If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Ukrwienie mózgu: część 1 - film z polskimi napisami

Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem jakichkolwiek przeczytanych w Khan Academy treści lub obejrzanych tu filmów. Stworzone przez: Vishal Punwani.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Twój mózg jest najbardziej skomplikowaną strukturą w Twoim ciele. Znajduje się wewnątrz Twojej głowy i jest chroniony przez Twoją czaszkę. Zbudowany jest z miliardów, miliardów neuronów, czyli komórek mózgowych. I te komórki mózgowe, te neurony są połączone w ten naprawdę zawiły sposób, co umożliwia Ci robienie takich rzeczy, jak śpiewanie, tańczenie, pozwala Ci słyszeć różne rzeczy i czuć ich zapach, myśleć i uczyć się. W tym widoku bocznym tutaj, pozwól, że pokażę Ci główne składniki mózgu, trzy główne sekcje. Tutaj, mamy kresomózgowie, ta duża, różowa część, to tak naprawdę większość co zobaczysz, patrząc na mózg. To jest kresomózgowie, zewnętrzna część. Póżniej, ta lekko fioletowa struktura tutaj, poniżej kresomózgowia, to nasz móżdżek. A ta fioletowa część, na samym dnie, to pień mózgowy. Pień mózgowy będzie ostatecznie łączył się z rdzeniem kręgowym. Tak to wygląda, jeśli spojrzymy z boku. Ale popatrzmy, co zobaczymy, jeśli znajdziemy się wewnątrz Twojej głowy, w samej czaszce. Wygląda to tak. Nazywamy to widokiem z przodu. Patrzymy na mózg z przodu. Skorelujmy teraz widok przedni z widokiem bocznym, który mamy tutaj. Wszystko co zaznaczyłem teraz kolorem różowym, to kresomózgowie. Ten kolor jasnofioletowy, to móżdżek. A fioletowy to pień mózgu, który jak wspomniałem wcześniej, łączy się z rdzeniem kręgowym. Teraz, kiedy zapoznaliśmy się z trzema głównym częściami mózgu, podzielmy dalej kresomózgowie na odpowiednie części. Z przodu mamy płat czołowy, zaznaczony kolorem jasnoniebieskim. Płat czołowy jest główną strukturą zaangażowaną w świadomość i myślenie. Mamy płat skroniowy, oznaczony kolorem zielonym. Płat skroniowy pomaga w odczuwaniu zmysłów zapachu oraz słuchu. Kolorem czerwony oznaczyłem płat ciemieniowy. Płat ciemieniowy jest bardzo ważny w momencie odczuwania bodźców, takich jak ból, dotyk czy wibracje. Nie możesz zobaczyć tego płata z widoku przedniego, więc narysuje go na widoku bocznym. Mamy też płat potyliczny, oznaczony kolorem żółtym. I płat potyliczny jest bardzo ważny dla zmysłu wzroku. Chciałbym, aby było jasne, że wszystkie płaty współpracują, aby móc pełnić swoje funkcje. Jednak mówiąc o funkcjach, które wymieniłam wcześniej, to są te, w których każdy z płatów się specjalizuje. Dobra, to była podstawowa anatomia mózgu. Oczywiste jest to, że mózg jest aktywny metabolicznie. Dlatego będzie potrzebował dużą ilość paliwa. Będzie potrzebował dużą ilość glukozy i tlenu. I otrzyma to poprzez dostawę bogatej w te składniki odżywcze krwi. Przyjrzyjmy się teraz głównym tętnicom układu mózgowo-naczyniowego. Wygląda całkiem skomplikowanie, prawda? Mam na myśli to, że jest tu naprawdę dużo naczyń krwionośnych. Bardzo dużo. Jest ich całkiem duża garstka. Myślę, że łatwiej jest patrzeć od dołu, aby nauczyć się, rożnych naczyń krwionośnych, które odżywiają mózg. Zróbmy to teraz. Zdaję sobie sprawę, że może nie wygląda to ani trochę łatwiej z tej strony, ale przejdziemy przez to razem. Pozwól, że powtórzę na tym rysunku po prawej stronie patrzymy na mózg od dołu, tak? Patrzymy na mózg od dołu, a dokładniej na jego ukrwienie. I wszystko to połączy się w spójną całość i nabierze sensu. Musimy tylko razem to uporządkować. Pozwól, że zacznę od tego, pomimo, że to wszystko wygląda dość skomplikowanie, to cała krew dostarczana do mózgu pochodzi z czterech głównych tętnic. Mamy jedną tutaj, jest to tętnica szyjna wewnętrzna prawa. Znajduje się po prawej stronie. Później mamy tętnicę szyjną wewnętrzną. Oznaczę ją skrótem ICA po lewej stronie. Są to dwie z czterech głównych tętnic. Następnie mamy tę tutaj, która jest tętnicą kręgową prawą. Oraz taką samą po lewej stronie. Przy okazji, nazywamy je lewą i prawą tętnicą kręgową, ponieważ biegną wzdłuż obydwu stron kręgosłupa, wzdłuż kości kręgowych. A tętnice szyjne wewnętrze biegną z przodu Twojej szyi. Dobra, to są cztery główne tętnice, dwie tętnice kręgowe oraz dwie tętnice szyjne wewnętrzne. Po jednej z prawej i lewej strony. Zauważ, że dwie