If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Jeżeli jesteś za filtrem sieci web, prosimy, upewnij się, że domeny *.kastatic.org i *.kasandbox.org są odblokowane.

Główna zawartość

Jak naczynia limfatyczne transportują płyn? - film z polskimi napisami

Poznaj drugi, tajemniczy układ krążenia w naszym ciele! Dowiedź się, jak rozprowadza płyn po naszym ciele, pomimo braku własnego serca! Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, dzięki wsparciu FUNDACJI HASCO-LEK . Stworzone przez: Patrick van Nieuwenhuizen.

Chcesz dołączyć do dyskusji?

Na razie brak głosów w dyskusji
Rozumiesz angielski? Kliknij tutaj, aby zobaczyć więcej dyskusji na angielskiej wersji strony Khan Academy.

Transkrypcja filmu video

Serce pompuje krew, która krąży po całym ciele. Pompuje na tyle mocno, że dochodzi do wycieku części płynu z naczyń kapilarnych. Ten płyn staje się limfą. Układ limfatyczny gromadzi cały ten płyn, a następnie zwraca go do krwiobiegu. Cała ta idea może Cię zastanawiać. Możesz się zastanawiać, dlaczego naczynia limfatyczne nie mają własnego serca. Nie narysowałem go, ponieważ nie istnieje. W takim razie, jak dochodzi do przepływu tego płynu w jednym kierunku? Co więcej, jak jesteśmy w stanie, wpompować ten płyn z powrotem do wysokociśnieniowego układu, bez żadnej pompy? Musi to być całkiem trudne. Mamy dwie odpowiedzi na te pytanie, pierwsza z nich jest trochę prostsza. Zacznijmy tutaj. Pierwsza odpowiedź dotyczy miejsca, w którym limfa wraca do krwiobiegu. Limfa wraca do wysokociśnieniowego układu ze względu, na całkiem mądre podejście, co do wyboru miejsca, w którym próbuje to zrobić. Narysuję tutaj gwiazdę, która symbolizuje miejsce powrotu limfy. Nie jest ono przypadkowe. Wraca ona do naczynia na samym końcu krążenia żylnego, gdzie ciśnienie jest o wiele mniejsze niż w tętnicach czy nawet w naczyniach kapilarnych. Różnica jest całkiem duża. Ciśnienie w początkowej część tętnic wynosi około 120 mmHg. Jest to typowe ciśnienie Twoje krwi. Ale w tym miejscu, przed wejściem ciśnienie wynosi około 5 mmHg. Tak więc to, że limfa wpływa do krwiobiegu w tym miejscu, sprawia, że jest to dość proste. Ze względu na niskie ciśnienie. Jeśli naczynie limfatyczne próbowałoby dostać się do krwiobiegu przez aortę lub nawet dużą tętnicę nie byłoby to skuteczne. A więc tak limfa wraca do krwiobiegu, jednak nie wyjaśnia to tego, jak limfa porusza się w jednym kierunku w naczyniu krwionośnym. Co nadaje siłę poruszającą limfy? Jak porusza się ona w tym kierunku? Dlaczego nie cofa się, tak samo, jak porusza do przodu? Nie dzieje się tak dzięki zastawkom. Zastawki to struktury w naczyniach limfatycznych, które zapobiegają cofaniu się płynu. Narysujmy tutaj naczynie limfatyczne. Zastawka wygląda tak. I to co się dzieje, to gdy płyn przepływa w tę stronę, dwie części rozdzielają się, a płyn przepływa. Co się stanie, gdyby płyn chciał przepłynąć z powrotem. Gdy próbuje wrócić, to popycha elementy zastawki w drugą stronę, tak, że stają się one przeszkodą dla płynu. Jest to całkiem sprytny system, wykorzystany nie tylko w naczyniach limfatycznych. Zastawki znajdują się również w sercu. Masz cztery duże zastawki w sercu, które działają na takiej samej zasadzie. Znajdują się również w żyłach ponieważ ciśnienie, w żyłach jest czasami nie wystarczające. Więc posiadanie mechanizmu, który zapobiega cofaniu się płynu jest bardzo pomocne. Myślę, że wciąż możesz nie być zadowolony, ponieważ mógłbyś zapytać, co sprawa że limfa w ogóle się porusza? Dlaczego nie stoi w miejscu? Są dwa mechanizmy, które to umożliwiają. Jednym jest to, że masz trochę mięśni gładkich przyczepionych do naczyń limfatycznych, które się kurczą. Kurczenie to sprawia, że płyn wewnątrz naczyń porusza się. To jest pierwszy z mechanizmów. Drugim jest mięsień szkieletowy. Mięśnie szkieletowe to praktycznie wszystkie duże mięśnie w Twoim ciele, które podlegają kontroli dobrowolnej. Pomyśl o swoich mięśniach w nodze, w rękach i tak dalej. I powód, dla którego ten mechanizm działa, jest taki, że w ciągu całego, typowego dnia używasz swoich mięśni, poruszasz się, dochodzi do określonej ilości ruchów w Twoim ciele. Nieuniknione jest to, że niektóre część Twojego ciała są od czasu do czasu uciskane. I kiedy dochodzi do tych ucisków ciała, naczynia limfatyczne znajdujące się w nim zaczynają się poruszać. Zostają ściśnięte podobnie, jak wtedy gdy działają mięśnie gładkie i dzięki temu limfa może poruszać się w nich w kierunku, na który pozwalają jej zastawki. Dodatkowo do zastawek, które narysowałem na naszym schemacie, dodatkowo do nich, mamy tez ciekawą strukturę, gdzie limfa po raz pierwszy trafia do naczynia limfatycznego. Narysuje je jako otwarty przewód, jednak w rzeczywistości jest on zamknięty. A przynajmniej tak wygląda, bo ma porowatą strukturę, która pozwala, aby płyn się przez nią przedostał. Narysuję to trochę większe. Jest to miejsce, w którym rozpoczyna się naczynie limfatyczne. Ściany naczynia limfatycznego są trochę jak zastawki, które pozwalają, aby płyn tu trafił, a gdy ciśnienie wewnątrz wzrośnie, zapobiegają jego cofaniu. Limfa nie może zawrócić. Na koniec, spójrzymy na ciało człowieka, aby doprecyzować, gdzie te wszystkie procesy zachodzą. Mamy tu brzydkiego człowieka. Dodajmy mu szybko ręce i głowę. Pokażmy, gdzie znajduje się miejsce, w którym limfa wraca do krwiobiegu. Powiedźmy, że to jest serce. Prawdopodobnie wiesz, że jedna z dużych żył prowadząca do serca to żyła główna górna. Obok żyły głównej górnej masz żyły podobojczykowe. Jedna po prawej stronie i jedna po lewej. Nazywamy je żyłami podobojczykowymi, ponieważ przechodzą pod obojczykami i to w tym miejscu limfa wraca do krwiobiegu. Narysuję to kolorem zielonym. To jest miejsce, gdzie ciśnienie jest bardzo małe co pozwala, aby limfa wróciła do krwiobiegu. Zarówno ta z okolic Twoich nóg, rąk jak i z szyi. To całkiem niesamowite, że cała limfa z Twojego ciała podróżuje całą tę drogę aby trafić z powrotem do krwiobiegu w tym miejscu. I wszystko to bez żadnej aktywnej pompy. Tylko za pomocą kurczących się mięśni gładkich, ale głównie ten jednokierunkowy układ krążenia czerpie korzyści z tego, że jesteś cały czas w ruchu, co pozwala na transport limfy po całym ciele i jej powrót w okolice szyi.