If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Diagnostyka udaru - obrazowanie CT, MRI i angiografia - film z polskimi napisami

Odwiedź nas na (http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine) aby dowiedzieć się więcej o zdrowiu i medycynie. Te filmy nie stanowią porady medycznej i pełnią jedynie funkcję informacyjną. Filmy te nie mają na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej, diagnozy lub leczenia. Zawsze zasięgnij porady personelu medycznego w razie jakichkolwiek pytań związanych z Twoim stanem zdrowia. Nigdy nie lekceważ profesjonalnej porady medycznej lub nie zwlekaj z jej zasięgnięciem pod wpływem żadnych przeczytanych w Khan Academy treści, lub obejrzanych tu filmów. Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu Fundacji HASCO-LEK i Fundacji Akamai. Stworzone przez: Vishal Punwani.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Wiemy już, że w przypadku podejrzenia udaru konieczna jest natychmiastowa diagnoza oraz leczenie. Jest to bardzo, bardzo ważne, aby w przypadku wystąpienia udaru leczenie zostało wdrożone natychmiast, co pozwoli na uratowanie, jak największej ilości tkanki mózgowej. Jakie mamy etapy diagnozy udaru? Zespół opieki medycznej przeprowadzi wywiad z pacjentem dotyczący jego objawów i wykona badania fizykalne. Ma to na celu zbadania układu neurologicznego pacjenta, w celu znalezienia jakichkolwiek skutków udaru. Niezwykle ważną częścią diagnozy udaru jest wykonanie badań obrazujących to, jak wygląda mózg i stwierdzenie, co się w nim dzieje. Jaki rodzaj obrazowania, jaki rodzaj metod wykorzystuje się, aby spojrzeć na mózg? Przejdźmy przez kilka najpowszechniejszy i najważniejszych. Po pierwsze, prawdopodobnie będziesz miał wykonaną tomografię komputerową, w skrócie CT, która jest, najprościej mówiąc, specjalnym rodzajem prześwietlenia, który zbiera wiele obrazów na różnym poziomie i pod różnymi kątami. Ostateczny efekt jest taki, że możesz zobaczyć mózg z wielu różnych widoków. Ten obraz mózgu tutaj został stworzony przy pomocy techniki CT. Patrzymy tutaj na mózg, tak jakby został obciętym od przodu do tyłu, mówimy, że jest to widok osiowy. To jest normalny mózg, tak? Nie ma udaru oraz nic innego nie dzieje się w mózgu, chciałbym wskazać jednak na kilka rzeczy. Pozwól, że wspomnę, patrzymy na ten mózg z dołu, więc to jest lewa strona, a to prawa. Podobnie będzie dla innych obrazów, które zobaczymy, więc postaraj się to zapamiętać. Jakie cechy ma skan CT zdrowego mózgu? Możemy zobaczyć, tę ładną, całkiem nieźle nakreśloną granicę tkanki mózgowej, możesz również zobaczyć te granice, powierzchnia mózgu wygląda tu trochę inaczej od tej bezpośrednio przy granicy, na którą wpływa obecność substancji szarej na zewnątrz mózgu oraz substancji białej w wewnętrznych częściach mózgu. Jeszcze jedna ważna rzecz, o której wspomnę, widzisz, że zdrowy mózgu wygląda dobrze i symetryczne, tak? Wszystko wygląda dobrze po lewej i prawej stronie. Co w przypadku mózgu, który przebył udar? Tutaj, sytuacja robi się trochę bardziej ciekawa, ponieważ nie możesz natychmiastowo stwierdzić, nawet patrząc na obraz CT, czy mózg danej osoby kilka minut, czy nawet godzinę wcześniej przebył udar. Prawdopodobnie, obraz CT będzie wyglądał podobnie do tego tutaj, a dzieje się tak, ponieważ zmiany w mózgu maja miejsce w czasie, ale również po udarze, potrzebują czasu, aby się rozwinąć, a czasami nie możesz zobaczyć żadnych zmian w mózgu na obrazie CT, nawet do połowy dnia po wystąpieniu udaru. Zazwyczaj około 12, 18 godzin po udarze zaczynają pojawiać się zmiany w obrazie