If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Krążenie płodowe tuż przed porodem — film z polskimi napisami

Poznaj różnice w krążeniu krwi w okresie prenatalnym i po narodzinach. Rishi jest lekarzem chorób zakaźnych dzieci i współpracuje z Khan Academy. Stworzone przez: Rishi Desai.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Przed narodzinami, w organizmie płodu istnieją adaptacje, umożliwiające mu pobieranie tlenu i składników odżywczych od matki i efektywne wykorzystanie ich przez komórki w całym organizmie. i efektywne wykorzystanie ich przez komórki w całym organizmie. i efektywne wykorzystanie ich przez komórki w całym organizmie. Narysowałem schemat, przedstawiający wszystkie odmienności występujące przed porodem. przedstawiający wszystkie odmienności występujące przed porodem. To wszystko dzieje się jeszcze w życiu płodowym. To wszystko dzieje się jeszcze w życiu płodowym. Gdy płód znajduje się jeszcze w macicy. Co to za odmienności? Ten narząd to łożysko. Pochodzi częściowo od matki i częściowo od płodu. W tej części łożyska znajduje się zbiornik krwi matki. Płód oddaje swoje naczynia włosowate do tego zbiornika. Jak widzisz, docierająca tam krew jest fioletowa, a odchodząca jest już czerwona. To dlatego, że zostaje tam nasycona tlenem. To dlatego, że zostaje tam nasycona tlenem. Zostaje natlenowana. Po natlenieniu, ta czerwona krew podąża tym naczyniem krwionośnym. "Uśmiechem" naszej buzi. To naczynie to żyła pępkowa. Żyła pępkowa transportuje krew bogatą w tlen w kierunku wątroby. Żyła pępkowa transportuje krew bogatą w tlen w kierunku wątroby. Podpiszę ją jeszcze, żyła pępkowa. Jest ona pierwszą z adaptacji, o których mówiłem. Jest ona pierwszą z adaptacji, o których mówiłem. Zrobię z boku listę tych adaptacji, żebyśmy o niczym nie zapomnieli. Pierwsza to żyła pępkowa. A więc krew płynie żyłą pępkową i dociera do rozgałęzienia. Może płynąć dalej w prawo lub w lewo. Jeśli wybierze drogę w lewo, to dotrze do wątroby. Płynąc tędy, dociera do wątroby. I mija trochę czasu, zanim ta krew dotrze na drugą stronę, bo musi przepłynąć przez sieć naczyń włosowatych wątroby i dopiero może ją opuścić. Ale istnieje skrót. Zaznaczę go na schemacie. Skrót znajduje się w tym miejscu. Już wyjaśniam na czym polega. Już wyjaśniam na czym polega. To przewód żylny. Przewód żylny. Przewód żylny odbiera krew wprost z żyły pępkowej. To drobny przewód i jak każde naczynie krwionośne, transportuje on krew. A po jego przeciwnej stronie znajduje się żyła główna dolna. To nasza żyła główna dolna. Zapiszę to w skrócie, jako IVC. IVC, czyli żyła główna dolna, to duże naczynie żylne, które zbiera krew z kończyn dolnych. Niech to będzie nasza lewa noga. Zatem do żyły głównej dolnej dostaje się krew z żyły pępkowej, Zatem do żyły głównej dolnej dostaje się krew z żyły pępkowej, czyli krew bogata w tlen. Dlatego przybiera ona fioletowy kolor, bo ma teraz trochę więcej tlenu, ale nie aż tyle, ile miała opuszczając łożysko w żyle pępkowej, bo zmieszała się z krwią z kończyn dolnych. Następnie krew dociera do prawego przedsionka. Oto nasz prawy przedsionek. Dociera do niego również krew z żyły głównej górnej - SVC, czyli pochodząca z okolic głowy, szyi i kończyn górnych. Ona również wpływa do prawego przedsionka. Miesza się z nim krew z różnych miejsc, dlatego narysuję ją na ciemniejszy fioletowy kolor, ponieważ jest mieszana. Drugi rodzaj adaptacji, upewnię się jeszcze, żeby nic nie pominąć. To był pierwszy, drugi to przewód żylny, mamy