If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Co to jest białaczka? - film z polskimi napisami

Białaczki to grupa nowotworów złośliwych, w których produkowane są ogromne ilości niedojrzałych komórek krwi. Te niedojrzałe komórki krwi zajmują przestrzeń w szpiku, uniemożliwiając komórkom szpiku produkcję prawidłowych krwinek, takich jak płytki, erytrocyty i leukocyty. Dowiedz się więcej o objawach tych chorób, które obejmują wydłużony czas krwawienia, częste infekcje i bóle kości. Stworzone przez: Nauroz Syed.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Większość z nas, kiedy słyszy "nowotwór" wyobraża sobie guz, czyli grupę komórek, które mnożą się w sposób niekontrolowany i formują w ten sposób masę. Można ją zobaczyć, wskazać i powiedzieć: "To jest źródło problemu." "Trzeba szybko się go pozbyć - lekami lub chirurgicznie." "Trzeba szybko się go pozbyć - lekami lub chirurgicznie." Myślę, że tu właśnie tkwi problem ze zrozumieniem białaczki. Trudno jest ją sobie wyobrazić, bo w przeciwieństwie do innych rodzajów nowotworów, nie jest to namacalny guz, który możemy zobaczyć i wskazać, bo białaczka to nowotwór krwi. Nowotwór z komórek krwi. Czyli z czego? Zacznijmy od naczynia krwionośnego, czyli miejsca, w którym znajdują się krwinki. Krew jest cieczą i zwykle tylko tak o niej myślimy. Zaznaczę ciekłą część krwi. Zaznaczę ciekłą część krwi. Ale we krwi znajduje się też całe mnóstwo komórek. Po pierwsze, krwinki czerwone, czyli erytrocyty, odpowiedzialne za transport tlenu koniecznego do życia wszystkich tkanek i narządów od mózgu po mięśnie. Dalej mamy płytki krwi, czyli fragmenty komórek, zbudowane z cytoplazmy otoczonej błoną komórkową. czyli fragmenty komórek, zbudowane z cytoplazmy otoczonej błoną komórkową. Tworzą one skrzepy, które hamują krwawienie. We krwi znajdują się też różne rodzaje krwinek białych (leukocytów), odpowiadających za obronę organizmu przez patogenami. To one chronią nas przed bakteriami, wirusami i pasożytami. Wszystkie te komórki krążą we krwi, dlatego nazywamy je krwinkami. Ale to nie tam powstają. Ich produkcja odbywa się wewnątrz kości. Narysuję kość. Gdybyśmy spojrzeli do środka, gdybyśmy wzięli taki cienki fragment kości i na niego popatrzyli, tutaj jest nasze oko oglądające kość, to zobaczylibyśmy coś takiego. Zobaczylibyśmy, że zewnętrzna część kości jest twarda, o czym wszyscy doskonale wiemy, oraz że w środku jest zupełnie inaczej. Wewnątrz kości znajduje się przestrzeń wypełniona przez czerwoną, gąbczastą tkankę. Ta tkanka to szpik kostny. To właśnie w szpiku kostnym odbywa się produkcja krwinek. Postaram się teraz dobrze pokazać jak w środku wygląda szpik kostny i co się w nim dzieje. Gdybyśmy mogli zajrzeć do wnętrza szpiku, zobaczylibyśmy jak tworzą się krwinki czerwone, białe i płytki. I to jest norma, tak dzieje się u zdrowego człowieka. W przypadku białaczki, jedna z tych linii komórkowych - erytrocyty, leukocyty lub trombocyty (płytki), - erytrocyty, leukocyty lub trombocyty (płytki), wymyka się spod kontroli i zaczyna bardzo szybko się dzielić wypełniając całą jamę szpikową. Mniej więcej w ten sposób. To generuje problemy. Po pierwsze, te szybko dzielące się komórki nie potrafią spełniać funkcji prawidłowych, dojrzałych krwinek. Nie transportują tlenu, nie umieją walczyć z patogenami, ani tworzyć skrzepów. W zasadzie nic nie robią. Zajmują tylko miejsce, a to duży problem, bo nie chcemy żeby organizm zużywał energię na produkcję komórek, które nic nie robią, prawda? Wynika