CT. Powiedziawszy to wszystko, nawet jeśli nie będziesz w stanie zobaczyć, żadnych zmian w tkance mózgu bezpośrednio po udarze, przynajmniej nie na skanie CT, jak wspomniałem, będziesz mógł zobaczyć skrzep, który go spowodował. Mamy tutaj obraz CT wykonany całkiem szybko po udarze, około kilku godzin, jak możesz zauważyć, ta struktura tutaj, to lewa tętnica środkowa mózgu. Wyróżnia się, prawda? Można by nawet powiedzieć, że wygląda "bardzo gęsto", w rzeczywistości nazywamy to hiperdensją tętnicy środkowej mózgu. Wskazuje on na to, że prawdopodobnie znajduje się tutaj skrzep. W niektórych przypadkach, to może być ta jedna rzecz, którą dostrzeżesz na wczesnych obrazach CT. Przejdźmy teraz do kolejnego skanu. To jest obraz wykonano 48 godzin po udarze. Zobaczmy, co się zmieniło. Możesz dostrzec, że doszło do puchnięcia, jak pamiętasz neurony zaczynają puchnąć, obumierać, a stan zapalny w tym obszarze prowadzi do puchnięcia, które widzisz, tak? Zauważ, gdzie ono jest. Jest w zewnętrznej części mózgu, po lewej stronie. Pamiętaj, że zewnętrzne części mózgu są głównie odżywianie przez tętnicę środkową mózgu. Wracając na chwilę do osi czasowej diagnozy, do tego momentu, masz wykonane badanie fizykalne u pacjenta, prawdopodobnie wykryłeś problemy z prawą stroną ciała, może osłabienie prawych kończyn, czy coś w tym stylu. Zacząłeś już podejrzewać, że pojawił się problem po lewej stronie mózgu, a te obrazy CT oczywiście stały się kolejnym dowodem w tej diagnozie. Jest tu jeszcze pare innych rzeczy do zauważenia. W mózgu po udarze, nasze ładnie zdefiniowane krzywe na powierzchni mózgu nie są w takim samym stopniu obecne ze względu na puchnięcie. Zauważ, że powierzchnia mózgu zaczyna wyglądać podobnie do tego co znajduje się poniżej, w przeciwieństwie do drugiej, zdrowej strony, gdzie można z łatwością rozrożnić substancję szarą na zewnątrz mózgu oraz substancję białą poniżej. W mózgu z rozwiniętym udarem granica pomiędzy substancją szarą i biała zaczyna się zacierać, więc zaczynają one wyglądać bardzo podobnie, jest to kolejny objaw udaru widoczny na obrazie CT. Ostatnia rzecz, o które wspomnę, to zakłócenie symetrii pomiędzy prawą i lewą stroną, o której mówiliśmy wcześniej. W mózgu z udarem, możesz bardzo szybko zauważyć, że znajduje się tutaj wybrzuszenie, lewej strony w kierunku prawej. Jest to spowodowane puchnięciem tkanki po lewej stronie, i nazywane jest efektem masowym. Jest to dodatkowy, bardzo niekorzystny objaw, ponieważ może powodować kompresję innych części mózgu, mogą one być ściskane, co może prowadzić do śmierci. Mogłeś już widzieć przykład takiego zjawiska, gdzie ten puchnący obszar wywiera nacisk, prowadząc do zmniejszenia objętości tych komór mózgu. Te obszary produkują płyn mózgowo-rdzeniowy, w skrócie CSF, w którym pływa i który odżywia Twój mózgu. Jeszcze jedna rzecz. Te obrazy dotyczą najpowszechniejszego rodzaju udaru, udaru niedokrwiennego. Ale mamy tutaj obraz CT rzadziej występującego rodzaju udaru, udaru krwotocznego. I te obrazy CT są bardzo dobre do diagnostyki, udarów krwotocznych, ponieważ krew wyciekającą z krążenia mózgowego do przestrzeni w głowie, jest bardzo dobrze widoczna na obrazie CT, jako anomalny, jasny obszar. To jest krew. Może zostawimy teraz ten obraz CT zdrowego mózgu, i spojrzymy pokrótce na inny obraz CT, który można zrobić. Chciałem poświęcić trochę czasu tej podstawowej technice CT, ponieważ to jeden z pierwszych badań, jakie zlecisz i który może dać Ci dużo informacji o tym co się dzieje. Jednym z podrodzajów badania CT, jest to, o którym będziemy teraz mówić, nazywane