Homo sapiens i wczesna migracja ludzi

Zanim zaczniemy opowiadać o losach ludzkości, warto zadać sobie pytania: skąd właściwie wzięli się ludzi? Kiedy zaczęły się te losy?

Homo sapiens należy grupy do człowiekowatych, do której należą również najstarsze zwierzęta podobne człowiekowi. Bazując na dowodach archeologicznych oraz antropologicznych, uważa się, że człowiekowate oddzieliły się od innych naczelnych gdzieś miedzy 2,5 a 4 milionami lat temu w Afryce wschodniej i południowej. Chociaż poszczególni członkowie rodziny człowiekowatych różnili się od siebie, ich cechą wspólną była dwunożność, czyli zdolność poruszania się na dwóch nogach przy wyprostowanej postawie.${}^1$‍

Naukowcy maja kilka teorii na temat ewolucji wczesnych człowiekowatych. Jedna z nich - hipoteza suchego klimatu - zakłada, że wczesne człowiekowate były dobrze dostosowane do suchych klimatów i ewoluowały na skutek powiększenia się suchych regionów Afryki.

Inna teoria - hipoteza sawanny - mówi, że wczesne człowiekowate żyjące na drzewach zostały wypędzone ze swych rodzimych rejonów ze względu na zmniejszający się obszar leśny i rozrastająca się sawannę. Zmiany te, zgodnie z hipotezą sawanny, zmusiły człowiekowate do dostosowania się do naziemnego trybu życia i chodzenia na dwóch nogach zamiast wspinania się po drzewach.${}^2$‍

Człowiekowate ewoluowały i rozwijały właściwe tylko im cechy. Potencjał mózgu wzrastał i około 2,3 miliona lat temu człowiekowaty o nazwie Homo habilis- zaczął używać prostych narzędzi. Ponad milion lat temu niektóre gatunki człowiekowatych, zwłaszcza Homo erectus, zaczęły migrować z Afryki do Eurazji, gdzie dokonał kolejnych postępów takich jak ujarzmienie ognia.${}^3$‍

Chociaż kiedyś istniało wiele gatunków człowiekowatych, pozostał tylko jeden: Homo sapiens. Wymieranie jest normalną częścią ewolucji. Naukowcy pracują nad teoriami uzasadniającymi dlaczego inne gatunki człowiekowatych nie przetrwały. Dysponujemy pewnymi wskazówkami, dotyczącymi tego dlaczego niektóre gatunki miały więcej szczęścia niż inne - niektóre gatunki mogły nie radzić sobie z rywalizacją o pożywienie, zmianami klimatu i erupcjami wulkanów.${}^4$‍

Miedzy 70 a 100 tysięcy lat temu, Homo Sapiens zaczął emigrować z Afryki i zaludniać części Europy i Azji. Między 65 a 35 tysięcy lat temu dotarł kajakami do Australii.

Naukowcy zajmujący się kontynentami i klimatem wiedzą, że podczas epoki lodowcowej w plejstocenie, około 13 tysięcy lat temu, między Azja a Alaską w Ameryce Północnej utworzył się lodowy pomostlądowy. Według szeroko uznawanej teorii właśnie tym pomostem ludzie dotarli do Ameryki Północnej i Południowej. ${}^6$‍

Jak im się to udało i dlaczego nasi przodkowie postanowili opuścić swoje poprzednie siedziby? Rozwój języka, który nastąpił około 50 tysięcy lat temu, pozwolił ludziom na robienie planów, rozwiązywanie problemów oraz organizację. Nie wiemy dokładnie, dlaczego ludzie postanowili wyemigrować z Afryki ale miało to najprawdopodobniej związek z wyczerpaniem się zasobów (np. jedzenia) na terenach przez nich zamieszkiwanych oraz z rywalizacja o to co zostało. Kiedy ludzie rozwinęli zdolność komunikowania się i robienia planów, mogli wspólnie ocenić, czy bardziej opłaca się im się pozostać i żyć w coraz trudniejszych warunkach czy podjąć ryzyko związane z poszukiwaniem nowego domu. ${}^5$‍

Kiedy ludzie przenieśli się z Afryki w chłodniejsze klimaty, zaczęli wytwarzać ubrania ze skór zwierzęcych i robić ogniska, żeby było im ciepło. Często utrzymywali ogień bez przerwy przez całą zimę. Rozwój skomplikowanej broni takiej jak łuki, strzały i dzidy, pozwoliły im na zabijanie dużej zwierzyny. Obok zmieniającego się klimatu, te polowania doprowadziły do wyginięcia dużych ssaków, takich jak mamuty, kangury olbrzymie czy mastodonty. Im istniało mniej dużych ssaków, tym łowcy mieli mniej potencjalnej zwierzyny do upolowania.

Poza polowaniem na zwierzęta i zabijaniem ich w samoobronie, kiedy ludzie zaczęli tworzyć półtrwałe osady, zaczęli również wykorzystywać w nowy sposób zasoby naturalne. Porzucono koczowniczy tryb życia na rzecz stałych domów, używając surowców, które znajdowały się w pobliżu. Te półtrwałe osady przyczyniły się później do powstania społeczeństw i rozwoju rolnictwa. ${}^8$‍

Jak sadzisz, dlaczego Homo sapiens jest jedynym gatunkiem człowiekowatych który przetrwał?

Jaki wpływ miało twoim zdaniem środowisko na ewolucje człowieka? Jaki wpływ miała ewolucja człowieka na środowisko?

Jakich umiejętności potrzebował człowiek, żeby zaludnić Ziemię?