If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Bariera krew–mózg i naczyniopochodny obrzęk mózgu - film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Vishal Punwani.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Mamy tu bardzo powiększony schematyczny widok neuronów i wspierających je komórek w mózgu. Wiemy, że bez wystarczającej ilości tlenu, powiedźmy, że mamy tutaj skrzep, który redukuje obszar, do którego dopływa krew, na tyle, że dochodzi do udaru, bez wystarczającej ilości tlenu, neurony zaczynają obumierać na skutek procesu nazywanego kaskadą niedokrwienną. Oczywiście, nie jest dobrze, gdy nasze neurony obumierają, a oprócz tego, możemy dodać do tego kilka innych wydarzeń, która mają miejsce, po rozpoczęciu niszczenia się neuronów podczas udaru. Przyjrzyjmy się tym wydarzeniom teraz. Wiemy, że w początkowym etapie udaru, kilka minut bez tlenu będzie powodować, to, że nasze neurony zaczną obumierać. Wiemy to, ale około kilku godzin później, określone składniki naczyń krwionośnych, które odżywiają ten obszar, zaczną również ulegać zniszczeniu. Pozwól, że przybliżę to naczynie krwionośne. Przyjrzyjmy się mu. Mogłeś słyszeć o barierze krew-mózg, w skrócie BBB. Jest to kluczowa warstwa ochronna, która oddziela, to co znajduje się we krwi, na przykład leki lub szkodliwe małe toksyn. Bariera krew-mózg oddziela to, co znajduje się wewnątrz krwi od tkanek centralnego układu nerwowego. Jej rolą jest zapewnienie, że nie dojdzie do żadnej dziwnej i niefajnej infekcji lub innego uszkodzenia mózgu z rzeczy, znajdujących się w Twoim krwiobiegu. Co tworzy BBB? Z czego się składa? Opiszę ją w skrócie. Częściowo składa się z komórek śródbłonkowych, które są tymi zgrabnymi, małymi komórkami, wyścielającymi wnętrze Twoich naczyń włosowatych. Możesz zauważyć, że znajdują się bardzo blisko siebie, aby zapobiec niechcianemu wyciekowi jakichkolwiek małych cząsteczek, potem mamy blaszkę podstawną, która jest warstwą poniżej komórek śródbłonkowych. Jest całkiem gruba i również pomaga odseparować od siebie rzeczy we krwi od rzeczy w centralnym układzie nerwowym. Później mamy połączenia ścisłe, narysuję niektóre z nich tutaj. Pozwól, że narysuje niektóre z połączeń ścisłych. Są to małe białka łączące, które uszczelniają przestrzeń pomiędzy komórkami śródbłonka, co dodatkowo ogranicza przepływ niechcianych cząsteczek lub substancji do centralnego układu nerwowego. Te połączenia ścisłe zapobiegają prześlizgnięciu się pomiędzy komórkami naczyń krwionośnych, tymi komórkami śródbłonka. Ostatnim składnikiem bariery krew-mózg, o którym powinienem wspomnieć są te zakończenie astrocytów, te zakończenia astrocytów, które nie odgrywają ważnej strukturalnej roli w barierze krew-mózg, ale dostarczają substancji odżywczych do tych komórek śródbłonka, tak aby pomóc im utrzymać barierę krew-mózg. Dlaczego Ci w ogóle o tym mówię? Dlaczego opowiadam Ci o barierze krew-mózg? Ponieważ od czterech do sześciu godzin po udarze, po utracie dostaw tlenu do części mózgu, Twoja bariera krew-mózg zaczyna się uszkadzać, a dwa główne powody, z których to się dzieje, to niedokrwienie w tym obszarze, oraz reakcję zapalną, która ma miejsce po udarze. Dlaczego tak się dzieje? Te złożone efekty wynikają z tego, że komórki śródbłonka zaczynają w niewielki stopniu przeciekać, a blaszka podstawna traci swoją zdolność do zatrzymywania niektórych cząsteczek, stając się coraz bardziej nieszczelna. Bardzo ważne jest to, że te połączenia ścisłe przestają oddawać swoją nazwę, ponieważ stają się luźniejsze, a tym samym mniej szczelne. Możesz sobie wyobrazić, jaką jest to katastrofą. Wszystko powinno ściśle do siebie przylegać, a niestety przestaje działać. Zobaczmy, do czego ostatecznie dochodzi na skutek tego. Białka oraz woda z naczyń włosowatych, z krwioobiegu, ponieważ wciąż mamy w nich pewien rodzaj przepływu, białka oraz woda zaczyna przeciekać. Jak myślisz, co stanie się z tkanką mózgową tutaj? Ta przestrzeń zewnątrzkomórkowa zostanie zalana białkami oraz wodą, tak? Nazywamy to naczyniopochodnym obrzękiem mózgu, "naczyniopochodny" ponieważ pochodzi z naczyń krwionośnych, ten obrzęk dokłada się do obrzęku cytotoksycznego, który już miał miejsce w tym obszarze, dlatego ten dodatkowy pogarsza puchnięcie tego obszaru mózgu po udarze. Dlaczego jest to ważne? Po pierwsze, spuchnięty mózg w stanie niedokrwienia nie może wykonać zbyt wielu swoich funkcji, dlatego chcemy zminimalizować czas w stanie obrzęku, jak najbardziej to możliwe, a po drugie, może to skutkować efektem masowym (z ang. mass effect) polegającym na tym, że spuchnięty mózg zacznie naciskać lub przesuwać otaczające mózg tkanki. Niestety, nie nawiązuje tu do wspaniałej serii gier o nazwie Mass Effect. Odnoszę się do fizjologicznego efektu masowego. Pozwól, że pokażę Ci jedną z najpoważniejszych rzeczy, która dzieje się z mózgiem podczas puchnięcia. Może ono doprowadzić do rozwinięcia się przepukliny mózgowej. Dochodzi to tego, gdy puchnięcie mózgu jest na tyle duże, że część tego organu zostaje wypchnięta ze swojej pozycji. Można powiedzieć, że część mózgu zostaje wypchnięta na drugą stronę, lub inaczej mówiąc część mózgu zostaje wypchnięta przez tę część czaszki, gdzie rdzeń kręgowy łączy się z głową. Obydwa efekty są znane, jako przepuklina tkanek mózgu, i często mają one śmiertelny skutek, dlatego nie chcemy mieć tego puchnięcia. Na jakie miejsce na osi czasu patrzymy, aby zlokalizować to puchnięcie? Do puchnięcia dochodzi na skutek naczyniopochodnego obrzęku mózgu, który pogarsza się po kilku dniach, gdy coraz więcej wody i białek wycieka z naczyń krwionośnych w tym obszarze. Ich ilość wzrasta po trzech, pięciu dniach od udaru, a po tym czasie zaczyna powoli zmniejszać się przez kilka tygodni, w których białka oraz woda zaczynają powoli ulegać powrotnej absorpcji do krwiobiegu. Co oczywiście jest dobrą rzeczą i zmniejsza opuchliznę mózgu.