If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Guptowie - film z polskimi napisami

Indie osiągają złoty wiek za panowania władców z dynastii Guptów; sprawdź jak i dlaczego!

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

W poprzednich filmach mówiliśmy o powstaniu dynastii Maurjów, w okolicach 322 r p.n.e, krótko po inwazji Aleksandra Wielkiego, pierwszego naprawdę wielkiego imperium indyjskiego które zjednoczyło większość subkontynentu indyjskiego. To imperium ostatecznie upada, a następnym ważnym imperium, zwłaszcza jeśli mówimy o wpływie na Indie i świat, jest dynastia Guptów, które powstaje ponad 500 lat później. Przyjrzyjmy się bliżej naszej osi czasu aby zyskać głębsze uznanie dla dynastii Guptów. Uważa się, że jego początki były związane z Guptą, który założył dynastię Guptów około 240, i dyskutuje się o tym, gdzie się pojawili, to mogło być w tym lub w tym regionie. Istnieje wiele różnych relacji o tym, gdzie początkowo pojawiła się dynastia Guptów, ale nawet we wczesnych latach 300-tych mieli rzeczywistą kontrolę nad kilkoma małymi królestwami. Dopiero za panowania Ćandragupty I staje się znaczącą dynastią. Tu trzeba być ostrożnym. Nie należy mylić Ćandragupty I z Ćandraguptą Maurja, który założył dynastię Maurjów ponad 600 lat przed czasem, o którym mówimy. Co ciekawe, Ćandragupta I był w stanie zdobyć władzę początkowo nie przez podbój, ale przez małżeństwo. Ożenił się z księżniczką Kumaradewi, i jako posag otrzymał kontrolę nad dużą częścią tego regionu północno-wschodnich Indii. To region Maga-, Magadha, zawsze mam problem z wymówieniem tego, więc przepraszam za to, w tym słynne miasto Pataliputra, które nawet w czasach dynastii Maurjów i przed dynastją Maurjów, było słynną siedzibą władzy. Ale kiedy już przejął kontrolę nad tym regionem, wtedy on i jego następcy byli w stanie nasilić podboje Indii. Jasnoniebieski kolor pokazuje, czego dokonał jego syn Samudragupta, a potem jeden z synów Samudragupty, Ćandragupta II, był w stanie podbić nawet więcej. Ale to, co czyni dynastię Guptów charakterystycznym to nie tylko to, że udało im się zjednoczyć, lub podbić, dużą część Indii. Co naprawdę ją wyróżnia, to fakt, że z powodu tego zjednoczenia, a zwłaszcza bogactw, które zaczęły napływać do stolicy, mogli finansować kulturę, naukę i sztukę. Dlatego historycy uważają dynastię Guptów za Złoty Wiek Indii. Żeby jeszcze bardziej to docenić, to dynastia Guptów trwała w czasach Kalidasy, który jest uważany za największego pisarza w historii w języku sanskryckim. To William Shakespeare Sanskrytu. Poza literaturą i piśmiennictwem, wniosła znaczący wkład w naukę, przede wszystkim dzięki Arjabhatcie. Jest on znany z bardzo dokładnego zaokrąglenia pi, ale co ważniejsze, z rozpoznania, że to było zaokrąglenie, i z tego, że potencjalnie dostrzegł irracjonalność pi, jako jeden z pierwszych. Słowo sinus, funkcja trygonometryczna, pochodzi od tego, jak Arjabhata nazywał tę funkcję, więc stworzył on niektóre z pierwszych idei trygonometrii. Pracował nad sumowaniem, napisał ważną pracę astronomiczną, rozpoznającą ruch obrotowy Ziemi przeciwny do ruchu obrotowego niebios. Miał wczesne wyobrażenie grawitacji. Nawet niektóre z pojęć notacji pozycyjnej, zero, i zapis dziesiętny, wiele z obecnych pojęć tych tematów pochodzi od Arjabhaty. W innych filmach o islamskim Złotym Wieku mówiliśmy min. o al-Chuwarizmim, którego wiele prac opierało się na tym, czego nauczył się od Arjabhaty. Poza nauką, i powtórzę, to tylko fragment wszystkiego, co się wydarzyło w tym okresie, ważne hinduskie eposy - "Mahabharata", "Ramajana", "Perijas", zostały wtedy spisane i sformalizowane. Można powiedzieć, że je skanonizowano. Gra w szachy, albo ich wczesna odmiana, została wtedy wynaleziona, jest znana jako czaturanga, i byli tam jeźdźcy, którzy byli skoczkami, piechota, która była pionkami, słonie, które ostatecznie zmieniły się w gońców, ale w miarę jak wyemigrowała do Persji, do muzułmańskiego świata, a potem do Europy, stała się naszą współczesną grą w szachy. tutaj mamy tą słynną żelazną kolumnę, która znajduje się teraz w Nowym Delhi, która pochodzi z czasów dynastii Guptów, i panowania Ćandragupty II, jak się uważa. Niesamowite jest to, że ta kolumna ma ponad 7 metrów wysokości, jest wykonana z kutego żelaza, liczy sobie ponad 1500, 1600 lat, i nie uległa korozji. Pokryta jest inskrypcjami, które pomogły historykom wskazać na dynastię Guptów. To niektóre z monet dynastii Guptów. Tak więc, to był indyjski Złoty Wiek, okres klasycyzmu w Indiach. Dużo z dzisiejszego hinduizmu i kultury indyjskiej pochodzi z tego okresu czasu. Ale ten wpływ nie dotyczy tylko Indii. W innych filmach mówiliśmy o islamskim Złotym Wieku, i wiele z tego Złotego Wieku, który wyłania się 200, 300, 400 lat po tym czasie, po upadku dynastii Guptów, duża część z tamtych prac opiera się na odkryciach i pracach zgromadzonych za czasów Guptów, a potem, ostatecznie, stało się to mostem, do europejskiego renesansu. Jak wszystkie imperia, dynastia Guptów ostatecznie upadła, w połowie VI wieku, uważa się, że około 540, 550 roku, i jedną z głównych przyczyn były inwazje od ludzi zwanych Białymi Hunami, którzy według historyków byli albo Hunami, albo grupą spokrewnioną z Hunami. Uważa się, że była to jedna z przyczyn ostatecznego upadku dynastii Guptów.