to zapisane. Przewód stanowiący drogę na skróty z żyły pępkowej do żyły głównej dolnej. I teraz przechodzimy do prawego przedsionka. Tutaj krew też ma różne opcje. Może popłynąć dalej, do prawej komory. Część krwi tak robi. Przepływa z przedsionka do prawej komory. Z prawej komory zostaje przepompowana dalej, do tętnic płucnych. Oto nasz pień płucny. Rozgałęzia się on na tętnice płucne, podążające do obydwu płuc. Część krwi trafia do jednego płuca i część do drugiego. Zastanówmy się teraz, co dzieje się z krwią, która dostała się do płuc. Zastanówmy się teraz, co dzieje się z krwią, która dostała się do płuc. Postaram się to narysować. Postaram się to narysować. Mamy tu pęcherzyki płucne, które nie są jednak wypełnione powietrzem, prawda? które nie są jednak wypełnione powietrzem, prawda? Ponieważ płód znajduje się wewnątrz macicy, czyli w środowisku płynu owodniowego. Zatem pęcherzyki wypełnione są płynem. Otacza je sieć naczyń krwionośnych. Takich jak to. To naczynie to tętniczka. Pęcherzyki wypełnione są płynem, więc nie ma w nich zbyt wiele tlenu. W tej sytuacji dochodzi do zjawiska zwanego hipoksemicznym skurczem naczyń płucnych. Pęcherzyki płucne pomagają w kurczeniu się tętniczek. Pęcherzyki płucne pomagają w kurczeniu się tętniczek. Tętniczki mają w ścianie warstwę mięśni gładkich. Gdy brakuje tlenu, mięśniówka tętniczek ulega obkurczeniu. mięśniówka tętniczek ulega obkurczeniu. Wygląda to mniej więcej tak. Gdy tak się dzieje, opór tej tętniczki rośnie. Gdy tak się dzieje, opór tej tętniczki rośnie. A gdy dzieje się tak miliony razy, w milionach tętniczek płucnych. opór rośnie w obrębie całego płuca. W całym płucu, opór naczyniowy jest bardzo wysoki. W takim wypadku, gdy opór jest duży, ciągnie to za sobą kilka konsekwencji. Po pierwsze, duży opór powoduje, że ciśnienie w tętnicy płucnej, te dwie to tętnice płucne, oznaczę je jeszcze strzałkami. Ciśnienie w tętnicy płucnej znacząco wzrasta. Ciśnienie w tętnicy płucnej znacząco wzrasta. Ciśnienia w tych tętnicach są wysokie. Dlatego, że muszą przeciwstawić się dużemu oporowi naczyń. Dlatego, że muszą przeciwstawić się dużemu oporowi naczyń. Ciśnienie musi być w nich wysokie. Konsekwencją wysokiego ciśnienia w tętnicach płucnych, musimy się cofnąć, skąd wychodzi pień płucny? Z prawej komory serca. Żeby zapewnić przepływ krwi, ciśnienie musi wzrosnąć także w prawej komorze. ciśnienie musi wzrosnąć także w prawej komorze. Możemy pójść dalej, bo jeśli w prawej komorze rośnie ciśnienie, to musi ono wzrosnąć również w prawym przedsionku. Zatem ciśnienie jest wysokie w całej prawej części serca, Zatem ciśnienie jest wysokie w całej prawej części serca, z powodu dużego oporu naczyniowego w płucach. To ciśnienie, zwłaszcza w prawym przedsionku, rośnie tak bardzo, że zaczyna przewyższać ciśnienie w lewym przedsionku. A wtedy krew zaczyna przepływać z prawego przedsionka A wtedy krew zaczyna przepływać z prawego przedsionka przez otwór owalny - w tym miejscu, bezpośrednio do lewego przedsionka. To jest otwór owalny. Otwór owalny umożliwia przepływ krwi pomiędzy przedsionkami serca. Otwór owalny umożliwia przepływ krwi pomiędzy przedsionkami serca. A skoro krew może się tędy przedostać, jej część płynie do prawej komory, jej część płynie do prawej komory, ale część przepływa także przez otwór owalny. To bardzo pożądane zjawisko, bo krew może dostawać się bezpośrednio do lewego przedsionka, kiedy przez żyły płucne wraca do niego tylko niewielka ilość. kiedy przez żyły płucne