Główna zawartość
Zdrowie i medycyna
Kurs: Zdrowie i medycyna > Rozdział 3
Lekcja 4: Nadciśnienie tętnicze- Co to jest nadciśnienie?
- Co to jest nadciśnienie?
- Rodzaje nadciśnienia i jego objawy - film z polskimi napisami
- Jakie skutki dla naczyń krwionośnych niesie ze sobą nadciśnienie? - film z polskimi napisami
- Wpływ nadciśnienia na serce - film z polskimi napisami
- 4 zmiany w stylu życia, aby ułatwić opanowanie nadciśnienia tętniczego - film z polskimi napisami
© 2023 Khan AcademyWarunki użytkowaniapolitykę prywatnościInformacja o plikach cookie
Rodzaje nadciśnienia i jego objawy - film z polskimi napisami
Poznaj najczęstsze objawy (lub ich brak!) nadciśnienia tętniczego oraz dwie główne odmiany tej choroby. Rishi jest pediatrą, specjalistą chorób zakaźnych i pracuje w Khan Academy. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu FUNDACJI HASCO-LEK. Stworzone przez: Rishi Desai.
Chcesz dołączyć do dyskusji?
Na razie brak głosów w dyskusji
Transkrypcja filmu video
Dobra. Pomówmy o nadciśnieniu. Pierwsze co musimy zrobić, to poznać dwa rodzaje nadciśnienia, o których będziemy mówić. Mamy dwa rodzaje: nadciśnienie pierwotne i nadciśnienie wtórne. Zapiszę je teraz. Podział ten wynika z tego, że ciśnienia pierwotne powstaje na skutek czynnika pośredniego. Co to oznacza? Pokażę Ci teraz kilka przykładów, jakie to mogą być czynniki. Może nimi być palenie lub to, że ktoś jest otyły. Takim czynnikiem jest też hiperlipidemia, czyli stan, w którym ma się mnóstwo tłuszczu krążącego w krwiobiegu. Może też nim być cukrzyca. Może być pośrednim czynnikiem nadciśnienia. Wszystko o czym powiedziałem, to czynniki ryzyka, zgadza się? Możemy też o nich myśleć w taki sposób. Są to ogólne czynniki ryzyka sprzyjające powstawaniu nadciśnienia. Drugi rodzaj nadciśnienia powstaje na skutek czynników bezpośrednich. Gdy zacznę jest wymieniać, zauważysz bardzo dobrze różnicę. Będą nimi choroby nerek. Powiedźmy, że mam problem z moimi nerkami. Z jakiegoś powodu, gromadzą one o wiele więcej płynu niż powinny. Przyczyną tego jest choroba. Gromadzą one za dużo płynu. Oznacza to, że objętość krwi wzrośnie. Spowoduje to wzrost objętości, jak i objętości wyrzutowej. Jeśli objętość wyrzutowa wzrośnie, dojdzie do zwiększenia ciśnienia krwi, ponieważ te dwa pojęcia są ze sobą bezpośrednio powiązane, bardzo bezpośrednio. To był jeden przykład. Kolejnym będzie zjawisko, które nazywa się "koarktacją aorty". Jest to bardzo specyficzne schorzenie. Powiedźmy, że to jest serce. A tu znajduje się aorta. Normalnie, powinna wyglądać tak jak na rysunku. Jeśli masz koarktację, to Twoja aorta się zwęża. Zacznie wyglądać, tak jak tutaj. Będzie zwężona. Jeśli do tego dojdzie, to jednocześnie wzrośnie opór. A zwiększony opór, jak się domyślasz, będzie wpływał na ciśnienie. Im większy opór, tym większe ciśnienie. To są bezpośrednie przyczyny nadciśnienia, które różnią się od tych pośrednich, czyli: palenia, otyłość. Różnią się tym, że dla pośrednich nie istnieje prosty mechanizm łączący je z nadciśnieniem. Stanowią one bardziej ogólne czynniki ryzyka. Na takie dwie grupy dzielimy nadciśnienie. Jeśli cierpisz na tę chorobę, to jesteś w jednej albo drugiej grupie. Masz nadciśnienie pierwotne lub wtórne. Dowiedźmy się teraz, które z nich jest bardziej powszechne. Lub mówiąc innymi słowami, które z nich dotyka większej liczby ludzi. Jeśli przeprowadziłbym ankietę wśród ludzi chorych na nadciśnienie, zapytał ich "Hej, w jakiej grupie jesteś, pierwotnego czy wtórnego nadciśnienia", większość ludzi powiedziałaby, że pierwotnego, ponieważ większość z nich byłaby palaczami, cierpiała na otyłość, cukrzycę, czy hiperlipidemię - posiadałaby któryś z czynników ryzyka, o których mówiliśmy. Jeśli spojrzeć na rzeczywiste dane, 