Prawa Jima Crowa

Po zakończeniu rekonstrukcji, południowe stany uchwaliły prawa, które zabraniały Afroamerykanom głosować w wyborach i wprowadzały segregację szkół, restrauracji i inncyh obiektów publicznych.

Streszczenie

Prawa Jima Crowa zostały stworzone przez białych Południowców, by wprowadzić na Południu segregację rasową. Trwała ona od lat 70. XIX wieku do lat 60. XX wieku.
Gdy prawa Jima Crowa zostały wprowadzone, na dystrybutorach wody, w poczekalniach, przystankach autobusowych, kinach, basenach i szkołach publicznych Południa zaczęły się masowo pojawiać znaki 'dla białych' i 'dla kolorowych'. Afroamerykanie, którzy odważyli się postąpić wbrew zasadom segregacji musieli liczyć się z możliwością aresztowania lub brutalnego odwetu.
W roku 1896, Sąd Najwyższy, w sprawie Plessy przeciwko Ferguson, uznał, że segregacja, określona prawami Jima Crowa, jest legalna. Sąd orzekł, że "osobne lecz równorzędne" udogodnienia dla Afroamerykanów nie były niezgodne z Konstytucją.

Jim Crow: symbol segregacji rasowej

Segregacja określona przez prawa Jima Crowa oznaczała życie według systemu prawnego wymierzonego w osoby czarnoskóre i wśród zachowań kulturowych wynikających z uprzedzeń rasowych. Termin Jim Crow jest często używany jako synonim segregacji rasowej, szczególnie na amerykańskim Południu. Oznacza okres czasu, podczas którego lokalne i stanowe prawa narzucały segregację białych i czarnych obywateli, czyli od lat 70. XIX wieku do lat 60. XX wieku. Według obowiązującego wtedy prawa, Afroamerykanie nie mogli siedzieć na przednich siedzieniach autobusu, jeść w restauracjach "tylko dla białych" i chodzić do szkół publicznych "dla białych".

^{1}

Segregacja społeczna objawiała się również w bardziej subtelny sposób. Od Afroamerykanów oczekiwało się, że będą okazywać wobec białych służalczość i uniżenie przez cały czas. Jeśli przedsiębiorstwo czarnoskórego mężczyzny odnosiło sukces, mogło zostać spalone przez zazdrosnych białych. Jeśli czarnoskóra kobieta nie zeszła z drogi białego mężczyzny, jej pracodawca mógł zwolnić ją z pracy na następny dzień. Czarnoskóry mężczyzna, który pozostawał w związku z białą kobietą mógł zostać powieszony na środku miasta. Większość białych Południowców traktowała jakiekolwiek poczucie godności lub twierdzenia o równości wyrażane przez Afroamerykanów jako obelgę.

Termin Jim Crow pochodzi od czarnoskórej postaci z teatru amerykańskiego pierwszej połowy XIX wieku. "Crow" oznacza wronę, czarno upierzonego ptaka i zarazem nazwisko sztampowej, fikcyjnej, czarnoskórej postaci, prawie zawsze granej przez białego mężczyznę, ucharakteryzowanego na czarnego (tzw. blackface). Poprzez częste pojawianie się tej postaci, "Jim Crow" stał się poniżającym określeniem ludzi afrykańskiego pochodzenia.

^{2}

Pod koniec XIX wieku nazwisko Jim Crow zaczęło być wyrazem społecznej i prawnej segregacji czarnych i białych Amerykanów. Po Wojnie Secesyjnej i Rekonstrukcji, biali pozbawili czarnych praw obywatelskich (za pomocą podatku pogłównego, testu z umiejętności czytania i pisania, itp.), często relegowali czarnoskórych pracowników na nisko płatne stanowiska i nie dofinansowywali szkół dla ich dzieci. W ten cyniczny sposób, poprzez prawa Jima Crowa, biali Południowcy utworzyli polityczne, ekonomiczne i społeczne bariery, by ich czarni współobywatele nie mogli uzyskać pełnych swobód obywatelskich.