z tego jeszcze jeden problem. Kiedy takie komórki bardzo szybko się dzielą i zajmują coraz więcej miejsca w szpiku kostnym, to dla innych komórek zostaje coraz mniej miejsca i coraz mniej składników odżywczych. W takiej sytuacji, szpik kostny nie jest w stanie produkować W takiej sytuacji, szpik kostny nie jest w stanie produkować odpowiedniej ilości prawidłowych krwinek. A jeśli za mało ich powstaje, to coraz mniej krąży ich we krwi. To duży problem pacjentów z białaczką. We krwi jest coraz mniej erytrocytów, coraz mniej płytek krwi i coraz mniej leukocytów. Z czasem, kiedy w szpiku zaczyna brakować miejsca, komórki nowotworowe opuszczają kość i przedostają się do krwi. Nieprawidłowe komórki pojawiają się we krwi, o tak. I to tłumaczy już w zasadzie wszystkie objawy, I to tłumaczy już w zasadzie wszystkie objawy, z jakimi mamy do czynienia w białaczce. Przejdźmy zatem do objawów białaczki. Przejdźmy zatem do objawów białaczki. Powiedzieliśmy sobie, że zmniejsza się ilość erytrocytów we krwi krążącej. RBC to skrót od "red blood cells" - "krwinki czerwone". RBC to skrót od "red blood cells" - "krwinki czerwone". Odpowiadają one za transport tlenu, więc ich niedobór objawia się zmęczeniem, wyczerpaniem, sennością wynikającą z tego, że mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu. Organizm stara się to kompensować, m. in. poprzez przyspieszenie oddychania. Pacjent może więc odczuwać duszność. Pacjent może więc odczuwać duszność. Erytrocyty są tym, co nadaje krwi czerwony kolor, więc kiedy jest ich mniej pacjent staje się blady. Mówiłam też, że w białaczce zmniejsza się ilość płytek krwi. Zatem w przypadku krwawienia, nie ma ich wystarczająco dużo, żeby uformować skrzep i zatrzymać upływ krwi. Wydłuża się więc czas krwawienia, co skutkuje także bardzo łatwym powstawaniem siniaków. Dobrze. I na koniec, zmniejsza się też ilość leukocytów, w skrócie WBC - od "white blood cells". Krwinki białe zwalczają infekcje, zatem ich niedobór sprawia, że pacjent staje się na nie bardzo podatny. Łatwo dochodzi do zakażeń. Te nieprawidłowe, nowotworowe komórki dzielą się w bardzo szybkim tempie, co zużywa mnóstwo energii. To także będzie skutkowało zmęczeniem, ale również spadkiem masy ciała. Te objawy pojawiają się także w przebiegu innych chorób nowotworowych, bo w nich też komórki bardzo szybko się dzielą. Ponadto, rosnąca ilość komórek nowotworowych zaczyna rozpierać kości od środka. Kto doświadczył kiedykolwiek złamania albo zapalenia kości doskonale wie, że zewnętrzna część kości jest bardzo dobrze unerwiona czuciowo. Z tego powodu, pacjenci z białaczką doświadczają bólu kości. Z tego powodu, pacjenci z białaczką doświadczają bólu kości. I nie jest to ból w obrębie tylko jednej kości, ale kości całego ciała. Nie dotyczy więc tylko jednej okolicy. Kiedy ktoś zaczyna prezentować objawy charakterystyczne dla białaczki, Kiedy ktoś zaczyna prezentować objawy charakterystyczne dla białaczki, lekarz rozpoczyna zwykle od zlecenia badań krwi. W wynikach będzie dokładnie to, co tutaj. Niedobór prawidłowych komórek krwi, a być może obecność komórek nowotworowych. To daje nam podejrzenie obecności białaczki u naszego pacjenta. Podejrzenie potwierdza się lub odrzuca badając szpik kostny. Jeszcze raz, mamy tu jamę szpikową. Żeby zbadać szpik kostny, trzeba pobrać jego próbkę z wnętrza kości za pomocą długiej igły i strzykawki, a pobrany materiał ocenia się pod mikroskopem. Nazywamy to biopsją szpiku. Na tym w skrócie polega białaczka.