90% ludzi z nadciśnieniem cierpi na nadciśnienie pierwotne. Tylko niewielka grupa, powiedziałbym, że mniej niż 10%, powie, że ma nadciśnienie wtórne, powiedziałaby, że ma bardzo specyficzny czynnik powodujący nadciśnienie. Taka metoda w bardzo prosty sposób, pozwala odkryć to, czy ludzie mają nadciśnienie powstałe na skutek pośredniego lub bezpośredniego czynnika. Dobra. Załóżmy, że nadzorujesz jedną osobę w określonym przedziale czasu. Osoba ta ma normalne ciśnienie krwi. Na tej osi mamy ciśnienie krwi. Zapiszę je w skrócie MAP (średnie ciśnienie tętnicze). Średnie ciśnienie tętnicze. Chcemy, aby średnie ciśnienie tętnicze utrzymywało pewną określoną wartość. To będzie zakres dla normalnego ciśnienia tętniczego, ok? Poniżej tej przerywanej linii. To jest normalne ciśnienie. Oczywiście, wiele ludzi ma ciśnienie przekraczające tę granicę. Co z czasem, może doprowadzić do rozwoju wyższego ciśnienia krwi. Na początku będą mieli ciśnienie w normie. A potem pojawi się wyższe ciśnienie krwi. Raz będzie wyższe, raz niższe aż do tego momentu. U tej osoby, połączę kropki dla lepszej wizualizacji, jeśli zadasz jej pytanie odnośnie objawów, to powie Ci, że nie ma żadnych przez większość czasu. Powie, że czuje się całkiem dobrze. I, że żadne objawy nadciśnienia nie występują. W rzeczywistości, to jest punkt graniczny, do którego będzie tak twierdzić. Większość ludzi jest w tej grupie. Większość ludzi z nadciśnieniem gdy zostaje zapytana, czy cierpi na jakieś jego objawy, powie, że nie. Jednak mogą dojść do punktu, gdzie objawy zaczną się pojawiać. Nie każdy, ale Ty na przykład mógłbyś mieć objawy. I gdyby tak się stało, miałoby to duże znaczenie. Mógłbyś mieć problemy ze swoim sercem. Może zaczęłoby ono pracować ciężej niż normalnie, co doprowadziłoby do niewydolności serca. Mógłbyś też mieć problem z dużymi lub średnimi naczyniami krwionośnymi. Dotyczyłoby to głównie tętnic, ponieważ tętnice są naczyniami, które spotykają się z dużym ciśnieniem krwi. Na skutek czego mogłyby się stać bardzo sztywne. Mógłbyś też mieć problem z małymi naczyniami. To są małe tętnice, czy najmniejsze tętniczki. Pamiętaj, że tętniczki i małe tętnice nie znajdują się pośrodku niczego w Twoim ciele. Zazwyczaj towarzyszą różnym narządom. Mogą to być nerki, czy nawet oko. Narysuje te dwa narządy. Małe tętnice znajdują się przy niektórych organach. I jeśli miałbyś problemy z najmniejszymi tętniczkami, powiedźmy, że doszłoby do ich zniszczenia, mogłoby to doprowadzić do problemów z nerką, czy okiem. To są główne problem, które mogą Ci się przytrafić. Ponieważ większość ludzi nie ma żadnych objawów, większość ludzi znajduje się w tej części wykresu, zdiagnozowanie ich zanim przekroczą ten punkt zwrotny z braku symptomów, do ich posiadania jest bardzo ważne. Ważne jest zadbanie o ciśnienie krwi, tak aby nigdy nie doszło do rozwinięcia tych objawów. To jest cel. Niestety, u niektórych ludzi rozwija się schorzenie nazywane nadciśnieniem złośliwym. Wytłumaczę Ci teraz, co oznacza ten termin. Pomówimy o kilku rzeczach. Możemy je nawet umieścić na naszym wykresie. U osoby z nadciśnieniem złośliwym dochodzi do gwałtownego wzrostu ciśnienia krwi. Powoduje to uszkodzenie serca i naczyń. Zakres o jakim mówimy, to wzrost do naprawdę wysokiego ciśnienia krwi. Myślimy wtedy o ciśnieniu, którego wartość osiąga 240 na 120 - naprawdę wysokie ciśnienie. Na naszym wykresie, w przeciwieństwie do osoby, której zmianę ciśnienia zaznaczyliśmy kolorem białym, wzrost ciśnienia krwi byłby bardzo gwałtowny. Wzrósłby nawet do wartości 240 na 120. Byłby to trzeci punkt. Gwałtowny wzrost to punkt pierwszy. A posiadanie objawów jest punktem drugim. Możesz teraz zobaczyć, jak osoba cierpiąca na nadciśnienie złośliwe prezentuje się na naszym wykresie.