If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Przepływ i perfuzja — film z polskimi napisami

Poznaj różnicę pomiędzy przepływem krwii (objętość/czas) i perfuzją (objetość/czas/ilość tkanki). Rishi jest pediatrą, specjalistą chorób zakaźnych i pracuje w Khan Academy. Stworzone przez: Rishi Desai.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Jesteśmy tutaj. Mamy dwa płuca i serce. Oznaczę szybko wszystkie rzeczy. Mamy prawe i lewe płuco oraz nasze serce. I chciałbym oznaczyć teraz wszystkie cztery część serca. Mamy też tutaj wiele naczyń krwionośnych. Chciałbym się skupić na kilku rzeczach, niebieskie naczynie wychodzące z serca, te które narysowałem kolorem niebieski, oznaczę je jako tętnicę płucną. Pamiętaj, tętnice trafiają do płuc. Więc to jest nasza tętnica płucna, pomimo tego, że transportuje krew odtlenowaną. Trochę mylące, ale mam nadzieję, że rozumiesz. Więc to jest nasza tętnica płucna, która trafia do lewego i prawego płuca. Jeśli założymy, że mamy tu, powiedźmy, 5 litrów krwi, przepływających przez serce w ciągu minuty, oznacza to, że 5 litrów krwi przepłynie przez to naczynie. Część popłynie w kierunku prawym, a część w lewym. Powiedźmy, że 2 i 1/2 litra przepływa przez lewe płuco w ciągu minuty. Załóżmy tak. Wtedy wiesz, że druga połowa, z tych 5 litrów, czyli 2 i 1/2 litra przepływa przez prawe. Ponieważ cokolwiek wpływa do jakiegoś naczynia, , z jednego końca, musi wypłynąć po drugiej stronie. Czyli po prostu dodajesz do siebie to co wypływa. Powinno to być równe temu, co wpływa. To jest idea przepływu. Mówiliśmy o przepływa w innych filmach, ale chciałbym przypomnieć to pojęcie. To objętość podzielona przez odcinek czasu. I w tym przypadku, używamy jednostki litry na minuty. Jednak, każdą inną jednostkę objętości w funkcji czasu, mógłbyś opisać, jako przepływ. Teraz, powiedźmy, że dojdzie do tragicznego wydarzenia, które prowadzi do operacji moich płuc. Powiedźmy, że pod tą żółtą linią jest mój dolny płat, a powyżej górny. Powiedźmy, że mój dolny płat musi zostać usunięty. Jest to dość drastyczna sytuacja, ale powiedzmy, że do tego dochodzi. Co zmieni się w przepływie krwi? Więc rzecz, która ulegnie zmianie to opór, on się zmieni. Pomyślmy o tym. Przed operacją, miałem określoną wartość oporu w tym naczyniu krwionośnym, jak i w tym naczyniu krwionośnym. Powiedźmy, że były one takie same, dla uproszczenia sprawy. Więc opór będzie taki sam. Jeszcze raz, miałem operację. Przed usunięciem dolnego płata - dla upewnienia się, czego dotyczyła operacja, więc usunięcia dolnego płata. Przed operacją, zapisałem tutaj "przed", jaka była wartość oporu? Opór, który tu występował, pamiętaj, mamy tu rozgałęzienie. Więc musimy dodać te wartość, aby otrzymać opór całkowity. Pamięrasz, jak to robiliśmy. Całkowity opór, nazwiemy go Rt jest równy 1 podzielone przez 1 podzielone przez R, powiedzieliśmy, że opór to 1 podzielone przez R, plus 1 podzielone przez R. I ten drugi człon wynika z tego. Więc musimy to dodać. Dobra. To jest równe 1 podzielone przez 2 podzielone przez R. Możemy przekształcić je teraz. I otrzymamy R podzielone przez 2, czyli inaczej 1/2 R. Całkowity opór wynosi 1/2 R. To trochę wbrew intuicji, że nasz całkowity opór równa się połowie, tylko ze względu na to rozgałęzienie. To rozgałęzienie, znajdujące się tutaj, oferuję szansę, aby wybrać jedną z dwóch dróg. W rezultacie, opór zmniejszy się o połowę. Więc po mojej operacji, jaki jest opór? Podczas operacji, cała ta część jest usuwana. Znika. Ponieważ podczas operacji dolny płat został usunięty, nie ma go. Jaki jest teraz opór całkowity? Jeśli musiałbym policzyć go po raz kolejny, to stwierdziłby okej, opór całkowity. W tym przypadku, jest to naprawdę łatwe, ponieważ została tylko lewa strona. W tym przypadku, to ta wartość będzie wynosiła R. Więc opór z połowy R wzrośnie do R. Więc opór, ze względu na usunięcie dolnego płata, wzrośnie dwukrotnie. Będzie miał o wiele większą wartość. Więc to jest pierwszy interesujący punkt, poprzez usunięcie połowy płata, opór wzrośnie. Po tej stronie, po operacji, opór będzie o wiele wyższy niż normalnie. Teraz pamiętaj, przepływ ma wartość 5 litrów na minutę. Wciąż, taka sama ilość krwi przepływa, ale masz teraz dodatkowy opór po lewej stronie. Co zrobi krew? Powie, hej dlaczego płynę w tym kierunku, kiedy mogę popłynąć tędy? Więc większość krwi zacznie płynąć w tę stronę, ponieważ opór po lewej stronie