Datowanie węglem 14 (2) - film z polskimi napisami

W ostatnim wideo mówiliśmy o tym, że gdybym gdzieś wykopał kość i zmierzył ilość zawartego w niej izotopu węgla C14 i stwierdził, że zawiera połowę ilości węgla C14, jaką można znaleźć w żywym organizmie, wówczas powiedziałbym - hej, być może minął jeden okres połowicznego rozpadu węgla C14, a dla izotopu węgla C14 okres połowicznego rozpadu wynosi 5 730 lat. Tak więc, minęło 5 730 lat od chwili kiedy ta kość była częścią żyjącego organizmu, czyli ma ona właśnie tyle lat. Tym samym przyjąłbym dość istotne założenie - - i kilka osób wspomniało o tym w komentarzach do mojego ostatniego wideo na YouTube - - skąd to wiem, przecież moje wyliczenia są oparte na założeniu, że ilość węgla C14 w atmosferze jest stała i nie zmieniła się od czasu kiedy ta kość była częścią żywego organizmu tak więc pytanie brzmi - czy ilość węgla C14 w atmosferze i w wodzie, i w żywych organizmach jest stała, a jeśli nie jest stała to jak przeprowadzić kalibrację naszych pomiarów tak, aby wyliczyć jaka była ile mamy węgla C14 teraz względem tego, co zawierały rośliny i zwierzęta żyjące w tamtym czasie. Jak można dokonać takiej kalibracji, skoro okazuje się, że ilość węgla C14 nie jest idealnie stała. Są na to dwa sposoby i mam tutaj zdjęcia ilustrujące oba. Po pierwsze, można popatrzeć na słoje drzew. Powiedziano mi, że tym sposobem można się posłużyć do okresu około 10 tysięcy lat. Nie znam żadnych drzew, które mają aż tyle lat i nie sądzę, aby ktokolwiek znał tak stare drzewa, ale być może są pozostałości takich drzew i można obejrzeć ich słoje. Myślę, że większość z nas wie, że co roku drzewo rosnąc, tworzy kolejną warstwę kory. Tak więc można spojrzeć wstecz na taką warstwę, dostosować nasze wyliczenia do okresu połowicznego rozpadu węgla C14 i potem wyliczyć ile węgla C14 było wówczas w atmosferze i dzięki temu mamy pewien rodzaj zapisu stanu atmosfery przez ostatnie 10 tysięcy lat. Jeśli chcemy zagłębiać się jeszcze dalej w czasie można przyjrzeć się naciekom jaskiniowym. Po angielsku mają swoją fantazyjną nazwę - speleothems. Pewnie słyszeliście o stalagmitach, to są nacieki, które jakby wyrastają z dna jaskini, lub może słyszeliście o stalaktytach - to są te nacieki, które zwieszają się z góry w jaskini, ale głównym powodem dla którego są dla nas przydatne jest ich skład chemiczny - składają się z węglanu wapnia, tak więc zawierają węgiel i powoli poprzez dziesiątki tysięcy lat woda w jaskini odkłada ten węglan wapnia, który staje się swoistym zapisem procentowej zawartości węgla C14 w poszczególnych latach i można tą zawartość analizować w bardzo wąskich przedziałach czasu, nawet do 10 lat. Tak więc, to da nam bardzo dobre szacunkowe wyliczenia na przestrzeni dziesiątek tysięcy lat (aż do 50 tysięcy lat). Choć, tak naprawdę węgiel C14 nie przydaje się do wyliczeń dla okresów starszych niż 50 czy 60 tysięcy lat. Tak więc mamy bardzo, bardzo dobry zapis zawartości węgla C14 w atmosferze. Przy założeniu, że rozkłada się w równych ilościach w całej atmosferze, ale wszystkie dowody sugerują, że tak właśnie jest i że w całej atmosferze taka sama ilość węgla dostaje się do wody oraz do wszystkich żyjących roślin i zwierząt. Jest jeszcze jedna kwestia i trochę się jej przyjrzałem. Ponieważ zużywamy obecnie coraz więcej paliw kopalnych, zmieniamy przez to ilość lub proporcję węgla C14 w atmosferze o wiele szybciej niż w poprzednich okresach prehistorycznych. Więc, odpowiadając na to pytanie - w ciągu prawdopodobnie ostatnich 50 lat, od kiedy paliwa kopalne są powszechnie używane zaczęliśmy naprawdę zmieniać proporcję węgla C14 w stosunku do innych izotopów węgla. Tak czy inaczej, mam nadzieję, że odpowiedziałem na niektóre z Waszych pytań dotyczące założeń, przyjętych w moim wideo w zeszłym tygodniu i dotyczących stosunkowo stałej proporcji węgla C14. Są sposoby, aby przyjrzeć się konkretnym okresom czasu i wyliczyć względne ilości węgla C14. Tak więc możemy być pewni, że mamy dosyć dobry sposób szacowania ile lat mają żywe organizmy, zwłaszcza te których wiek nie przekracza 50 tysięcy lat.