If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Udomowienie i dobór hodowlany — film z polskimi napisami

Jak ludzie kształtują rośliny i zwierzęta poprzez dobór hodowlany i udomowienie.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

[Lektor] Większość z nas zna psy często nazywane najlepszymi przyjaciółmi cżłowieka. Fascynujące w nich jest to, że stanowią jeden gatunek mimo, że typy i rasy psów znacząco się od siebie różnią. A to, że są jednym gatunkiem oznacza że mając dowolnego samca i samicę to w teorii mogą się rozmnażać i dadzą żywotne potomstwo. Choć w przypadku na przykłąd tego osobnika i tego, sposób może się skomplikować. Interesujące za to jest skąd się wzięły psy i dlaczego mamy pozornie wyspecjalizowane rasy psów Istnieje Rottweiller, który sprawdza się w obronie są terriery, polujące na gryzonie Są też border collie, dobre w zaganianiu innych zwierząt. Te zwierzęta powstały w wyniku udomowienia i doboru sztucznego. Pamiętaj, ze w każdej populacji gatunku istnieje wariacja. W przypadku selekcji naturalnej, to środowisko mogłoby wybrać konkretne warianty. Inne warianty mogłyby nieco ułatwić przeżycie czy rozmnażanie, i one by przetrwały. W taki sposób działa ewolucja. Udomowienie i dobór sztuczny to sytuacja kiedy ludzie biorą sprawy w swoje ręce. I zamiast czekać aż natura zrobi swoje, ludzie stanowią czynnik wyboru. Wybierają który z gatunków rozmnażać, a którego nie, Kiedy mamy ten rodzaj sztucznego doboru, zmiana następuje znacznie szybciej. Hodowla to zasadniczo sztuczny dobór. Zatem psy takie jak ten, a także wszystkie o których wiemy, miały przodka, który wyglądał jak ten, wyglądał jak wilk, który był wilkiem. Nasza teoria polega na tym, że we wczesnych stadiach wilka ewoluującego w psa mogło być więcej selekcji naturalnej gdzie dziesiątki tysięcy lat temu nasi przdkowie łowców-zbieraczy mogli zostawiać jedzenie podczas polowań i zbiorów a niektóre z wilków, nieco odważniejszych by podejść do ludzi mogło skorzystać na tym by zdobyć resztki jedzenia móc zdobyć pozostałości które zostawili ludzie. Ale z czasem ludzie najpewniej zdali sobie sprawę że, halo, wilki są całkiem pożyteczne. Może nawet zapewniają jakąś formę ochrony, może z czasem zaczęli je hodować zatem wilki szczególnie przyjazne te dobre w konkretnych zadaniach takich jak ochrona czy podążanie za zwierzyną czy aportowanie, zostały dopuszczone do reprodukcji a z czasem, przez dziesiątki tysięcy lat od wilków przeszliśmy do psów A nawet kiedy już mieliśmy psy, hodowla bardziej się wyspecjalizowała. Psy takie jak border collie powstały w syniku wielu pokoleń hodowli gdzie pasterze owiec selekcjonowali psy dobre w zaganianiu owiec. Terriery pochodzą od psów dobrych w tępieniu gryzoni A rottweilery od psów służących do ochrony czy obrony. Nie tylko psy są produktem udomowienia i sztucznego doboru. Właściwie każde zwierzę, jakie zobaczysz w gospodarstwie będzie produktem udomowienia i sztucznego doboru. Dzika świnia wygląda w ten sposób, a świnia w gospodarstwie tak. Dzięki sztucznemu doborowi wyselekcjonowano je na cechy takie jak uległość, więc są mniej agresywne i łatwiej się nimi opiekować. Udomowienie i sztuczny dobór nie dotyczy jedynie zwierząt. Właściwie wszystko co dotyczy produktów rolnych w markecie jest produktem udomowienia i sztucznego doboru. Istnieją dzikie odmiany tych warzyw czy owoców, ale podczas ponad 10 czy 15 tys lat rolnictwa, z każdego pokolenia plonów ludzie wyselekcjonowaliby te najzdrowsze, najsmaczniejsze, przystosowane do uprawy w różnym klimacie a pozwalając tym odmianom na rozmnażanie mamy finalnie zagospodarowane te uprawy które widzimy dziś.