Angiografią-CT. Może ona dać Ci dużo przydatnych informacji, co jest całkiem fajne. Specjalny barwnik zostaje wstrzyknięty do krwiobiegu, co sprawia, że naczynia krwionośne w pewnym sensie świecą na obrazie CT. Wtedy bardzo prosto jest zobaczyć, gdzie w naczyniach krwionośnych w mózgu znajduje się problem, który powoduje udar, ponieważ wszystko jest dobrze oznaczone. Spójrz tutaj. To jest naczynie krwionośne, tak? Ładnie podświetlone, idąc dalej idąc dalej, wszystko wygląda dobrze. O nie. Houston mamy problem. Mamy tu małą anomalię. To jest miejsce, w którym jest skrzep, który prawdopodobnie powoduje udar. Na tym obrazie jest to łatwe do zauważenia. Istnieje inny rodzaj angiografii, w którym można wykorzystać oprogramowanie komputerowe, aby ukryć obraz właściwej tkanki mózgowej oraz struktur ją otaczających w Twojej głowie, takich jak czaszka, czy opony mózgowe itd. To co zostanie to tylko naczynia krwionośne. Całkiem nieźle, co nie? Możesz zobaczyć, że wszystko, co nie jest naczyniem krwionośnym, zostaje ukryte przez komputer, a w rezultacie otrzymujesz ten obraz tutaj, całkiem dobrze pokazujący, co jest przyczyną udaru. Wszystko wygląda dobrze, dobrze, dobrze, Nagle, widzisz skrzep. Nagłe zatrzymanie przepływu, tak? Krew tędy nie przepływa, co jest problemem dla tkanki po drugiej stronie. Ostatni rodzaj obrazowania, o którym powiemy, jest coś, o czym prawdopodobnie już słyszałeś, nazywane obrazowaniem MRI, inaczej obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego. To ta technika, którą Dr House prawdopodobnie miał w swoim gabinecie, ponieważ z jakiegoś nieznanego powodu wszyscy jego pacjenci, mieli wykonany ten rodzaj badania natychmiastowo, co jest dość ciekawe. W każdym razie, wykorzystanie pola magnetycznego oraz fal radiowych pozwala uzyskać wytokorozdzielcze zdjęcia naszego ciała. W naszym przypadku, będziemy mówić o tkance mózgu oraz otaczających ją strukturach. Jest on bardziej czuły w kwestii wykrycia niedokrwienia mózgu niż obrazowanie CT, ale jest mniej dostępny oraz jego wykonanie trwa dłużej, niż szybkie, łatwiej dostępne badanie CT, które oczywiście wciąż jest bardzo dobre. Ale przyjrzyjmy się teraz obrazom MRI. Pamiętasz, jak powiedziałem, że trwa to czasami cały dzień, zanim zmiany pojawią się na obrazie CT? W przypadku MRI jest inaczej. Te zdjęcia są wykonane około pół godziny po tym, jak pacjent miał objawy udaru, całkiem niesamowite. Możesz zobaczyć, jakie zmiany zaszył w niedokrwionym mózgu w obszarze prawej tętnicy środkowej mózgu. Kolejny zestaw obrazów wygląda całkiem zabawnie i kolorowo. Są to specjalne zdjęcia MRI mierzące przepływ krwi przez mózg. Ta prawa część móżgu wygląda normalne, co nie? Tak wygląda normalny przepływ krwi, jednak po lewej stronie możesz zobaczyć, brak przepływu krwi. Tak wygląda brak przepływu. Wygląda na to, że skrzep znajduje się w lewej tętnicy środkowej mózgu (MCA), ponieważ to ona odżywia ten obszar po lewej stronie. Zdjęcie zostało wykonanie około godziny po wystąpieniu objawów u pacjenta. Możesz zobaczyć, jak szybko MRI pozwala na wykrycie udaru. Ostatnie zdjęcie, na jakie spojrzymy, będzie to inny rodzaj MRI - FLAIR MRI. W tej technice po zrobieniu zdjęć mózgu, oprogramowanie komputerowe usuwa jakikolwiek płyn w mózgu z ostatecznego zdjęcia. To co zostaje to super czysty obraz tkanki mózgowej. Możesz zobaczyć, na tym wysokorozdzielczym zdjęciu wykonanym przy pomocy FLAIR MRI obecną zmianę patologiczną. Doszło do uszkodzenia w lewej części mózgu. To były jedne z najważniejszych badań pozwalających zobrazować mózg w diagnostyce udaru: CT, Angiografia oraz MRI.