jest większy. I mogę, tak właściwie, nie wiem dokładnie, jaka będzie wartość oporu, ale mogę zgadnąć. I powiedziałby, że przepływ będzie zdecydowanie mniejszy. Zmienię teraz te liczby. Podam Ci nowe wartości. Powiedźmy, że nowy przepływ, zapiszę go kolorem zielonym, to będą 3 litry na minutę oraz 2 litry na minutę. Wciąż muszą się sumować do 5. To się nie zmieni. Ale teraz, więcej krwi będzie przepływać przez prawe płuco. Pozwól, że wprowadzę teraz nowe słowo. Mówiliśmy o przepływie, ale teraz pomówmy o perfuzji. Czasami, ludzie myślą, że to są te same rzeczy. Czasami, traktują je, jak synonimy. Ale perfuzja, to wartość objętość podzielona przez czas. Możesz wciąż myśleć, że to jest to samo. Ale ta wartość jest dzielona przez ilość tkanki. I kiedy mówię ilość tkanki, mogę mieć na myśli objętość tkanki albo jej wagę. Więc ilość tkanki. Aby zrobić to bardziej konkretne, będę używał tutaj wartość 100 gramów. Jest ona często wykorzystywana. Nie zawsze. Czasami używa się innych jednostek. Ale ja zostanę przy 100 gramach. Pomyślmy teraz o całym scenariuszu, z naszymi nowymi liczbami - 2 litry na minutę oraz 3 litry na minutę - w kontekście perfuzji. Co to oznacza? Powiedźmy, że zważyłem moje dwa płuca. Tutaj, mam tylko płat górny po lewej stronie. Powiedźmy, że waży on pół kilograma. Prawa strona waży 1 kilogram. Powiedźmy, że waży 1 kilogram. To są masy obydwu stron. Aby wyznaczyć perfuzję, to co musisz zrobić, to wziąć przepływ - ponieważ pamiętaj, ten cały kawałek, ta część dotyczy tylko przepływu, który musimy podzielić przez masę tkanki. Więc możemy wyznaczyć perfuzję całkiem łatwo. Tak myślę. Po prawej stronie, zróbmy prawą stronę na początek, mamy 3 litry na minutę. Zapiszę to w formie 3000 mililitrów, abyś mógł łatwiej to zobaczyć. 3000 mililitrów na minutę, podzielone przez powiedźmy 1 kg, czyli 1000 gramów. Jaki będzie wynik? Użyję 100 gramów, jako mianownik, i usunę zero. Więc mamy 300 mililitrów na minutę, na 100 gramów tkanki płuc. To dla prawej strony. Możemy zrobić to samo po lewej stronie. Co będziemy mieli po lewej stronie. Mamy tu 2000 mililitrów. Czyli 2 litry. Oczywiście 2 i 3 litry, to tylko pewne przybliżenie. Musielibyśmy wykonać pomiary, aby stwierdzić, jaki jest właściwy przepływ. Mamy tutaj 500 gramów. W rezultacie otrzymamy 400 militrów na 100 gramów. To co chciałbym Ci pokazać, to taką ciekawą rzecz, po której stronie, po której stronie, prawej, czy lewej po mojej operacji, będę miał większy przepływ krwi? Ta strona ma większy przepływ. Prawa strona. Ale gdybym powiedział, która strona ma większą perfuzję, okazałoby się, że lewy górny płat. Więc to, że jedna strona ma większy przepływ, nie oznacza konieczne, że będzie miała większą perfuzję. Często jest to istotne, ponieważ możesz zobaczyć, jak przepływ i perfuzja są powiązane ze sobą. Jest to zależne od wagi tkanki. Omówimy zaraz klasyczny przykład. Zapiszę go zaraz. Mogłeś słyszeć, że ludzie czasami mówią, tę stronę oznaczymy, jako wysoką wartość, a tę jako niską, ludzie mówią o przepływie i perfuzji, w odniesieniu do innych narządów. Jednym z nich, o największym przepływie w Twoim ciele jest wątroba. To powiedźmy, że jest Twoja wątroba. To jest wątroba. Trochę mniejszy przepływ będą miały Twoje nerki. To będą Twoje nerki. Oznaczę je literą K. Lub napiszę pełną nazwę. Mam na to miejsce. Częścią ciała, która nie ma prawie żadnego przepływu, w porównaniu do tych dwóch, to kości. Jeśli porównalibyśmy to z perfuzją, sprawa wyglądałaby trochę inaczej. W przypadku perfuzji, wykorzystując te same organy, uporządkujmy je od tego, który ma największą perfuzję, będą to nerki. Masz tutaj określoną ilość tkanki. Będzie to ta sama ilość. Wyobraź sobie, że bierzemy mały kawałek tkanki nerek. Potem zrobiłbym to samo, wziął mały kawałek tkanki wątroby. To jest sposób myślenia, jeśli chciałbyś zrównoważyć pewne rzeczy, musisz wziąć dokładnie taką samą ilość tkanki. W tym przypadku, będzie to 100 gramów. Mamy tutaj 100 gramów tkanki. Będzi to coś takiego. A to będzie kość. Wątroba nie skończy tak dobrze. Będzie miała trochę mniejszą perfuzję, na 100 gramów. Nerki będą trochę lepsze, w przypadku perfuzji. A kości, smutne, małe kości, która nie mają dużego przepływu krwi. I nawet jeśli podzielisz go przez 100 gramów tkanki, wciąż perfuzja nie będzie zbyt duża. Więc to jest kolejny sposób myślenia o tym, mogłeś słyszeć o tych przykładach. Chciałem wam je opowiedzieć.