If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Prawo Jima Crowa - XIV i XV poprawka do Konstytucji. Film z polskimi napisami

Kim omawia trudny czas rekonstrukcji, kiedy to wojska federalne zostały użyte do zobligowania Południa do wprowadzenia XIV i XV poprawki do Konstytucji.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Poprzednio mówiliśmy o okresie rekonstrukcji i o tym jak po wojnie secesyjnej, po tym, jak XIII poprawka do Konstytucji zdelegalizowała niewolnictwo, wiele południowych stanów wprowadziło prawa zwane jako czarne kodeksy. W wielu przypadkach pod tą nazwą kryło się po prostu niewolnictwo. Kodeksy nie pozwalały Afroamerykanom głosować, posiadać broń, nie posiadać kontraktu na pracę. Nieposiadanie go skutkowało zniewoleniem lub więzieniem za włóczęgostwo. Północ, której przewodził kontrolowany przez republikanów Kongres, była zbulwersowana istnieniem kodeksów. Niedawno przecież zakończyła niesamowicie wyniszczającą wojnę by znieść niewolnictwo. Jako odpowiedź na czarne kodeksy Kongres uchwalił XIV poprawkę do Konstytucji A XIV poprawka... gwarantowała każdemu, kto urodził się w Stanach Zjednoczonych, niezależnie od tego, czy wcześniej był niewolnikiem, czy nie, pełne obywatelstwo. Oznaczało to, że wszyscy mieli równe prawa i przywileje obywatelskie oraz pełną ochronę prawną. Dzięki temu nie można było ustanowić prawa, które godziłoby w kogoś ze względu na rasę. By XIV poprawka została wdrożona, Kongres wysłał wojska federalne do południowych stanów. Południe zostało podzielone na strefy militarne. Kongres ogłosił, że Południe będzie okupowane przez wojska federalne dopóki jego stany nie zmienią swoich konstytucji, tak by były zgodne z XIV poprawką, by Afroamerykanie stali się równymi wobec prawa obywatelami. Dodatkowo, Kongres wprowadził też XV poprawkę dwa lata później, w roku 1870. Mówiła ona, że prawo do głosowania należy do praw obywatelskich gwarantowanych przez XIV poprawkę. Powinnam tu dodać, że prawo do głosowania nadano tylko Afroamerykanom płci męskiej. Kobiety nie miały prawa do głosowania do roku 1920. A zatem, od uchwalenia XIV poprawki do roku 1877 Południe było okupowane przez wojsko. Wojska miały zostać wycofane dopiero gdy południowe stany zmieniły swoje konstytucje by nadać Afroamerykanom równe prawa obywatelskie. Możecie teraz sobie wyobrazić, że na Południu, gdzie od XVII wieku panowała supremacja białych, nie było łatwo skłonić ich do uznania rasowej równości Afroamerykanów. Była ta batalia, którą republikanie w Kongresie i wojska federalne tak naprawdę przegrały. Był to czas Ku Klux Klanu, który nocami dokonywał aktów terroru, by powstrzymać Afroamerykanów przed głosowaniem, a ich sprzymierzeńców przed pomaganiem im w tym. Czas rekonstrukcji był tak naprawdę kontynuacją wojny secesyjnej, podczas której wojska z Północy starały się egzekwować wdrażanie XIV poprawki, znoszenie niewolnictwa i przyznanie obywatelstwa Afroamerykanom. Spotykało się to z zaciekłym oporem białych Południowców. W 1877 tylko w dwóch stanach pozostawały jeszcze wojska, bo w pozostałych konstytucje zostały zmienione, by były w zgodzie z XIV poprawką. Nie oznaczało to jednak, że równość rasowa została na Południu uzyskana. Co zatem wydarzyło się w roku 1877? Nastąpił koniec okresu znanego powszechnie jako rekonstrukcja, a rozpoczął się okres praw Jima Crowa. Pomówimy o tym w następnym nagraniu.