If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Nadciśnienie tętnicze pierwotne - film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Tanner Marshall.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Dobra. Najbardziej powszechny rodzaj nadciśnienia jest nazywany nadciśnieniem pierwotnym. Dotyczy ono około 90-95% wszystkich przypadków. Mamy również mniej powszechny rodzaj, odpowiadający za pozostałe przypadki, nazywamy go nadciśnieniem wtórnym. Opowiemy o nim więcej w kolejnym filmie. Ale teraz, skupmy się na nadciśnieniu pierwotnym. Czym ono jest? Nazywamy je nadciśnieniem pierwotny, wtedy gdy nie znamy jego przyczyny i rozwija się ono stopniowo przez długi okres. Brzmi to trochę dziwnie, że dla tak dużej ilości przypadków, nie wiemy dokładnie, co powoduje dużą objętość krwi lub wysoki opór w naczyniach krwionośnych, co prowadzi do wysokiego ciśnienia krwi. Jedna z rzeczy, która pomaga nam ocenić, czy pojawi się to schorzenie, są tak zwane czynniki ryzyka, które są stanami lub zwyczajami, które prowadzą bardziej prawdopodobnie do rozwinięcia pewnych chorób, jak nadciśnienie. Ponieważ nadciśnienie pierwotne rozwija się stopniowo z czasem, rosnący wiek, jest sam w sobie, rozważany, jako czynnik ryzyka. Wysokie ciśnienie krwi jest bardziej powszechne u mężczyzn powyżej 45 roku życia i u kobiet powyżej 65. Po drugie, bardziej namacalny czynnik ryzyka, który nie powinien być zaskakujący, to palenie lub nawet żucie tabaki. Nie tylko podnosi to natychmiastowo ciśnienie krwi, ale również substancje chemiczne w tabace mogą tak właściwie zniszczyć wyściółkę ścian tętnic czyli naszego układu krwionośnego, co zwiększa opór w naczyniach, a tym samym ciśnienie krwi. Oprócz tego, palacze bierni, również mogą mieć takie same efekty, skutkujące wysokim ciśnieniem krwi. Palenie nie jest dobre dla ciśnienia krwi, nie ma co do tego wątpliwości. Inny czynnik ryzyka, z tej samej grupy, to spożywanie zbyt dużej ilości alkoholu. Picie więcej niż trzech drinków podczas jednego wieczoru, podobnie, jak palenie, może prowadzić do chwilowego wzrostu ciśnienia krwi. A powtarzające się nadużywanie alkoholu niszczy serce, prowadząc do mniej wydajnego pompowania krwi. A jeśli to pompowanie nie jest efektywne, Twój organizm będzie próbował zwiększyć ciśnienie w naczyniach krwionośnych, aby to zrekompensować. Dlatego, picie alkoholu powinno być ograniczane, co oznacza nie więcej niż dwa drinki na dzień dla mężczyzn poniżej 65 roku życia oraz nie więcej niż jeden drink na dzień u mężczyzn powyżej 65 roku życia i u kobiet w każdym wieku. Ale pamiętaj, że alkohol zawiera kalorie, które mogą przyczynić się do wzrostu masy, co prowadzi nas do kolejnego czynnika ryzyka, jakim jest otyłość. Im więcej ważysz, tym więcej krew musi dostarczać tlen i substancje odżywcze Twojemu ciału. Jak pamiętasz, tłoczenie większej ilości krwi do naczynia, wtedy dochodzi do zwiększenia przepływu, co natomiast prowadzi do zwiększonego nacisku na ścianki tętnic, a tym samym ciśnienia krwi. Kolejny czynnik, który jest powiązany z otyłością, a nawet się do niej przyczynia to brak aktywności fizycznej. Aktywność fizyczna pomaga trenować Twoje serce, aby było bardziej wydajne i silniejsze. Bez tego, Twoje ciało będzie próbowało zrekompensować słabe serce i krążenie, osłabione na przykład spożywanym alkoholem, poprzez zwiększenie ciśnienia w naczyniach krwionośnych. Inny czynnik ryzyka to zła dieta, szczególnie taka bogata w duże ilości sodu, czy soli, ponieważ, jak wiemy płyn podąża za solą, prawda? Więc, im więcej soli w Twoim organizmie, tym więcej będzie on zatrzymywał płynów, co prowadzi do zwiększonego ciśnienia krwi. Większość czynników ryzyka, o których wspomniałem do tej pory, są całkiem kontrolowane, co nie? Jeden, który również przyczynia się do nadciśnienia i nie mamy możliwość go kontrolować, jest genetyka. Tak, jak włosy, czy kolor oczu jest dziedziczony, tak samo może być z nadciśnieniem. Jeśli Twoja mama lub tata mają nadciśnienie, Ty lub Twoje rodzeństwo również mają wysokie ryzyko wystąpienia tego schorzenia. Oznacza to, że tym bardziej ważne jest, aby kontrolować pozostałe czynniki ryzyka, prawda? Inny czynnik genetyczny, który może być trochę bardziej zaskakujący, jest taki, ze Afroamerykanie są bardziej wrażliwi na sól, co oznacza, że w ich organizmie zatrzymuje się więcej soli i wody, dlatego w ich przypadku, ważne jest kontrowanie czynników ryzyka, takich jak dieta i spożywanie soli. Wszystko to może prowadzić do nadciśnienia pierwotnego, bez zdefiniowanej przyczyny. Jeśli pojawi się taka, to mówimy o ciśnieniu wtórnym. Na przykład, jeśli ktoś ma chorobę nerek, która powoduje zatrzymanie większej ilości wody i podniesienie ciśnienia krwi, wtedy mówimy o nadciśnieniu wtórnym, ponieważ doskonale wiemy, co spowodowało ciśnienie krwi. Ale, jak mówiłem, porozmawiamy o tym w innym filmie. Teraz, omówmy szybko objawy nadciśnienia. Co jest najdziwniejsze, często, nie ma żadnych. Wielu pacjentów nie wie, że ma nadciśnienie. Jako, że nie mają tych objawów, choroba ta jest często nazywana "cichą chorobą", a czasami nawet "cichym zabójcom". Dlatego, kiedy idziesz na coroczne badanie lekarskie, pomiar ciśnienia krwi jest bardzo ważny i zawsze wykonywany. Jeśli Twoje ciśnienie krwi jest ekstremalnie wysokie w niektórych przypadkach, wtedy mogą pojawić się takie objawy, jak bóle głowy, zaburzone widzenie, zawroty głowy, czy dezorientacja.