If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Wprowadzenie do komórek eukariotycznych

Przegląd komórek eukariotycznych i jak różnią się one od komórek prokariotycznych (jądro komórkowe, organelle i liniowe chromosomy). Tłumaczenie na język polski zrealizowane przez Fundację Edukacja dla Przyszłości dzięki wsparciu Fundacji „HASCO-LEK".

Wprowadzenie

Zastanawiałeś się kiedyś jak by to było żyć w jednopokojowym domu? Cóż, życie byłoby zapewne bardzo proste. Jadłbyś, spał, pracował i relaksował się w jednym pokoju - nieco ciasnym, ale za to sprzątanie byłoby pestką!
Komórki prokariotyczne, proste komórki organizmów takich jak bakterie są czasami porównywane do jednopokojowych domów: nie mają błon wewnętrznych, więc są jak pojedynczy pokój bez ścian działowych1. Jeśli odniesiemy to porównanie do komórek eukariotycznych, bardziej złożonych, jak komórki tworzące rośliny, grzyby i zwierzęta, zauważymy, że stoją one dużo wyżej na rynku "nieruchomości".
Tak jak duży dom rodzinny podzielony jest na wiele pomieszczeń o różnym przeznaczeniu (sypialnie, łazienki, kuchnię, pokój dzienny, itp.), tak komórki eukariotyczne zawierają wiele różnych przedziałów subkomórkowych, tzw. "kompartmentów" o wyspecjalizowanych funkcjach, starannie oddzielonych od siebie błonami, Taka organizacja pozwala na utrzymywanie przez każdy kompartment swoistych warunków, takich, które są wymagane do realizacji określonych zadań.
Na przykład, kompartmenty o nazwie lizosomy, które działają jako centra recyklingu komórki, muszą utrzymywać kwaśne pH w celu unieszkodliwiania odpadów komórkowych. Podobnie struktury zwane peroksysomami przeprowadzają reakcje chemiczne zwane reakcjami utleniania i wytwarzają nadtlenek wodoru. Oba czynniki mogłyby zaszkodzić komórce, jeśli nie były one bezpiecznie przechowywane z dala w swoim "pokoju".
Zdolność do utrzymywania różnych środowisk wewnątrz pojedynczej komórki eukariotycznej pozwala na wykonywanie skomplikowanych reakcji metabolicznych, których prokariota (ze względu na swoją prostą budowę) wykonywać nie mogą. W rzeczywistości, to główna przyczyna tego, że komórki eukariotyczne mogą rosnąć, przez co często są wielokrotnie większe niż komórki prokariotyczne.

Komórki prokariotyczne vs. eukariotyczne

Jakie są najważniejsze cechy komórek eukariotycznych? W przeciwieństwie do komórek prokariotycznych komórki eukariotyczne posiadają:
  1. Otoczone błoną jądro komórkowe, centralne miejsce otoczone przez błonę, które mieści materiał genetyczny komórki.
  2. Szereg otoczonych błoną organelli, przedziałów o wyspecjalizowanych funkcjach, które unoszą się w cytozolu. (Organelle oznacza "małe organy" i ta nazwa odzwierciedla, że organelle tak jak narządy naszego ciała, mają specjalne funkcje jako części większego systemu).
  3. Wiele liniowych chromosomów, w przeciwieństwie do pojedynczego liniowego chromosomu prokariotów.
Komórki eukariotyczne są bardziej skomplikowane niż prokariotyczne. Są one wypełnione fascynującą macierzą subkomórkowych struktur, które odgrywają ważną rolę w bilansie energetycznym, metabolizmie i ekspresji genów.
W kolejnych artykułach i filmach, udamy się w podróż aby poznać unikalne struktury które zawierają komórki eukariotyczne roślinne oraz zwierzęce, oraz ich role w życiu tych komórek.
Czy już wiesz, którą część komórki chciałbyś odwiedzić? Użyj poniższej listy, aby przejść do obszaru zainteresowania:
Schemat typowej komórki zwierzęcej:
Schemat komórki zwierzęcej z podpisanymi elementami jej budowy.
Obraz zmodyfikowany z OpenStax Biology.
Schemat typowej komórki roślinnej:
Schemat komórki roślinnej z opisanymi elementami jej budowy.
Obraz zmodyfikowany z OpenStax Biology.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.