Sprawa Plessy vs. Ferguson

Rosa Parks nie była pierwszą osobą, która przeciwstawiła się segregacji w transporcie publicznym. Więcej niż pięćdziesiąt lat wcześniej, Homer Plessy, Afroamerykanin z Nowego Orleanu, sprzeciwił się segregacji w wagonach kolejowych. W 1982 roku Plessy wszedł w pociągu do przedziału "tylko dla białych" i został aresztowany, gdy odmówił przeniesienia się do przedziału "dla kolorowych". (Plessy chciał zostać aresztowany, ponieważ pragnął poddać w wątpliwość zgodność z konstytucją prawa segregacyjnego Luizjany. Argumentował, że jest ono niezgodne z 14. Poprawką do Konstytucji gwarantującą równość wobec prawa wszystkim obywatelom.

Sprawa Plessy'ego, w której sprzeciwiał się on segregacji, przewijała się przez system sądowy, aż w końcu została przedstawiona przed Sądem Najwyższym w 1896 roku. Decyzją większości Sąd orzekł, że prawo segregacyjne Luizjany nie stoi w niezgodzie z 14. Poprawką dopóki osobne udogodnienia dla białych i czarnych będą jednakie wobec siebie.

Podsumowując decyzję większości, sędzia Henry Brown napisał: "Uważamy, że błąd w rozumowaniu powoda tkwi w przekonaniu, że egzekwowana przez prawo separacja dwóch ras nadaje rasie kolorowych piętno niższości. Jeśli tak jest, nie wynika to z samego procesu, ale ze sposobu, w jaki rasa ta go interpretuje."

^{3}

Wyrok w sprawie Plessy'ego uczynił segregację legalną w Stanach Zjednoczonych. Mimo że segregacja określana przez prawa Jima Crowa była najbardziej bezwzględna na Południu, dyskryminacja, szczególnie podczas starań o mieszkanie i pracę, była obecna również w innych stanach.

Kres praw Jima Crowa

Segregacja określona przez prawa Jima Crowa była poddawana coraz mocniejszej krytyce po II Wojnie Światowej. W roku 1947 Jackie Robinson pokonał ograniczenia powodowane uprzedzeniami rasowymi dołączając do zespołu Brooklyn Dodgers. W roku 1948 prezydent Truman wydał rozporządzenie nakazujące oficjalną desegregację sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych.

Jednak decyzja w sprawie Plessy'ego została unieważniona dopiero w roku 1945, w sprawie Brown przeciw Komisji Edukacji miasta Topeka. Sąd Najwyższy orzekł wtedy, że podział w budynkach, udogodnieniach i usługach, wymuszony przez segregację, jest "w swej istocie nierównoprawny". W latach 60. XX wieku, dzięki ruchowi praw obywatelskich, prawa Jima Crowa, zostały, jedno po drugim, zniesione. Poprzez ustawodawstwo, segregacja miejsc i udogodnień publicznych, zakaz udziału w wyborach, zawierania małżeństw przez osoby różnych ras i dyskryminacja mieszkaniowa stały się nielegalne.

^{4}

Jak uważasz?

Czy możesz zdefiniować segregację określoną przez prawa Jima Crowa i podać jej jeden przykład?

Zgodnie z Deklaracją Niepodległości "wszyscy ludzie zostali stworzeni równymi". Jak zatem biali Południowcy mogli uzasadnić wdrożenie praw Jima Crowa?

Jak myślisz, jak segregacja określona przez prawa Jima Crowa wpływała na życie Afroamerykanów? Jakie uczucia wzbudziłyby w tobie ekonomiczne, społeczne, osobiste i kulturowe ograniczenia, będące skutkiem praw Jima Crowa, gdyby dotknęły bezpośrednio ciebie?

Autorem artykułu jest John Louis Recchiuti. Licencja CC-BY-NC-SA 4.0.

Przypisy

By dowiedzieć się więcej na temat Jima Crowa, zobacz C. Vann Woodward, The Strange Career of Jim Crow (New York: Oxford University Press, 1955).
By dowiedzieć się więcej o występach aktorów karykaturujących Afroamerykanów, zobacz Eric Lott, Love and Theft: Blackface Minstrelsy and the American Working Class (New York: Oxford University Press, 1993).
By poczytać o decyzji Henry'ego Browna, zobacz Justia, Plessy v. Ferguson. By dowiedzieć się więcej o sprawie, zobacz Brook Thomas, Plessy v. Ferguson: A Brief History with Documents (New York: Bedford/St. Martin's, 1997).
By dowiedzieć się więcej o zakończeniu okresu praw Jim Crowa, zobacz Richard Wormser, The Rise and Fall of Jim Crow (New York: St. Martin's, 2003).

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Zaloguj się

Sortuj według

Na razie brak głosów w dyskusji

Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.