Główna zawartość
Kurs: Historia świata > Rozdział 1
Lekcja 1: Pochodzenie człowieka i pierwsze ludzkie społeczności- Historia i prehistoria
- Prehistoria przed pisemnymi zapisami
- Znając prehistorię
- Homo sapiens i wczesna migracja ludzi
- Zaludnianie Ziemi
- Skąd wzięli się ludzie?
- Społeczeństwa paleolityczne
- Technologia, kultura i sztuka w paleolicie
- Organizowanie społeczeństw paleolitycznych
- Paleolityczne życie
- Pochodzenie ludzi i wczesnych społeczeństw
© 2024 Khan AcademyWarunki użytkowaniapolitykę prywatnościInformacja o plikach cookie
Prehistoria przed pisemnymi zapisami
Skąd możemy wiedzieć o historii wydarzeń, które miały miejsce przed wynalezieniem pisma?
Streszczenie
- Prehistorią uczeni nazywają wydarzenia, które miały miejsce przed pojawieniem się w danej kulturze lub społeczeństwie źródeł pisanych.
- Historią nazywamy okres od pojawienia się w danej kulturze lub społeczeństwie źródeł pisanych.
- Na przykład w Egipcie Archeologowie znaleźli źródła pisane pochodzące z ok 3200 r. p.n.e., jest to więc umowna data, kiedy „zaczyna się” historia Egiptu.
- Źródła pisane dają historykom więcej informacji niż inne źródła, np. archeologiczne czy biologiczne.
Zakres Historii
Historycy uważają obecnie, że ludzie o obecnej budowie anatomicznej żyją ziemi już między 200 a 300 tysięcy lat i chociaż to zaledwie jedna dwudziestotysięczna czteroipółmilionowej historii planety, 200 tysięcy lat to i tak bardzo dużo!
Dla porównania: 200 000 lat to około 6 000 generacji ( Twoi dziadkowie są oddaleni od ciebie o zaledwie dwie generacje). 200 000 lat to prawie tysiąc razy tyle, ile istnieje USA, to czas sto razy bardziej odległy niż czasy Jezusa i Imperium Rzymskiego i 40 razy bardziej odległy niż czas pochodzenia najstarszych nam znanych źródeł pisanych.
Pomyśl tylko, jak wiele musiało się w tym czasie wydarzyć: przygody, tragedie, zmiany klimatyczne, powstanie i upadek różnych cywilizacji. Historycy mają przywilej badania tego wielkiego zakresu ludzkich doświadczeń.
Źródła Pisane
Naszym głównym narzędziem jest to , co zostało napisane przez tych którzy żyli przed nami, to jest to, co formalnie definiuje historię. Na przykład, najstarsze zapisy jakie archeolodzy odkryli w Egipcie są sprzed ponad 5000 lat p.n.e.; data ich stworzenia jest datą, w której formalnie rozpoczyna się historia w tej części świata. Ale kto wie, czy kiedyś nie znajdziemy jeszcze starszych zapisów!
Nawet jeśli mamy źródła pisane powinniśmy być ostrożni. Zapiski mogą być w wymarłym języku o którym niewiele wiemy. Jeśli jedno plemię podbije drugie możemy otrzymać stronniczą wersję historii napisaną przez zwycięzców.
Wielokrotnie historie są zapisywane po kilku pokoleniach przekazywania ich ustnie, z każdym przekazującym zmieniającym, świadomie lub nie, jakiejś szczegóły. Nawet jeśli coś zdarzyło się wczoraj dwóch obserwatorów może mieć dwie kompletnie różne opinie co, jak i dlaczego się zdarzyło.
Możesz więc sobie zatem wyobrazić, że analiza zdarzeń jest jeszcze trudniejsza dla prehistorii, zanim pojawiły się źródła pisane. Mamy jednak swoje metody. Archeologowie odkopują konstrukcje oraz miejsca pochówku i wnioskują o tym, jak ludzie żyli ze skamielin (takich jak szczątki ludzkie) i artefaktów (przedmiotów stworzonych przez człowieka). Istnieje kilka metod szacowania wieku skamielin i artefaktów.
Datowanie Węglowe oblicza ilość radioaktywnego węgla w skamielinach, by określić ich wiek. Wiek może być też określony przez zidentyfikowanie wieku warstwy skał, w której artefakt był zakopany. Nazywamy to Datowaniem Stratygraficznym od Łacińskiego słowa stratum, oznaczającego "warstwę".
Lingwiści mogą często odtworzyć migracje ludów i powiązania miedzy nimi analizując podobieństwa w żywych nowożytnych językach.
W podobny sposób genetycy są w stanie odtworzyć, jak ludzkość rozprzestrzeniała się i mieszała, na podstawie podobieństw i różnic genetycznych w dzisiejszych populacjach.
Niepewność pozostaje
Dopasowując do siebie fragmenty informacji, możemy otrzymać zaskakująco bogaty obraz odległej przeszłości. Nie możemy jednak pozwolić sobie na bezgraniczne ufanie naszym źródłom. Każdy materiał historyczny musi być dokładnie przeanalizowany, zinterpretowany umieszczony w odpowiednim kontekście i porównany z innymi dostępnymi źródłami. Na tym właśnie polega praca historyków.
Nawet z dzisiejszymi metodami, jesteśmy w stanie odtworzyć zaledwie niewielki fragment tego co się wydarzyło. Nasze rozumienie przeszłości może równie dobrze być błędne, ponieważ przez specyfikę naszych źródeł jest ono stronnicze i niekompletne. Wiele rzeczy bezspornie dzisiaj akceptowanych zostanie poddane w wątpliwość przez przyszłe pokolenia historyków dysponujące nowymi materiałami i nowymi metodami.
Jak uważasz?
- Czy słusznym jest twoim zdaniem rozdzielanie prehistorii i historii (prehistoria – przed źródłami pisanymi, historia – od pojawienia się źródeł pisanych)?
- W jaki inny sposób historycy mogą dzielić naukę o przeszłości?
- Jak wiele informacji ( artefaktów, skamielin i innych materiałów) musimy mieć na dany temat, żeby móc uznać, że „coś wiemy”?
Chcesz dołączyć do dyskusji?
Szkoda, że nie ma jakichś kosmitów, którzy nagrywaliby i opisywali bezstronnie całą historię Ziemi. Ale z drugiej strony, komu chciałoby się to robić? Miejmy chociaż nadzieję, że my zostawimy przyszłym pokoleniom lepiej uporządkowaną i opisaną historię, niż nasi praprzodkowie...(4 głosy)