Budda Śakjamuni

Jak rozpoznamy tę figurę jako Buddę Śakjamuni?

Jest to tradycyjne przedstawienie Buddy Siakjamuniego czyli Buddy historycznego. Statua pokazuje moment jego oświecenia w miejscu zwanym Bodh Gaya w Indiach, które stało się najświętszym miejscem odwiedzanym przez buddyjskich pielgrzymów z całego świata. Przedstawienia Buddy mają kilka cech fizycznych, które pomagają nam go zidentyfikować. Siedzi w medytacyjnej pozycji lotosu - nogi skrzyżowane przy kostkach, z podeszwami skierowanymi do góry - jego plecy są całkowicie proste, nosi skromną, cienką szatę mnicha, która zakrywa lewe ramię i odsłania prawe. Na czubku jego głowy znajduje się wypukłość powiązana z jego transcendentną mądrością. Jego włosy są masą zwartych loków a płatki uszu są wydłużone.

Budda Siakjamuni jest założycielem religii buddyjskiej. Mieszkał i nauczał w Indiach w szóstym wieku p.n.e., okresie rozkwitu myśli religijnej i filozoficznej od Grecji po Chiny. Urodzony jako książę wielkiego Królestwa Shakya, młody Siddhartha Gautama był wychowywany na króla zgodnie z życzeniem swojego królewskiego ojca. Jednak gdy miał około 29 lat, dowiedział się o głębokim cierpieniu, jakiego doświadczają ludzie. Porzucił życie w pałacu, porzucił swe piękne szaty i biżuterię, aby znaleźć przyczyny tego cierpienia i sposoby jego przezwyciężenia. Po około sześciu latach studiów, samodeprywacji i głębokiej medytacji w końcu zrealizował swój cel. Stał się oświeconym (Buddą). Legenda głosi, że następnie poszedł do Parku Jeleni w Sarnath (Benares) na obrzeżach Waranasi w Indiach. Tutaj wygłosił swoje pierwsze kazanie. Wydarzenie to nazywa się wprawieniem w ruch koła prawa buddyjskiego (Koła Dharmy). Koło jako metafora nauczania Buddy stało się powszechnym symbolem w sztuce buddyjskiej.

Buddyjskie postacie komunikują się za pomocą gestów dłoni i ciała. Prawa ręka Siakjamuniego sięga, by dotknąć ziemi. Ten gest reprezentuje moment, w którym wezwał ziemię, aby była świadkiem pokonania podszeptów Mary, najwyższego demona powiązanego ze śmiercią, odrodzeniem i pożądaniem, pana samsary, który próbował odciągnąć go od medytacji. W odpowiedzi ziemia zadrżała, aby uznać osiągnięcie stanu Buddy przez Siakjamuniego. Jego lewa ręka spoczywa na kolanach w geście medytacji i trzyma miskę na jałmużnę.

Ten styl jest bardzo podobny do tego, który można znaleźć w Tybecie, ponieważ mongolscy artyści uczyli się go od artystów tybetańskich. Jest zgodny z surowymi i szczegółowymi standardami tradycyjnej tybetańskiej ikonografii buddyjskiej, która zawsze pełni funkcję religijną. Ta rzeźba może być używana w medytacji jako pomoc w wizualizacji własnego oświecenia, a także oświecenia wszystkich innych istot. Po rytualnym uznaniu jej za ucieleśnienie Buddy, statua daje praktykującemu bezpośredni dostęp do Siakjamuniego. Następnie praktykujący może sie przed nią pokłonić, złożyć ofiary, wyspowiadać się i odmawiać modlitwy wszelkiego rodzaju. Te święte wizerunki są umieszczane na honorowym miejscu na ołtarzu buddyjskim, czy to w domu, czy w klasztorze. To wokół nich się medytuje i odprawia rytuały.

Zanabazar (1635 – 1723 r.) był ważnym przywódcą religijnym i znanym artystą z Mongolii, potomkiem Czyngis-chana, wielkiego zdobywcy mongolskiego. Uważano go za „człowieka renesansu” w Azji Środkowej, gdyż był jednocześnie lingwistą (wynalazł nowe pismo mongolskie), politykiem, teologiem, architektem, rzeźbiarzem i malarzem. Opowieści o nim obfitują w opisy jego niezwykłych osiagnięć, ale rzadko wspomina się o jego kunszcie artystycznym, który docenili Mongołowie, Tybetańczycy i mandżurski dwór w Chinach. Chociaż trudno jest stwierdzić, które dzieła stworzył, ta statua jest podobna do innych znanych dzieł Zanabazara. Jego uczniowie i ich potomkowie poszli za jego przykładem modelowania i tworzenia sztuki sakralnej w tym stylu, który stał się znany jako Szkoła Zanabazara.

Stalowa płytka umieszczona pośrodku wzoru z podwójną wadźrą pod podstawą jest opatrzona następującym napisem: „J. Johnson, Quarter Master, 99th Regiment, China Campaign, 1860.”, co oznacza "J. Johnson, Kwatermistrz, 99 pułk, Kampania Chińska, 1860". Kwatermistrz Johnson należał do wojsk alianckich, które zajęły Pekin i zniszczyły letni pałac (Yuanming Yuan). Nie ma wątpliwości, że to dzieło zostalo wtedy zabrane.