tętnice szyjne łączą się. Łączą się i tworzą jedną tętnicę która wygląda prawie, jak mała stonoga. I tę tętnicę nazywamy tętnicą podstawną, tętnicą podstawną. I uważamy ją za jedną z naszych głównych naczyń krwionośnych. Spróbujmy znaleźć te same tętnice na innym widoku, na widoku wewnętrznym. Tutaj mamy tętnice kręgową prawą. A tutaj lewą. Tu natomiast znajduje się tętnica podstawna. Mamy już trzy z pięciu głównych tętnic. Przejdźmy teraz do tętnicy szyjnej wewnętrznej, znalezienie jej jest całkiem zabawne. Kończy się tym miejscu. Możesz zobaczyć, że trochę obciąłem te tętnice tutaj. W rzeczywistości, jest to miejsce, w którym tętnica szyjna wewnętrzna kończy się. Dowiemy się w co się zamienia w przeciągu kilku minut. Więc to są zakończenia dwóch tętnic szyjnych wewnętrznych. Dobra, teraz utknęliśmy na tym, aby dowiedzieć się czym są pozostałe tętnice. Jest to dość skomplikowany obszar, zawsze uważałem, że najprostszym sposobem, w jaki można o tym myśleć, jest taki, która tętnica służy kresomózgowiu, która móżdżkowi, a która pieniu mózgowem. Spróbujmy tak na to spojrzeć. Zacznijmy od kresomózgowia. Z tego, czym powinno być ICA, tętnica wewnętrzna szyjna, powstaje nowe naczynie krwionośne nazywane tętnicą środkową mózgu, w skrócie MCA. Oznaczę je tutaj. Oznaczyłem je kolorem, ale zauważyłem, że wpada on trochę do tego płatu tutaj. Więc oznaczę go linią przerywaną. Dobra. To jest tętnica środkowa mózgu. Pamiętaj, że mamy taką samą po drugiej stronie. Oznaczę to kolorem, tę jedną, która zagłębia się w płaty mózgu, aby pokazać, że nie jest to naczynie powierzchniowe. Na widoku przednim, jest to trochę trudniejsze do zobaczenia. Ale spróbujemy ją narysować. Znajduje się tutaj. I biegnie z boku. Tutaj mamy zewnętrzną część mózgu. Co jeszcze odżywia kresomózgowie? Zaznaczmy wszystkie naczynia kolorem niebieskim. Wykorzystamy inny odcień. Wszystkie odżywiające kresomózgowie oznaczymy kolorem niebieskim. Kolejna rzecz, którą mamy to tętnice przednie mózgu. Tętnice przednie mózgu dostarczają krew do wewnętrznych część płatu czołowego. Dobra, możesz teraz zobaczyć, jak tętnice przednie mózgu dostarczają krew do wewnętrznych część płatu czołowego. Mamy teraz środkowe kresomózgowie i boczne. Jedyne czego nam brakuje to tylnie. A tak naprawdę nie brakuje nam tego, tylko dopiero teraz przejdziemy tam. Nasza tętnica tylna mózgu. Możesz zobaczyć, że zagłębia się ona, tutaj powyżej móżdżku. Oznaczę ją linią przerywaną, linią przerywaną. Jest naprawdę ciężko zobaczyć to na widoku przednim, ale znajduje się ona tutaj. Prawie skończyliśmy z naczyniami krwionośnymi w kresomózgowiu. Jedna rzecz, jaką chciałbym zaznaczyć, to zauważ, jak tętnice przednie mózgu są połączone przez ten mały mostek tutaj. Ten mostek nazywamy tętnicą łączącą przedniom. Zauważ, jak tętnica środkowa mózg i tętnica tylnia mózgu łączą się przez tę tętnicę tutaj. Mamy jedną z każdej strony. Nazywamy ją tętnicą łączącą tylnią. Jedna rzecz, która może się wydać bardzo oczywista dla Ciebie, jest taka, że te tętnice, które odżywiają kresomózgowie tworzą prawie okrągły kształt, prawda? Mamy tutaj oczywisty krąg. I jest to bardzo ważne dla krążenia w mózgu. Ten krąg nazywamy kołem tętniczym mózgu lub kołem tętniczym Willisa, jeśli chciałbyś używać takiej nazwy. Dlaczego jest to tak ważne? Pomyśl o tym. Powiedźmy, że masz zator w tętnicy szyjnej wewnętrznej tutaj. Możesz sobie wyobrazić ograniczający dopływ krew do tej tętnicy. Pamiętaj, o tym, ze jest to główna tętnica, tętnica szyjna wewnętrzna. Krew nie może wejść do koła tętniczego Willisa i nie może trafić do tętnicy środkowej mózgu, z tej tętnicy szyjnej wewnętrznej. Jednak, jako, że mamy to krążenie, zabezpieczone przez koło tętnicze Willisa, w którym krew może krążyć dookoła, dzięki temu krew może wciąż przejść z tętnicy szyjnej wewnętrznej i ruchem okrężnym trafić do tętnicy środkowej mózgu. Z drugiej strony. I krew wciąż może przepływać przez te tętnice kręgowe do tętnicy podstawnej, wciąż wypełniać cały układ krążenia. Taki system bardzo minimalizuje szanse na to, że dojdzie do uszkodzenia mózgu ze względu na brak przepływu krwi do jakiejś jego części, dzięki takiemu krążeniu kręgu tętniczego Willisa. Bardzo ważnego. Dobra, omówiliśmy trzy główne tętnice kresomózgowia, środkową, przednią i tylnią tętnicę mózgową.