wraca do niego tylko niewielka ilość. I znów, jest tak dlatego, że przez płuca przepływa mała ilość krwi, z powodu dużego oporu. Więc mało krwi wraca z nich przez żyły płucne. Więc mało krwi wraca z nich przez żyły płucne. Krew napływa za to z prawego przedsionka. Z lewego przedsionka, krew płynie dalej do lewej komory, skąd zostaje wypompowana i trafia do aorty. Mamy zatem krew w aorcie, która dostała się tam z aorty, z lewej komory. Przepraszam. Lewa komora pompuje krew do aorty. Lewa komora pompuje krew do aorty. A aorta transportuje ją dalej. Zanim pokażę, dokąd trafia krew z aorty, upewnię się jeszcze, że nasza lista jest na ten moment kompletna. Trzecia adaptacja to otwór owalny, otwór owalny przepuszczający krew z prawego przedsionka do lewego przedsionka. Czwarty rodzaj adaptacji który już narysowałem, ale jeszcze o nim nie mówiłem, znajduje się tutaj. To ten niewielki element. Malutkie połączenie, naczynie, możemy je tak nazwać, bo płynie przez nie krew, pomiędzy tętnicą płucną a aortą. To naczynie to przewód tętniczy. Przewód tętniczy pozwala na przepływ krwi z tętnicy płucnej do aorty. Po co tak się dzieje? Pamiętaj, że w tętnicy płucnej panuje bardzo wysokie ciśnienie. Pamiętaj, że w tętnicy płucnej panuje bardzo wysokie ciśnienie. Bardzo wysokie ciśnienie, będące konsekwencją dużego oporu płucnego. Bardzo wysokie ciśnienie, będące konsekwencją dużego oporu płucnego. Panuje tam wysokie ciśnienie, a krew płynie w kierunku od wyższego do niższego ciśnienia. W tym przypadku, z tętnicy płucnej do aorty. Dlatego krew płynie w tym kierunku. Narysuję tu strzałkę. Płynie w tym kierunku. Przewód tętniczy to kolejna adaptacja do życia płodowego. Mamy więc już cztery. Przewód tętniczy. Tłumaczy to, dlaczego tak mało krwi powraca przez żyły płucne. Tłumaczy to, dlaczego tak mało krwi powraca przez żyły płucne. Tłumaczy to, dlaczego tak mało krwi powraca przez żyły płucne. Duża część krwi trafiającej do pnia płucnego, ląduje w aorcie. W ogóle nie docierając do płuc, bo opór naczyń jest tak duży. Przejdźmy dalej. Skończyliśmy na aorcie. Jak mówiłem, krew płynie stamtąd do kończyn dolnych. Ale także do tętnic biodrowych wewnętrznych. Ale także do tętnic biodrowych wewnętrznych. Narysowałem je w tym miejscu. To tętnice biodrowe wewnętrzne. Od tętnic biodrowych wewnętrznych odchodzi oczywiście wiele gałęzi, Od tętnic biodrowych wewnętrznych odchodzi oczywiście wiele gałęzi, ale jedną z ważniejszych, o których chciałbym wspomnieć, jest ta. Ta tętnica, jedna z większych, którą właśnie rysuję, ma swoją nazwę. To tętnica pępkowa. Ta, która prowadzi krew z powrotem do łożyska. Ta, która prowadzi krew z powrotem do łożyska. Dlaczego tak dużo krwi płynie w stronę łożyska? To dobre pytanie. Dlaczego nie do innych? Mamy tu gałąź do pęcherza moczowego, są gałęzie podążające do innych miejsc. Dlaczego tak duża ilość krwi płynie właśnie do tętnicy pępkowej? Dlaczego tak duża ilość krwi płynie właśnie do tętnicy pępkowej? Dlaczego tak dużo? Okazuje się, że łożysko, niezwykle zmyślnie, ma bardzo niski opór naczyniowy, ma bardzo niski opór. Płuca są wysokooporowe, dlatego krew w zdecydowanej większości je omija, a łożysko jest niskooporowe, dlatego krew chętnie do niego płynie. To wspaniały mechanizm. To wspaniały mechanizm. Mamy pięć struktur adaptacyjnych - żyłę pępkową, tętnice pępkowe, przewód żylny oraz otwór owalny i przewód tętniczy. Nie chciałbym żadnej pominąć. Pięć ważnych struktur adaptacyjnych. Tak wygląda krążenie krwi u płodu.