Główna zawartość
Część 2: Gwiazdy, czarne dziury i galaktyki
O tym dziale
Nasz Wszechświat składa się z gwiazd. Zbadamy, w jaki sposób powstają i jak kończą swoje życie. Temat zawiera także dyskusję o czarnych dziurach i galaktykach.
Gwiazdy powstają, gdy materiał dryfujący w przestrzeni kosmicznej zagęszcza się dzięki grawitacji do momentu, w którym może zacząć się fuzja jądrowa. Zależnie od objętości i składu tego materiału, gwiazda może się potem rozwinąć w wiele różnych rzeczy - od supernowych, przez gwiazdy neutronowe do czarnych dziur.
Ten poradnik ilustruje życie gwiazd i sprawi, że docenisz ogrom niesamowitości naszej rzeczywistości.
Ucz się sam(a)!
Kwazary są najjaśniejszymi obiektami we Wszechświecie. Promieniowanie gamma z dostatecznie bliskiego kwazara mogłoby całkowicie zniszczyć życie na Ziemi i ,,wysterylizować'' Układ Słoneczny. Co wiemy o tych obiektach? Dlaczego żaden z nich nie znajduje się blisko nas (co jest w zasadzie optymistyczną wiadomością)? Czy kwazary mogą udzielić odpowiedzi na pytanie, jak wyglądała nasza Galaktyka ok. 1 mld lat temu?
Mówiliśmy dużo o odległościach do gwiazd, jednak w jaki sposób się je otrzymuje? Paralaksa gwiazd - metoda, która polega na obserwacji zmian pozycji na niebie gwiazdy obserwowanej z Ziemi z różnych miejsc na orbicie - jest najstarszą techniką pomiaru kosmicznych odległości
Działa ona doskonale dla pobliskich gwiazd (tj. takich, które znajdują się w naszej Galaktyce). Pomiary odległości do dalszych obiektów wymagają użycia gwiazd typu cefeid, o których opowiada inny wykład.
Metoda paralaksy może być stosowana do pobliskich gwiazd, ale co robić, gdy chcemy mierzyć dystans do odleglejszych obiektów? Opiszemy tu klasę obiektów, które nam w tym pomogą. Cefeidy to duże, jasne gwiazdy zmienne widoczne w innych galaktykach. Obserwacja jasności i znajomość, jak jasne są w istocie umożliwia pomiar odległości.