, składająca się z izby wyższej - Senatu i izby niższej - Izby Reprezentantów. Reprezentacja w Izbie opierała się na liczbie ludności, a każdy stan otrzymywał dwa miejsca w Senacie. Urząd prezydenta stanowiłby władzę wykonawczą i miał być wybierany przez kolegium elektorów.
Struktura rządu byłaby federalistyczna, składająca się z trzech niezależnych gałęzi: ustawodawczej - Kongresu; wykonawczej - prezydenta; i sądowniczej - Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy miał rozstrzygać spory między stanami, a Kongres był upoważniony do nakładania podatków, wypowiadania wojny, tworzenia armii, regulowania handlu międzystanowego i tworzenia ustaw zgodnych z celem wykonywania tych uprawnień.
Kompromis dotyczył również innego ważnego punktu spornego między północnymi i południowymi stanami w kwestii niewolnictwa. Czy zniewoleni ludzie powinni być brani pod uwagę przy ustalaniu reprezentacji danego stanu w Kongresie? A jeśli tak, to w jaki sposób? Północne stany nie uważały, że niewolnicy powinni być w ogóle liczeni, podczas gdy południowe stany posiadające niewolników uważały, że powinni. Kompromis trzech piątych ustalił, że zniewoleni mężczyźni i kobiety będą reprezentowani w Izbie w stosunku 3 do 5 ich rzeczywistej liczby. W ten sposób każde pięć osób byłoby liczone jako trzy dla celów zarówno reprezentacji ustawodawczej, jak i opodatkowania.
Kompromis trzech piątych był jednym z najbardziej osławionych postanowień Konstytucji. Dla delegatów ze stanów północnych, z których wielu było moralnie przeciwnych instytucji niewolnictwa, kompromis był postrzegany jako zło konieczne, aby zapewnić ratyfikację Konstytucji, ponieważ stany południowe zagroziły, że odmówią ratyfikacji dokumentu, jeśli nie będą w nim chronione interesy południowych posiadaczy niewolników.

Ratyfikacja Konstytucji

Zanim Konstytucja mogła wejść w życie, musiała zostać ratyfikowana - formalnie zatwierdzona przez zgromadzenia co najmniej dziewięciu z 12 stanów, które wysłały delegatów na konwencję.
Painting depicting the signing of the Constitution
Podpisanie Konstytucji przez delegatów stanowych; Howard Chandler Christy, 1940 r. Źródło: Wikimedia Commons
Jak na ironię, po zajadłych debatach na temat reprezentacji ustawodawczej, małe stany jako pierwsze ratyfikowały Konstytucję. Najpoważniejszy sprzeciw wobec ratyfikacji dokumentu pochodził z większych stanów: Massachusetts, Nowego Jorku i Wirginii. Stany te zamieszkiwały duże populacje wiejskie, które sympatyzowały z trudną sytuacją farmerów, takich jak Daniel Shays, który zainicjował bunt przeciwko temu, co postrzegał jako niesprawiedliwą politykę ekonomiczną i korupcję polityczną legislatury stanu Massachusetts.
Według wielu przeciwników Konstytucji, stworzyłaby ona duży, natrętny i zbyt potężny rząd federalny, który nieuchronnie odtworzyłby tyranię, z jaką walczyli patrioci podczas Wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Aby zwalczyć tę opozycję i doprowadzić do ratyfikacji Konstytucji, wprowadzono serię poprawek, znanych jako Karta Praw, która miała zapewnić, że rząd federalny będzie respektował naturalne prawa obywateli.

Jak uważasz?

Gdybyś był delegatem na Konwencji Konstytucyjnej, czy poparłbyś plan New Jersey czy plan Wirginii?
Czy możesz pomyśleć o czymś, co delegaci mogli zrobić, aby zapewnić ratyfikację Konstytucji bez utrwalania idei niewolnictwa?
Własnymi słowami opisz charakter rządu federalnego, jaki powstał na Konwencji Konstytucyjnej.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.